تعداد خیلی زیادی از داوطلب در مدیریت زمان در سال کنکور مشکل دارن. خیلی اوقات ممکنه مثلا شما تصمیم بگیرید یک روز حداقل 10 ساعت درس بخونید و در این مدت یک تعداد مشخصی هم تست بزنید. اما در انتهای روز نتونید به هدفی که مشخص کردید برسید. دلیل این مشکل این هست که احتمالا مهارت مدیریت زمان در سال کنکور رو ندارید. در ادامه ما به شما مدیریت زمان رو به صورت کامل به شما یاد می‌دیم تا بتونید در زمان مشخص هرچقدر که میخواید درس بخونید، تست بزنید و پیش برید.
چرا مدیریت زمان در سال کنکور مهمه؟
توانایی مدیریت کردن زمان برای مطالعه دروس در سال کنکور دارای اهمیته به چند دلیل:
1. زمان در سال کنکور محدوده
در کل هرچیزی که کم باشه نحوه استفاده از اون و مدیریتش اهمیت زیادی پیدا می‌کنه. در سالی که قرار هست کنکور بدید هم زمان واقعا کم و در عین حال مثل طلا با ارزشه. پس مهمه که بتونید اون رو مدیریت کرده و به بهترین شکل ممکن ازش استفاده کنید.
2. منظور از مدیریت زمان خساست نیست!
خیلی از دانش آموز ها فکر می‌کنن که وقتی قرار بر مدیریت زمانه، باید به خودشون بی دلیل سخت بگیرن و حتی از زمان های استراحت خودشون هم بزنن و بجاش درس بخونن. در حالی که اصلا اینطور نیست. در روند مدیریت زمان در سال کنکور، حتی استراحت های شما هم باید اصولی و مدیریت شده باشن.
مراحل لازم برای مدیریت زمان در سال کنکور
برای این که بتونید به یک رتبه برتر تبدیل بشید یا به رشته و دانشگاه هدفتون برسید، باید ساعت مطالعه بالا و پایداری داشته باشید. یعنی اگر یک هفته 12 درس می‌خونید درهفته های بعدی هم ساعت مطالعه‌تون همینقدر باشه نه کمتر. در این مسیر اصلی ترین چیزی که بهش نیاز دارید ویژگی مدیریت زمان در سال کنکور هست. در این راستا چند گام وجود دارن که باید طبق اونها پیش برید.
گام اول: انجام کارهای نیمه تمام
هرگز هیچ کاری رو نصفه و نیمه رها نکنید، به این دلیل که کارهای نیمه تمام فقط آفت ذهن می‌شن، فکرتون رو بی دلیل درگیر می‌کنن و به صورت کلی ساختار ذهنی شمارو بهم می‌ریزن. مثلا فرض کنید امروز شنبه هست و شما در حال درس خوندن هستید. همچنین باید روز دوشنبه برای یه موضوع مهم به بیرون از خونه برید.
قطعا این کار تا خود روز دوشنبه ذهن شما رو درگیر خودش می‌کنه و حتی باعث میشه که تمرکز شما روی درس خوندنتون کم و کمتر بشه. پس در چنین شرایطی بهترین کار این هست که هر کاری رو در اسرع وقت انجام بدید تا ذهن شما درگیر موضوعات نیمه کاره نشه و مدیریت زمان در سال کنکور رو به درستی پیس ببرید.
چطور کارهای نیمه تمام و پیش رو رو مدیریت کنم؟
برای این موضوع می‌تونید چند کار رو انجام بدید که به طور قطع در روند مدیریت زمان درسال کنکور بسیار موثر هستن.
1. استفاده از گوگل کلندر
بجای این که موضوعات و کارهایی که باید انجام بدید رو در ذهنتون نگه دارید و مدام خودتون رو درگیر به یاد آوردن اونها کنید، می‌تونید سراغ گوگل کَلِندِر برید. در این برنامه می‌تونید برنامه های پیش روتون رو وارد کنید و مشخص کنید که در چه روز و ساعتی به شما یادآوریشون بکنه. با این کار به راحتی تمام انرژی خودتون رو صرف درس خوندن می‌کنید و به قولی مدیریت زمان در سال کنکور رو هم تا حد خوبی پیش بردید.
2. استفاده از استیکر
قطعا در حین درس خوندن کلی کار و نوضوع به ذهنتون می‌رسه که باید انجامشون بدید. بجای این که همه‌ی اونها رو توی ذهنتون نگه دارید، بهترین کار اینه که از استیکر ها یا برگه های چسبون استفاده کنید و موضوعات رو روی اونها بنویسید. بعد برگه ها رو کنار میزتون، جایی که مستقیما توی دیدتون نباشه، قرار بدید. در آخر که درس خوندتون تموم شد یا در تایم های استراحت خودتون بهشون سر بزنید و انجامشون بدید.
