قبولی پزشکی: کابوس بی‌عملی یا رویای در دسترس؟

سلام به همه شما کنکوری‌های عزیز، به‌خصوص اون‌هایی که رویای بزرگ قبولی پزشکی رو در سر دارید! می‌خواییم امروز صاف و پوست‌ کنده درباره یکی از پرتکرارترین، و راستش رو بخواید، یکم آزار دهنده‌ترین سوالی که ازم می‌پرسید صحبت کنم: “استاد، اگه از الان شروع کنم، پزشکی قبول می‌شم؟”

می‌دونم این سوال از کجا میاد. از قلبتون، از نگرانی‌تون، از آرزوهاتون. اما قبل از اینکه بپریم سر جواب “آره” یا “نه”، بیاید یه ذره عمیق‌تر شیم. خودِ پرسیدن این سوال، بعضی وقت‌ها نشونه دو تا چیز مهمه که باید بهش فکر کنید.

این سوال “از الان شروع کنم میرسم؟” مثل یه دکمه حساسی می‌مونه که وقتی فشارش می‌دید، یه عالمه فکر و خیال و محاسبه میاد سراغتون. پس برای جواب به این سوال و بررسی تمام جوانب، تا آخر این مقاله همراه ما باشید.

اگه از الان شروع کنم برای قبولی پزشکی دیره؟

نکته اول: حساب و کتاب بی‌پایان به جای برداشتن اولین قدم!

بچه‌ها، مشکل خیلی‌هامون اینه که به جای اینکه آستین رو بالا بزنیم و شروع کنیم، می‌شینیم چرتکه می‌ندازیم! “خب، الان مثلا ۲۰۰ روز مونده تا کنکور. اگه روزی ۱۰ صفحه زیست بخونم، میشه ۲۰۰۰ صفحه. اگه روزی ۵۰ تا تست ریاضی بزنم… وای اگه مریض شدم چی؟ اگه یه مبحث سخت بود و گیر کردم چی؟ اگه…” این “اگه” ها تمومی نداره و فقط شما رو از مسیر اصلی دور می‌کنه.

یادمه یه مصاحبه داشتم با آریا معتمدی جهرمی (رتبه ۷ کنکور ۹۸). آریا می‌گفت خیلی‌ها تو تلگرام ازش می‌پرسیدن “از الان شروع کنم میرسم؟” بهشون می‌گفته آره، با برنامه میشه رسید. اما می‌دید همون آدم، یه ماه دیگه دوباره اومده و همون سوال رو پرسیده! چرا؟ چون به جای اینکه اون یه ماه رو درس بخونه و جلو بیفته، دوباره داشته حساب کتاب می‌کرده!

راه حل چیه رفقا؟ خیلی ساده‌ست: عمل کنید! از خودتون بپرسید “آیا همین الان که دارم این سوال رو تو ذهنم مرور می‌کنم، دارم وظیفه درسی امروزم رو انجام می‌دم؟ ساعت مطالعه مفید امروزم چقدر بوده؟” حتی اگه این سوال ذهنتون رو درگیر کرده، نباید جلوی حرکتتون رو بگیره. باید همزمان که نگرانید (که طبیعی هم هست)، در حال تلاش باشید. نگرانی بدون عمل، مثل سم می‌مونه.

نکته دوم: چرا تا الان اون‌ جوری که باید، نخوندم؟

این یکی دیگه خیلی حیاتیه. صادق باشید با خودتون. یه خلوت کوچیک با خودتون بکنید و بپرسید: “آقا/خانمِ من، چرا تا الان استارت نزدی؟ چرا اونجوری که دلت می‌خواسته درس نخوندی؟ مانع اصلی چی بوده؟”

