صمیمیت والدین با فرزندان و حمایت عاطفی از اون‌ها، در حفظ سلامت روان، جلوگیری از رفتارهای پرخطر و همچنین موفقیت تحصیلی‌شون تأثیر بسیار چشم‌گیری داره. در این مقاله، می‌خوایم درباره اهمیت صمیمیت والدین با نوجوانان صحبت کنیم و راهکارهایی رو معرفی کنیم که با استفاده از اون‌ها، می‌تونید با فرزندتون صمیمی‌تر بشید و رابطه بهتری داشته باشید.
با نوجوان کنکوری چطور رفتار کنیم؟
سنین نوجوانی پر از چالش و پستی و بلندیه. نوجوان‌ها زیر بار فشار روانی سنگینی هستن و علاوه بر این، به دنبال هویت خودشون هم می‌گردن. این سردرگمی ناشی از بی‌ثباتی هویت، در کنار تغییرات هورمونی و فشارهای درس و کنکور، باعث می‌شه فرزند شما با چالش‌های زیادی روبه‌رو باشه. شما پدرها و مادرهای عزیز باید شرایط حساس فرزندتون رو درک و سعی کنید بهش کمک کنید تا از این مرحله، به خیر و خوشی عبور کنه! حضور حمایتگرانه و همدلی شما در دوران نوجوانی و به‌ویژه سال کنکور، می‌تونه از ایجاد آسیب‌هایی که در این دوره محتمله جلوگیری کنه.
ما در کیمیاگرخونه، مطالب مختلفی درباره رفتار با نوجوان‌ها منتشر کردیم که برای شما والدین عزیز بسیار کارآمد و کمک‌کننده‌ست. پیشنهاد می‌کنیم که به این مطالب، به‌ویژه محتوای پدر و مادر کیمیاگر رتبه‌برترهای کنکور حتماً سر بزنید. در این مقاله، نکات مهمی که برای کمک به موفقیت فرزندتون در کنکور باید بدونید رو توضیح دادیم.
منظور از صمیمیت والدین با نوجوانان چیه؟
از بعضی پدرها و مادرها می‌شنویم که می‌گن من می‌خوام برای فرزندنم هم پدر/مادر باشم و هم دوست! چنین رویکردی کاملاً نادرسته و باعث می‌شه که شما نه بتونید والد خوبی برای فرزندتون باشید و نه رفیق خوب! شما همین‌که بتونید نقش پدری و مادری رو برای فرزندتون به‌خوبی ایفا کنید، شق القمر کردید و دیگه نباید مسئولیت و نقش جدید برای خودتون بتراشید که باعث بشه از وظیفه اصلی‌تون جا بمونید!
البته به طور کلی، عملاً امکان این‌که شما بتونید رفیق فرزندتون باشید، وجود نداره. چون به دلیل تفاوت سنی بین شما و فرزندتون، شکاف نسلی بینتون وجود داره. گرچه شما سعی می‌کنید جهان فرزندتون رو درک کنید و بهش نزدیک بشید، اما در نهایت نمی‌تونید نقش همسالان نوجوانتون رو ایفا کنید. بلکه باید پدر و مادرش باشید و در کنارش کمک کنید از بین هم سن و سال‌های خودش، دوست‌های خوبی پیدا کنه و روابط مؤثر و مثبتی شکل بده. ما در کیمیاگرخونه، در محتوای جداگانه‌ای درباره‌ی انتخاب دوست در دوران نوجوانی صحبت کردیم. پیشنهاد می‌کنیم حتماً به این مقاله هم سر بزنید تا با چالش‌های دوست یابی در این دوران آشنا بشید و بدونید چطور به فرزندتون کمک کنید.
