انتخاب رشته پایه نهم به دهم، مهم‌ترین تصمیم شما در دوره تحصیلتونه که با اون، مسیر علمی و تحصیلی چند سال آینده‌تون رقم می‌خوره. پس باید از قوانین و شرایط رشته‌های مختلف اطلاعات لازم رو داشته باشید و با آگاهی و تحقیق کافی این تصمیم رو بگیرید. توی این مطلب قوانین انتخاب رشته رو به‌طور کامل توضیح می‌دیم. پس اگه دغدغه انتخاب رشته رو داری، حتماً تا انتهای این محتوا از کیمیاگرخونه هم همراهمون باش.
شرایط انتخاب رشته نهم به دهم چیه؟
قبل از اینکه قوانین انتخاب رشته رو توضیح بدیم، باید این نکته رو بدونید که هر انتخابی که داشته باشید، حتی اگه مناسب‌ترین انتخاب برای شما باشه، باز هم مسیر پیش روتون دارای سختی و چالشه. به‌طور کلی مسیر موفقیت پر از پستی و بلندیه و هیچ‌کس با راحتی و تنبلی نمی‌تونه به اهدافش برسه. پس باید یاد بگیرید که با پشتکار و تلاشگری از چالش‌ها بگذرید تا بتونید به رؤیاهایی که دارید، برسید. حالا بریم سراغ اصل مطلب، یعنی قوانین انتخاب رشته نهم به دهم که توی سال‌های اخیر دچار تغییر و تحول زیادی شده.
برای ورود به رشته‌های ریاضی، تجربی، و انسانی باید حداقل امتیاز لازم برای هر کدوم رو کسب کنید. ملاکهای مهم در انتخاب رشته به دو دسته تقسیم می‌شن که در ادامه، مفصل‌تر توضیحشون می‌دیم:
- ملاکهای تعیین‌کننده: نمرات کتبی شما در امتحانات خردادماه پایه‌های هفتم، هشتم و نهم ملاکهای تعیین‌کننده در انتخاب رشته هستن. این نمرات در واقع مجوز ورود شما به رشته مورد نظرتونن و اگه نتونید حداقل نمره لازم هر رشته رو توی امتحانات کسب کنید، قاعدتاً نمی‌تونید وارد اون رشته بشید، حتی اگه قلباً به اون رشته علاقمند باشید!!
- ملاکهای تأثیرگذار: نمرات امتحانی مهم‌ترین عامل در انتخاب رشته‌ن، اما عوامل دیگه‌ای مثل نتیجه آزمون رغبت‌سنجی، علاقه دانش‌آموز، نظر اولیا، دبیرها و مشاورهای مدرسه هم توی این موضوع اثرگذاره و باید بررسی بشه.
حداقل نمره برای ورود به هر رشته
همون‌طور که در قسمت قبلی گفتیم، برای ورود به هر رشته باید در امتحانات خردادماه، حداقل نمره لازم دروس تخصصی اون رشته رو کسب کنید. در واقع، از نمرات شما در پایه هفتم، هشتم و نهم میانگین گرفته می‌شه و این میانگین باید از حداقل تعیین‌شده بالاتر باشه تا بتونید وارد رشته بشید. برای تعیین میانگین، نمرات هر کدوم از پایه‌ها ضریب مشخصی دارن:
- ضریب نمرات کتبی پایه هفتم: ۱
- ضریب نمرات کتبی پایه هشتم: ۱
- ضریب نمرات کتبی پایه نهم: ۳
حالا بریم سراغ حداقل میانگین نمرات لازم برای ورود به هر رشته:
رشته ریاضی
| شرایط | حداقل نمره |
| معدل | ۱۴ |
| میانگین نمرات درس ریاضی هفتم، هشتم و نهم | ۱۴ |
| میانگین نمرات درس علوم هفتم، هشتم و نهم | ۱۳ |
رشته تجربی
| شرایط | حداقل نمره |
| معدل | ۱۴ |
| میانگین نمرات درس علوم هفتم، هشتم و نهم | ۱۴ |
| میانگین نمرات درس ریاضی هفتم، هشتم و نهم | ۱۳ |
رشته انسانی
| شرایط | حداقل نمره |
| معدل | ۱۴ |
| میانگین نمرات درس ادبیات فارسی هفتم، هشتم و نهم | ۱۴ |
| میانگین نمرات درس مطالعات اجتماعی هفتم، هشتم و نهم | ۱۳ |
| میانگین نمرات درس عربی هفتم، هشتم و نهم | ۱۲ |
بنابراین، اگه میانگین نمرات متوسطه اول شما در درس‌های مشخص‌شده برای هر رشته، یعنی میانگین نمرات پایه‌های هفتم، هشتم و نهم، کم‌تر از حداقل تعیین‌شده باشه، اجازه ندارید اون رشته رو انتخاب کنید.