3. نوشتن کارهای روزانه
سعی کنید کارهایی که باید در طول یک روز انجام بدید رو حتما یک جا یادداشت کنید. اما موضوعی که برای مدیریت زمان درسال کنکور مهمه اینه که بازخورد اون برنامه رو هم در آخر اون روز یادداشت کنید. یعنی باید مشخص کنید که اگر یک روز بجای 10 ساعت 8 ساعت درس خوندید دلیلش چی بوده و سعی کنید دفعات بعدی اون مشکل رو حل یا از وقوعش جلوگیری کنید تا زمان مطالعتون به میزان مطلوب برسه.
البته در نوشتن برنامه خودتون خیلی وسواس به خرج ندید و توجه کنید که چند دقیقه جابجا شدن ترتیب انجام کارها در طول یک روز موضوع مهمی نیست.
در آخر در گام اول مدیریت زمان در سال کنکور باید حتما به این موضوع توجه داشته باشید که هر کاری در زمان درست و مناسب خودش انجام خواهد شد و نیازی نیست که بخواید بی دلیل از قبل نگران چیزی باشید. در عوض در هر مرحله ای از درس خوندن که هستید سعی کنید اون بخش رو به بهترین شکل و با تمام توان خودتون انجام بدید.
گام دوم: نحوه برنامه ریزی درست برای کنکور
از اصلی ترین مشکلاتی که اکثر بچه ها در برنامه ریزی و مدیریت زمان در سال کنکور با اون مواجه هستن، در نظر گرفتن شخصیت ایده آلشون هست نه شخصیت واقعیشون. یعنی در برنامه ریزی هاتون دست از نگرش ابرانسانی بردارید و حالت عادی خودتون رو به همراه مقدار کمی از ایده آلتون در نظر بگیرید.
مثلا اگر میزانی تستی که در روز می‌زنید 140 تست هست و میخواید اون رو به 300 تا در روز برسونید، قطعا نمی‌تونید طی یک یا دو روز ایت کار رو انجام بدید. در عوض هر روز 10 تا 15 تست بیشتر بزنید تا وقتی که با مدیریت زمان در سال کنکور به هدفتون برسید.
گام سوم: آیا درکنار تلگرام و اینستاگرام هم میشه رتبه برتر شد؟
قطعا برای خیلی از شما هم پیش اومده که برای استراحت در حین درس خوندن سراغ گوشی و شبکه های مجازی رفتید و وقتی به خودتون اومدید دیدید که یه مدت طولانی رو در اون جا هستید و وقت خیلی زیادی هم ازتون گرفته شده.
اما سوالی که پیش میاد اینه، رتبه برتر ها چطور از شبکه های اجتماعی و فضا مجازی استفاده می‌کنن؟ آیا در کنار استفاده از این برنامه ها هم میشه رتبه برتر شد؟ مدیریت زمان در سال کنکور با لستفاده از این اپ ها به مشکل نمی‌خوره؟ برای جواب به این سوال ها به این نکات توجه کنید:
1.مراقب اعتیاد به فضای مجازی باشید
خیلی از ما به واسطه خرده عادت های ناآگاهانه‌ای که داریم به صورت ناخواسته به فضای مجازی اعتیاد پیدا کردیم. خرده عادت ناآگاه چیه؟ مثلا فرض کنید میخواید یه مبلغی رو با گوشی تون به حساب شخص دیگه ای واریز کنید، بعد از چند دقیقه سر از تلگرام در میارید! دلیل این موضوع هم اعتیادی هست که به این فضاها پیدا کردید. و میشه گفت یکی از عوامل اصلی عدم تمرکز همین خرده عادات ناخودآگاهه.
2. استفاده از فضای مجازی در کنار درس خوندن
داوطلب های زیادی میگن ما هم درسمون رو می‌خونیم و هم از گوشی و فضای مجازی در زمان های خالی و استراحتمون استفاده می‌کنیم. این کار در واقع یه نوع مولتی تسکینگ هست. یعنی انجام همزمان چند کار. شما وقتی در حین استراحت سراغ گوشی می‌رید قطعا در کانال ها و پیج های مختلف حجم زیادی از اطلاعات رو می‌بینید که به صورت ناخواسته وارد مغزتون می‌شن. یعنی از هوش و آی کیوی خودتون در جهتی که هیچ فایده‌ای براتون نداره استفاده می‌کنید.