منظور ما از صمیمیت، به هیچ وجه کنترلگری نیست. صمیمیت شما با فرزندتون نباید طوری باشه که هر کاری که خواست بکنه و هر جایی که خواست بره، شما همراهش باشید و مثل کودک باهاش رفتار کنید. فرزند شما در حال گذار از کودکی به بزرگسالیه. بنابراین، باید تا حدی که امکان داره، استقلال و آزادی عمل داشته باشه و کم‌کم یاد بگیره گلیم خودش رو از آب بکشه بیرون! منظور از صمیمیت با نوجوان اینه که فضایی رو فراهم کنید که فرزندتون بتونه به‌راحتی و بدون ترس با شما گفت‌و‌گو کنه، از دغدغه‌ها و نگرانی‌هاش صحبت کنه و مشکلاتش رو با شما در میون بذاره.
ایجاد حس اعتماد و علاقه‌ی بی‌قیدوشرط
برای ایجاد صمیمیت با نوجوانان، باید اعتمادشون رو جلب کنید. شما باید راز نگهدار فرزندتون باشید و اگه درباره موضوعی یا مشکلی باهاتون حرف می‌زنه و نمی‌خواد کس دیگه‌ای بدونه، به هیچ وجه حرف‌هاش رو برای دیگران بازگو نکنید. شاید موضوع از نظر شما چیز چندان مهمی نباشه و درک نکنید که چرا فرزندتون نمی‌خواد بقیه بدونن، اما باید به نظرش احترام بذارید و رازش رو پیش خودتون نگه دارید. وقتی فرزندتون احساس کنه شما بهش گوش می‌دید، حمایتش می‌کنید و فضای امنی باهاتون داره، صمیمیتش هم با شما افزایش پیدا می‌کنه.
دومین عامل مهم در ایجاد صمیمیت با نوجوانان، علاقه‌ی بی‌قیدوشرطه. علاقه شما به فرزندتون باید بر پایه‌ی مهر و محبت واقعی باشه. یعنی شما بدون چشم‌داشت و بدون هیچ قید و شرطی، فرزندتون رو دوست داشته باشید و بهش عشق بورزید. فرزندتون باید باور کنه که شما پناهگاه امنش هستید. باید باور کنه تحت هر شرایطی، همچنان دوستش دارید و حتی اگه اشتباه هم بکنه، باز در علاقه شما نسبت بهش خللی ایجاد نمی‌شه. این احساس امنیت و اطمینان از این که جاش همیشه پیش شما محفوظه و علاقه‌تون بهش پایداره، باعث می‌شه در روابط خارج از خونه به دنبال مهر و محبت نباشه و احتمال این‌که دیگران بتونن ازش سواستفاده کنن کاهش پیدا می‌کنه.
تأثیرات مثبت صمیمیت والدین با نوجوانان
همون‌طور که گفتیم، صمیمیت والدین با نوجوانان تأثیرات مثبت زیادی بر روحیه و ابعاد مختلف زندگی فرزند داره. از جمله مهم‌ترین تأثیرات، می‌تونیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- افزایش حس خوشحالی و کاهش احتمال بروز مشکلاتی مانند اضطراب: صمیمیت والدین با نوجوانان باعث کاهش استرس و اضطراب و افزایش خوشحالی می‌شه. چون نوجوان خیالش راحته که بدون نگرانی و ترس، می‌تونه مشکلات رو با پدر و مادرش در میون بذاره و ازشون کمک بگیره.
- افزایش امید به زندگی و تاب‌آوری: زندگی قرار نیست همیشه گل و بلبل باشه! بلکه پر از پستی‌ها و بلندی‌ها و دست‌اندازهاییه که باید ازشون بگذریم. این پستی‌ها و بلندی‌ها قطعاً در زندگی فرزند شما هم وجود خواهد داشت. وقتی شما با نوجوانتون صمیمی باشید، توان تحمل سختی‌ها در فرزندتون افزایش پیدا می‌کنه. چون به حضور حمایتگرانه‌ی شما امید داره و می‌دونه تحت هر شرایطی، شما پشتیبان و حامیش هستید.
