در این مقاله، می‌خوایم صفر تا صد انتخاب رشته تجربی نهم رو باهم زیر و رو کنیم تا شما دانش آموزهای پایه نهمی، بهتر بتونید تصمیم بگیرید که این رشته براتون مناسبه یا نه. پس اگه می‌خوای بدونی رشته تجربی چیه، چه دروس تخصصی‌ای داره، بازار کار و درآمدش چطوره و امکان مهاجرت داره یا نه، این مقاله رو از دست نده.
معرفی رشته تجربی برای انتخاب رشته نهم به دهم
رشته‌های دانشگاهی تجربی رو می‌تونیم به سه دسته کلی تقسیم کنیم:
- دسته اول: رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی
- دسته دوم: رشته‌های تجربی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، اعضای مصنوعی، شنوایی سنجی، بینایی‌سنجی، تغذیه
- دسته سوم: رشته‌های پیراپزشکی مثل پرستاری، اتاق عمل، علوم آزمایشگاهی، مامایی و…
اولین نکته‌ای که باید درباره شاخه تجربی بدونید اینه که رقابت در کنکور تجربی بسیار بسیار بالاست و تعداد شرکت کننده‌های زیادی داره. در حوزه علوم تجربی، قبولی در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی کار سختیه و نیاز به تلاش و سخت کوشی داره. چون در بین دانش آموزهای تجربی، این رشته‌ها پرمتقاضی‌‌تره. البته این رو نگفتیم که بترسید و ناامید بشید! در سال‌های اخیر ظرفیت این رشته‌ها افزایش پیدا کرده و اگه تلاش کنید، شما هم می‌تونید در این رشته‌های محبوب و پرطرفدار قبول بشید.
دامپزشکی قبلاً متقاضی چندانی نداشت، اما در سال‌های اخیر، به این دلیل که بازار کارش در ایران رونق پیدا کرده، تعداد قابل توجهی از داوطلب‌های کنکور تجربی به این شاخه هم تمایل دارن. بنابراین، می‌شه گفت دامپزشکی هم در کنار پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، جزو پرمتقاضی‌ترین رشته‌های تجربی به شمار می‌ره.
باورهای نادرست درباره رشته تجربی
درباره شاخه تجربی چندین تصور نادرست وجود داره که این جا می‌خوایم درباره‌شون صحبت کنیم تا اگه شما هم همچین دیدگاهی دارید، اصلاح بشه.
اولین ذهنیت غلط درباره رشته‌های تجربی اینه که چون این رشته‌ها دکتری تخصصی هستن و دانشجوها باید سال‌های بیش‌تری درس بخونن، عمرشون حروم می‌شه! چنین تصوری غلطه، به این دلیل که اگه بخواید در رشته‌های دیگه مثل رشته‌های علوم انسانی یا ریاضی هم دکتری بگیرید، باید ۱۰سال (۴سال کارشناسی، ۲سال کارشناسی ارشد و ۴سال دکتری) درس بخونید!
دومین تصور درباره رشته تجربی اینه که قبولی در رشته‌های تاپ مثل پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی غیرممکنه! درسته که رقابت در کنکور تجربی بسیار بالاست، اما با تلاش مستمر و سخت کوشی قطعاً می‌تونید به قبولی در رشته‌ای که می‌خواید برسید. اگه یه سر به دیوار افتخارات کیمیاگرخونه بزنید، می‌بینید که از بین دانش‌آموزهای کیمیاگرخونه، تعداد زیادی از بچه‌ها، از شهرها و مدرسه‌های مختلف، تونستن با تلاش و استمرار در مطالعه، رتبه‌برتر کنکور بشن و به هدفشون که قبولی در رشته‌های تاپ تجربی بوده برسن. بنابراین، به هیچ وجه ناامید نشید و به مسیرتون ادامه بدید.
سومین باور اشتباهی که در این قسمت می‌خوایم راجع بهش صحبت کنیم اینه که تمامِ بچه‌های درس‌خون و شاگرداول مدرسه باید برن رشته تجربی! این نگرش از بیخ و بن غلطه. دقیقا مثل همون دیدگاه نادرستیه که سال‌ها پیش درباره شاخه انسانی وجود داشت و تصور میکردند هرکس درسش ضعیف‌تره، می‌ره انسانی! فرض کنید مریم میرزاخانی رو به این دلیل که شاگرد اول مدرسه بوده، می‌فرستادن تجربی. سال‌ها درس می‌خوند و در نهایت تبدیل به یه پزشک متوسط می‌شد و جهان از چه استعدادی در ریاضی محروم می‌موند. بنابراین، دانش‌آموزها باید رشته و شغل آینده‌شون رو با توجه به استعداد، توانایی و علاقه‌شون انتخاب کنن تا بتونن در اون زمینه بهترینِ خودشون رو به نمایش بذارن.