3. نداشتن تمرکز حین مطالعه به علت گوشی موبایل
همچنین قطعا قصد مدیریت زمان در سال کنکور رو دارید اما در حین استراحت از گوشی یا موارد این چنینی استفاده می‌کنید، قطعا دل کندن از این سرگرمی ها سخت و برای بعضی افراد نشدنیه. حتی وقتی دوباره سراغ درس خوندن می‌رید اون موارد دوباره ذهنتون رو مشغول می‌کنن و تمرکز کردن براتون سخت و گاها غیر ممکن میشه.
4. تغییر ذهنیت و هدف دانش آموزها به وسیله فضای مجازی
فضای مجازی به مرور ذهنیت شمارو تغییر می‌ده فرض کنید شما کسی هستید که هدف دارید و مثلا میخواید به پزشکی دانشگاه تهران برسید. اما بعد از مدتی که در شبکه های اجتماعی، حتی به مدت کم، وقت گذروندید و محتواهای نسبتا زرد این فضاها رو تماشا کردید، طرز فکر شما به مرور تغییر می‌کنه و کم کم ممکنه حتی به نسبت هدف خودتون هم دلسرد بشید.
گام چهارم: نرم افزارهای کاربردی مدیریت زمان در سال کنکور
- نرم افزار forest
اپلیکیشن forest یکی از بهترین نرم افزارهایی که می‌تونید از اون برای مدیریت زمان در سال کنکور استفاده کنید، نرم افزار forest هست. این برنامه به این شکل کار می‌کنه که شما براش مشخص می‌کنید که مثلا میخواید 2 ساعت زیست شناسی بخونید و در این مدت زمان دسترسی شما به گوشی رو قفل می‌کنه.
یک عیب این برنامه این هست که شاید بتونه باعث وابستگی به موبایل بشه. اما برای رفع این مشکل بهتره که گوشی رو در فاصله خیلی دور از خودتون قرار بدید.
- نرم افزار time quality
اگر از گوشی های ios استفاده می‌کنید این گوشی ها خودشون این ویژگی رو دارن که بتونید ببینید از هر برنامه ای چه مدت زمانی استفاده می‌کنید. اما در گوشی های android می‌تونید برنامه time quality رو نصب کنید تا متوجه بشید چقدر زمان رو در هر برنامه ای صرف می‌کنید.
بدون شک این کار کمک زیادی به شما در جهت مدیریت زمان در سال کنکور می‌کنه. چون قطعا اگر به گوشی وابسته شده باشید متوجه مدت زمانی که در گوشی صرف می‌کنید نمی‌شید. همچنین سعی کنید حتما مثل ساعت مطالعه و تعداد تست هایی که می‌زنید، برای مدیریت زمان در سال کنکور مدت زمانی که از برنامه های مختلف استفاده می‌کنید رو هم بنویسید تا بتونید در صورت نیاز به مرور روی اونها کار کنید.
گام پنجم: تاثیر خودکنترلی در مدیریت زمان کنکور
دقت کنید که برای مدیریت زمان در سال کنکور به هیچ عنوان نباید خودتون رو بیش از چیزی که باید کنترل کنید. مثلا خیلی از افراد در حین درس خوندن وقتی واقعا خسته هستن و به خواب نیاز دارن، به این نیازشون توجه نمی‌کنن و درس می‌خونن. قطعا به مرور این کار باعث میشه یهو یکجا کلا از درس خوندن زد بشن یا حداقل تا چند وقت نتونن مثل قبل به درس خوندن ادامه بدن.
آیا اگر از سالهای پایه برای کنکور درس بخونم ممکنه خسته بشم؟
قطعا نه، طبق یک اصل که ویکتور فرانکلین اونو تعریف کرد، شما اگر برای چیزی که می‌دونید نتیجه خوبی براتون داره تلاش کنید، قطعا خستگی های اون مسیری که می‌رید هم براتون لذت‌بخش میشه. پس بدون نگرانی بابت خسته شدن می‌تونید از سال های پایه کنکوری خوندن رو شروع کنید.
چطور استهلاک خودکنترلی رو در سال کنکور محدود کنیم؟
بالاتر هم گفتیم که خودکنترلی بیش از حد به مرور باعث استهلاک شما میشه. حالا چطور میشه این آثار بد خودکنترلی در زمینه مدیریت زمان در سال کنکور رو کم و محدود کرد؟
- به خودتون سور بدید. می‌تونید از زمان های مرده خودتون برای تفریح و استراحت دادن به خودتون استفاده کنید. مثلا اگر جمعه از آزمون برگشتید و تا ساعت 4 هم کارنامه منتشر نمی‌شه بهترین کاری که می‌تونید بکنید این هست که در اون زمان تفریح کنید، کنار خانواده یا دوستانتون باشید یا حتی بیرون از خونه وقت بگذرونید.