قوانین امتیاز بندی انتخاب رشته چطوریه؟
توی انتخاب رشته حداکثر امتیاز، صده و برای ورود به هر رشته، باید حداقل امتیاز موردنیاز رو کسب کنید، وگرنه نمی‌تونید وارد اون رشته بشید. همون‌طور که توی جدول زیر می‌بینید، ملاکهای مختلف در انتخاب رشته یعنی نمرات امتحانات کتبی، آزمون‌های مشاورهای، نظر دانش‌آموز و والدین، نظر دبیرها، و نظر مشاور مدرسه هر کدوم امتیازهایی دارن که در انتها باهم جمع می‌شن و امتیاز نهایی شما برای یه رشته خاص رو تعیین می‌کنن.
تأثیر نمرات در فرایند انتخاب رشته
همون‌طور که می‌بینید، نمرات دروس تخصصی هر رشته از دو جهت در فرایند انتخاب رشته شما تأثیرگذارن. توی قسمت قبل گفتیم که مجوز اولیه ورود شما به یک رشته، کسب حداقل نمره تعیین‌شده برای دروس تخصصی رشته‌ست. پس اگه نمره لازم رو نگیرید، اجازه ورود به اون رشته رو ندارید. اما علاوه بر اون، همون‌طور که توی جدول بالا می‌بینید، نمرات در تعیین امتیاز شما برای هر رشته هم مؤثرن و مجموعاً، ۳۵امتیاز رو به خودشون اختصاص می‌دن.
آزمون‌های مشاورهای انتخاب رشته نهم به دهم
آزمون‌های مشاورهای یکی از مراحل هدایت تحصیلی دانش‌آموزهای پایه نهمه که در انتخاب رشته، ۳۰ امتیاز رو به خودش اختصاص می‌ده. این آزمون‌ها شامل سؤالات رغبت‌سنجی و استعدادسنجیه که توسط آموزش‌و‌پرورش برگزار می‌شه تا علاقه، تیپ شخصیتی، استعداد و توانایی ادراک دانش‌آموزها در موضوعات مختلف بررسی بشه و
سهمیه‌های انتخاب رشته نهم به دهم
در انتخاب رشته، سهمیه‌های مختلفی شامل سهمیه مناطق، ایثارگران، جانبازان، خانواده شهدا و رزمندگان تأثیر دارن. مهم‌ترین سهمیه اثرگذار در انتخاب رشته، سهمیه مناطقه که مشخص می‌کنه در هر منطقه، چه تعداد دانش‌آموز می‌تونن وارد یه رشته خاص در مدارس دولتی و نمونه‌دولتی بشن. در واقع، توی هر منطقه، ظرفیت مشخصی برای هر کدوم از رشته‌ها در نظر گرفته می‌شه و در صورت پرشدن ظرفیت، دیگه امکان انتخاب اون رشته وجود نداره.
مثلاً اگه توی منطقه‌ای، ظرفیت رشته ریاضی‌فیزیک ۱۰۰ نفر باشه و ۱۳۰ نفر متقاضی ورود به این رشته باشن، قاعدتاً ۳۰ نفر امکان ورود به رشته ریاضی‌فیزیک در اون منطقه رو نخواهند داشت و ۱۰۰ نفری که نمرات بالاتری دارن به این رشته وارد می‌شن. پس کسب امتیاز و نمرات بالا اهمیت زیادی داره، چون برای هر رشته تعداد محدودی ظرفیت در نظر گرفته می‌شه و باید سعی کنید جزو نفرات برتر باشید؛ نه اینکه صرفاً حداقل نمره و امتیاز رو به دست بیارید.