- افزایش احساس امنیت و تعلق‌پذیری: وقتی فرزند شما مطمئن باشه حتی تحت بدترین شرایط و با بزرگ‌ترین اشتباهات هم باز شما پشتش هستید و ازش حمایت می‌کنید و دوستش دارید، چنان احساس امنیت و تعلقی پیدا می‌کنه که کم‌تر مشکلی در زندگی می‌تونه زمینش بزنه!
- کاهش احتمال بروز رفتارهای پرخطر: احتمال گرایش به رفتارهای پرخطر مثل اعتیاد، در نوجوان‌هایی که به اندازه‌ی کافی از والدینشون مهر و محبت دریافت نمی‌کنن بیش‌تره. بنابراین، صمیمیت شما با فرزندتون کمک می‌کنه
- افزایش اعتمادبه‌نفس و عزت نفس: صمیمیت شما با فرزندتون و حمایت عاطفی ازش باعث می‌شه نوجوان شما احساس ارزشمندی کنه. در نتیجه، اعتمادبه‌نفس و عزت نفسش افزایش پیدا می‌کنه و هرگز احساس ناکافی‌بودن بهش دست نمی‌ده.
- بهبود عملکرد تحصیلی دانش‌آموز: در تحقیقات متعددی این موضوع اثبات شده که دانش‌آموزهایی که رابطه‌ی صمیمانه‌تر و نزدیک‌تری با والدینشون دارن، معمولاً عملکرد تحصیلی بهتری هم دارن. حمایت عاطفی والدین و دادن انگیزه به فرزندشون از جمله دلایل مهمیه که باعث می‌شه صمیمیت والدین با فرزندان، به موفقیت بیش‌تر در زمینه درس و تحصیل منجر بشه.
اهمیت همدلی با موفقیت‌ها و شکست‌های نوجوان
شما والدین عزیز باید در غم و شادی کنار فرزندتون باشید. وقتی فرزندتون به موفقیت می‌رسه، در کنارش باشید و موفقیتش رو جشن بگیرید، حتی اگه از نظر شما دستاورد چندان بزرگ و مهمی نباشه. در عین حال، وقتی فرزندتون شکست می‌خوره، باهاش همدلی کنید، دلداریش بدید و بهش بگید که احساسات منفیش رو کاملاً درک می‌کنید. علاوه بر این، این نگرش رو در فرزندتون تقویت کنید که زندگی همیشه سرشار از پیروزی و موفقیت نیست، بلکه شکست هم جزئی از زندگی تمام آدم‌هاست که می‌تونه تجربیات ارزشمندی رو بسازه. یادتون باشه که شکست و ناکامی‌های فرزندتون رو مثل چوب توی سرش نزنید. بلکه باهاش همدلی کنید، سعی کنید دلیل شکست رو پیدا کنید و کمکش کنید اشتباهاتش رو اصلاحش کنه.
سخن پایانی
مهم‌ترین نکته در ایجاد صمیمیت با نوجوان، اینه که به اندازه کافی براش وقت بذارید. منظور از وقت‌گذاشتن این نیست که فقط برای ازسربازکردن و رفع تکلیف، چند جمله با فرزندتون حرف بزنید و تمام! بلکه باید با فرزندتون گفت‌و‌گوی عمیق داشته باشید، با علایق و دیدگاهش آشنا بشید و بیش‌تر بشناسیدش. در دنیای مدرن پرسرعت امروز، اغلب پدرها و مادرها گرفتارن و مجبورن زمان زیادی از روز رو به کارهای مختلف اختصاص بدن، اما این گرفتاری‌‌ها نباید باعث بشه از فرزندنون غافل بشید و به حال خودش رهاش کنید. وقتی بچه‌دار می‌شید، مهم‌ترین وظیفه شما مراقبت و محافظت از فرزندتونه. پس این مسئولیت رو در اولویتِ تمام کارهاتون قرار بدید و به اندازه کافی، برای ایجاد صمیمیت با نوجوانتون وقت بذارید.