امکان مهاجرت با رشته‌های تجربی
از اون جایی که چند سالی می‌شه که بازار مهاجرت بین دانشجوها حسابی داغه، لازمه که حتماً درباره امکان مهاجرت با رشته‌های تجربی هم صحبت کنیم.
- مهاجرت با رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی سخته، چون مبانی پزشکی در ایران با کشورهای دیگه کمی متفاوته. افرادی که بخوان با این رشته‌ها مهاجرت کنن و در کشورهای دیگه تخصص بخون یا کار کنن، باید در کشور مقصد یک دوره دوساله آموزشی رو بگذرونن و مدرک معتبر برای فعالیت در اون کشور رو دریافت کنن.
- بر خلاف رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی، مهاجرت با دسته دوم از رشته‌هایی که معرفی کردیم، یعنی فیزیوتراپی، کاردرمانی، اعضای مصنوعی، شنوایی‌سنجی، بینایی‌سنجی و تغذیه راحت و امکان‌پذیره. البته باید بگیم که مهاجرت کاری با این رشته‌ها، نسبت به مهاجرت تحصیلی خیلی بهتره و می‌تونید موقعیت‌های شغلی خوبی رو در کشورهای دیگه پیدا کنید.
- در رشته‌های پیراپزشکی مثل پرستاری، مامایی، اتاق عمل و…، مهاجرت تحصیلی چندان پرطرفدار نیست و مهاجرت کاری رایج‌تره. مهاجرت کاری با این رشته‌ها، به ویژه پرستاری عالیه و درآمد خیلی خوبی داره.
شرایط انتخاب رشته تجربی نهم به دهم
همون طور که در مطلب مربوط به قوانین انتخاب رشته نهم به دهم توضیح دادیم، شرط لازم برای ورود به رشته تجربی اینه که در دروس مهم این رشته، حداقل نمره لازم رو کسب کرده باشید:
- معدل: ۱۴
- میانگین نمرات درس علوم پایه‌های هفتم، هشتم و نهم: ۱۴
- میانگین نمرات درس ریاضی پایه‌های هفتم، هشتم و نهم: ۱۳
در محاسبه میانگین نمرات، ضریب نمرات پایه نهم ۳ و ضریب نمرات پایه هفته و هشتم ۱ هست. دقت داشته باشید که این نمرات، حداقل نمره لازم برای ورود به شاخه تجربی هستن. یعنی اگه نمره‌تون کم‌تر از این حد بشه، اجازه ورود به تجربی رو ندارید. اما به این معنا نیست که با کسب این حداقل‌ها، حتماً می‌تونید در شاخه تجربی ثبت‌نام کنید. چون مدارس خوب ظرفیت محدودی برای شاخه های مختلف دارن و قطعاً اولویت ثبت نام در اون‌ها، دانش آموزهایی هستن که نمرات بالاتری داشته باشن. پس سعی کنید بالاترین نمره ممکن رو کسب کنید. به ویژه اینکه در تجربی، رقابت برای ورود به مدارس خاص و برتر، بسیار بالاست.
پیشنهاد می‌کنیم که برای آشنایی بیش‌تر با فرایند هدایت تحصیلی و قوانین انتخاب رشته، حتماً به مطلب صفر تا صد هدایت تحصیلی پایه نهم در کیمیاگرخونه سر بزنید.
بازار کار و مشاغل مرتبط با رشته تجربی
و اما نوبت می‌رسه به یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید درباره‌ش صحبت کنیم، یعنی شرایط کاری و درآمد رشته‌های تجربی. بعضی از رشته‌های تجربی بازارکار استخدامی دارن، مثل پرستاری، اتاق عمل، هوشبری و… . اما رشته‌های دیگه مثل پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی، داروسازی، تغذیه، فیزیوتراپی و…، بازارکار خدماتی دارن. یعنی فرد بعد از دریافت مدرکش، مطب شخصی خودش رو تأسیس می‌کنه. قاعدتاً سطح درآمد در مشاغل استخدامی نسبت به مشاغل خدماتی محدودتره. چون کسی که استخدام می‌شه، ماهانه مقدار معینی حقوق دریافت می‌کنه، اما کسی که مطب شخصی داره محدودیتی برای درآمد نداره و متناسب با افزایش مهارت، تجربه و میزان شناخته شده بودنش بین مردم، می‌تونه درآمد بالاتری داشته باشه.