- به شکل اصولی استراحت کنید استراحت کردن شما قطعا تاثیر زیادی روی مدیریت زمان در سال کنکور داره و می‌تونه به مرور روی نتایجی که در آزمون ها یا حتی کنکور کسب می‌کنید هم تاثیر بزاره. همه‌ی رتبه برتر ها هم در تایم استراحتشون روش های خوبی رو برای استراحت داشتن.
گام ششم: چرا در سال کنکور استراحت مهمه؟
بدون شک استراحت درست و اصولی به مدیریت زمان در سال کنکور کمک می‌کنه همچنین به دلایلی که در ادامه می‌گیم دارای اهمیت زیادیه.
- استراحت حوب باعث درس خوندن با کیفیت میشه.
- استراحت خوب بخشی از درس خوندنه!
- استراحت 2 نوعه: جسمی و ذهنی. استراحت جسمی معمول ترین نوع استراحت که وقتی جسمتان خسته باشه بهش نیاز دارید و می‌تونید با دراز کشیدن در یک محل بهش برسید. اما استراحت ذهنی کمی متفاوته.
حالا استراحت ذهنی چطوریه؟
یک استراحت ذهنی باید 2 تا رکن داشته باشه.
1. انجام دادن در عین 2. لذت بردن. برخلاف استراحت جسمی، در استراحت ذهنی شما حتما باید یه کاری انجام بدید که از انجام دادنش لذت هم ببرید.
- مثلا علی رستمی رتبه 40 کنکور تجربی و دانشجوی پزشکی شهید بهشتی برای استراحت ذهنی گیم بازی می‌کرد!
- امیرعلی رفعتی رتبه 71 کنکور فوتسال بازی می‌کرد. مبینا نیک رخ سنتور می‌زد.
- ملیکا سلطانی ربیع رتبه 559 تجربی که عاشق رانندگی بود، در کنار پدرش رانندگی می‌کرد.
- هانیه مختاری کلاس حفظ قرآن می‌رفت. و کلی مثال دیگه که رتبه های برتر با توجه به علاقشون تایم استراحت ذهنی خودشون رو پر می‌کردن و از کارشون لذت هم می‌بردن.
در نتیجه با لذت بردن از تایم استراحتشون، بازدهی درس خوندنشون رو هم بیشتر می‌کردن که این موضوع در بحث مدیریت زمان در سال کنکور بسیار موثره.
گام هفتم: قدرت شروع کردن در سال کنکور
در بحث مدیریت زمان در سال کنکور شاید با اختلاف شروع کردن یک کار مثل درس خوندن سخت ترین کار باشه! البته فقط کافیه شروع کنید و می‌بینید که وقتی روی دور بیوفتید کار چقدر ساده تر میشه.
برای راحت تر کردن شروع کار و شروع درس خوندن در سال کنکور می‌تونید از آلارم استفاده کنید. یک آلارم چند دقیقه قبل از شروع کارتون تنظیم کنید که با زنگ خوردنش کم کم آماده بشید و با آلارم دوم و آمادگی که قبل تر کسب کردید سراغ درس خوندن برید.
گام هشتم: چطور ساعت مطالعه رو افزایش بدم؟
اصلی ترین هدف مدیریت زمان در سال کنکور رسیدن به ساعت مطالعه بالا و مطلوب هست. برای زیاد کردن ساعت مطالعه خودتون باید با دقت مدت زمانی که درس می‌خونید رو رصد کنید. – برای این موضوع به شاخص ارزیابی مداوم دارید. برای این منظور در یک جدول به صورت دقیق باید بازه های مطالعاتی خودتون رو مشخص کنید.
شما برای این که بتونید به مرور ساعت مطالعه خودتون رو بالا ببرید و بالا نگه دارید باید برای خودتون قانون بزارید کا حتی اگر خواستید تنبلی کنید یا بیش از حد استراحت کنید، در عوض باید به همون میزان هم درس بخونید یا از زمان استراحت بعدیتون بزنید! – متراکم درس بخونید! متراکم درس خوندن ارتباطی با زیاد درس خوندن نداره.
وقتی شما متراکم درس می‌خونید حتی اگر در یک روز فقط بازه مطالعاتی شما 2 ساعت هم باشه، باید کیفیت بالایی داشته باشه تا مدیریت زمان در سال کنکور به شکل درستی در درس هاتون پیاده سازی بشه. در این صورت بقیه مدت زمانتون رو می‌تونید به درستی به کارهای دیگه اختصاص بدید.