باورهای نادرست درباره بازارکار رشته‌های تجربی
در رابطه با شرایط کاری و درآمد رشته‌های شاخه تجربی چندین باور غلط وجود داره که لازمه درباره‌شون توضیح بدیم:
بازارکار ضعیف و اشباع تجربی
یکی از تصورات نادرستی که درباره بازارکار تجربی وجود داره اینه که بازار کار این رشته‌ها ضعیف و اشباعه. اگه نگاهی به دوروبرتون بندازید و کسب‌و‌کارهای اطرافیانتون رو بررسی کنید، می‌بینید که بازار هیچ کسب‌و‌کاری مثل سابق داغ نیست. تورم، افزایش قیمت دلار، کوچک شدن اقتصاد و مشکلاتی که در سال‌های اخیر در کشور شدت بیش‌تری گرفته، قطعاً همه کسب و کارها رو تحت تأثیر داده و بازار کار رشته‌های تجربی هم از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین، درسته که بازار کار این رشته‌ها مثل ۱۰سال پیش نیست، اما هنوز هم رشته‌های خوبی هستن که می‌شه ازشون درآمد خوبی کسب کرد.
محیط کاری رشته‌های تجربی
تصور نادرست دیگه‌ای که از آینده شغلی رشته‌های تجربی وجود داره اینه که افرادی که رشته‌های تجربی رو می‌خوننن، تمام زندگیشون رو باید بذارن پای کارشون و از صبح تا شب، توی بیمارستان باشن و با خون و خونریزی و جراحی سروکار داشته باشن. این باور، باور نادرستیه چون در حوزه علوم تجربی، رشته‌هایی هم وجود داره که در اون‌ها قرار نیست خون ببینید و جراحی کنید. برای مثال، یکی از رشته‌های خیلی خوب که با بیمارستان سر و کار نداره، دکتری تخصصی بیوتکنولوژیه. بنابراین، محیط کاری رشته‌های تجربی لزوماً بیمارستان نیست و اگه از بیمارستان خوشتون نمیاد، می‌تونید رشته‌هایی رو انتخاب کنید که محیط کاریشون متفاوت باشه.
درآمد بالای رشته‌های تجربی
یک باور رایج و نادرست دیگه درباره رشته‌های تجربی اینه که هرکس این رشته رو می‌خونه، قراره پول پارو کنه! اگه تصورتون از رشته‌های تجربی اینه که از فردای روزی که مدرکتون رو گرفتید قراره بیمارها پاشنه مطب رو از جا دربیارن، کاملاً در اشتباهید. مثل هر شغل دیگه‌ای، در رشته‌های تجربی هم مدتی خاک‌خوری خواهید داشت! یعنی تا تجربه کسب کنید، شناخته بشید و روی روال بیفتید طول می‌کشه. علاوه بر این، میزان درآمد در رشته‌های تجربی به مهارت، توانایی و تخصص شما بستگی داره. بنابراین، سعی کنید در حوزه خودتون تخصص و دانش کافی رو به دست بیارید تا بتونید از حرفه‌تون درآمد خوبی کسب کنید.
دروس تخصصی رشته تجربی در متوسطه
در جدول زیر، می‌تونید لیست دروس تخصصی تجربی در پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم متوسطه رو مشاهده کنید:
| پایه تحصیلی | دروس تخصصی |
| پایه دهم | ریاضی ۱؛ شیمی ۱؛ فیزیک ۱؛زیست‌شناسی ۱. |
| پایه یازدهم | ریاضی ۲؛ شیمی ۲؛ فیزیک ۲؛ زیست‌شناسی ۲؛ زمین‌شناسی. |
| پایه دوازدهم | ریاضی ۳؛ شیمی ۳؛ فیزیک ۳؛ زیست‌شناسی ۳. |
در مطالعه تمام دروس، زنجیره و توالی مطالب رو رعایت کنید. یعنی سعی کنید مفاهیم پایه در مقطع یازدهم رو به خوبی یاد بگیرید تا در فهم مطالب بعدی دچار مشکل نشید.
پیشنهاد می‌کنیم که برای درس زمین‌شناسی حتماً زمان بذارید و خوب بخونیدش. زمین‌شناسی فقط یک کتابه و چون مطالب محدودی داره، اگه بادقت مطالعه‌ش کنید، می‌تونید در کنکور درصد بالایی بزنید.
سخن پایانی
در این مقاله، سعی کردیم نکاتی که باید درباره رشته تجربی برای انتخاب رشته نهم به دهم بدونید رو توضیح بدیم. همون‌طور که گفتیم، رقابت در شاخه تجربی بسیار بالاست و متقاضی‌های زیادی داره که اکثراً هم هدفشون قبولی در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازیه. پس لازمه بدونید که قبولی در کنکور تجربی، نیاز به تلاش و سخت‌کوشی داره. ما در کیمیاگرخونه، رشته‌های مختلف دانشگاهی شاخه تجربی رو در محتواهای جداگانه‌ای به صورت کامل معرفی کردیم. پیشنهاد می‌کنیم که حتماً به سایتمون سر بزنید و با جست و جوی رشته موردنظرتون، مطلب مربوط بهش رو بخونید تا آگاهی و اطلاعات بیش‌تری درباره رشته‌های دانشگاهی تجربی به دست بیارید.