• گوشی موبایل؟ (صادق باش، روزی چند ساعت تو اینستا و تلگرام می‌چرخی؟ مدیریت زمان استفاده از گوشی رو بلد نیستی؟)
• استرس و اضطراب فلج‌کننده؟ (انقدر نگرانی که نمی‌تونی تمرکز کنی؟)
• وسواس مطالعاتی؟ (یه پاراگراف رو صد بار می‌خونی و باز حس می‌کنی یاد نگرفتی؟)
• مشکلات جسمی؟ (کم‌خونی؟ تیروئید؟ شاید یه چیزی که حتی فکرشم نمی‌کنی. ما دانش‌آموزی داشتیم که می‌گفت اصلاً نمی‌تونم تمرکز کنم. بعد از چند جلسه مشاوره و پیگیری، متوجه شدیم علائم دیابت شدید داره! بعد از درمان، اصلاً یه آدم دیگه شد.)
• مشکلات روحی و ناامیدی؟ (حس می‌کنی نمی‌شه و بی‌فایده‌ست؟ نیاز داری یکی باهات حرف بزنه و بهت انگیزه بده؟)
• عادت‌های بد دیگه؟ (اهمال‌کاری؟ بی‌برنامگی؟ رفیق‌ بازی زیاد؟)

ببینید بچه‌ها، اگه این “چرا” رو پیدا نکنید و براش یه فکری نکنید، دونستن اینکه “بله، می‌شه از الان شروع کرد” فایده‌ای نداره! چون شما دوباره همون آدم قبلی هستید با همون مشکلات. می‌رید که شروع کنید، اما دوباره همون گوشی میاد دستتون، همون استرس میاد سراغتون، همون وسواس کار دستتون می‌ده.

پس سوال مهم‌تر اینه: “چرا از دیروز تا الان درس نخوندم، و چی باعث می‌شه فکر کنم از امروز تا فردا قراره درس بخونم؟” آیا واقعاً یه تصمیم قاطع گرفتی و می‌خوای اون مانع رو برطرف کنی (مثلاً استفاده از گوشی رو مدیریت کنی، با یه مشاور برای استرست صحبت کنی، آزمایش بدی و…) یا فقط یه جوگیری لحظه‌ایه؟ اگه قرار باشه با همون فرمون قبلی ادامه بدی، قبولی پزشکی خیلی سخت و شاید غیرممکن بشه.

از چه زمانی شروع کنیم شانس قبولی پزشکی داریم؟ یه نگاه واقع‌ بینانه

خب، حالا که فهمیدیم اول باید خودمون رو درست کنیم و اهل عمل باشیم، بریم سراغ جواب سوال اصلی. اینکه از “الان” می‌شه به قبولی پزشکی رسید یا نه، خیلی بستگی داره که “الانِ” شما دقیقاً کی باشه؟

سناریو اول: شروع از یک سال قبل (تابستون یا مهر سال دوازدهم)

اگه شما الان توی تابستون قبل از سال دوازدهم هستید، یا نهایتاً اول مهر سال دوازدهم، خیالتون راحـــــــــت! پاسخ قاطعانه بله ست. یک سال زمان کاملاً کافیه که یه دانش‌آموز معمولی، با یه برنامه خوب و تلاش مستمر، بتونه خودش رو به رتبه‌ای برسونه که پزشکی، دندون یا دارو قبول شه. شک نکنید!

• مثال واقعی اول: آقای علیرضا جلیلی نهاد، دقیقاً از پنجم مهر استارت زد و آخرش رتبه ۲۱۴ تجربی رو آورد. شدنیه!
• مثال واقعی دوم: خانم صبا فرهنگ، جزو بچه‌هایی بود که از همون اول تابستون سال دوازدهم، جدی شروع کرد و نتیجه عالی گرفت.

پس اگه یک سال وقت دارید، اصلاً نگران کمبود زمان نباشید. فقط بجنبید و درست و حسابی شروع کنید. ما با کلی مصاحبه بهتون ثابت کردیم یک سال وقت کافیه. اگه هنوز باور ندارید، یه سر به محتوای توی یه سال میشه رتبه برتر شد بزنید اونجا کامل براتون توضیح دادیم.

سناریو دوم: شروع از مهرماه (برای اونایی که تابستون رو از دست دادن!)

خب، فرض کنیم تابستون رو به هر دلیلی از دست دادی. تفریح کردی، کلاس متفرقه رفتی، یا اصلاً حال و حوصله نداشتی. الان اول مهره و می‌خوای برای قبولی پزشکی استارت بزنی. آیا هنوز امیدی هست؟ باز هم جواب بله است، اما با دو تا شرط مهم:

1. ساعت مطالعه بالا و خفن: ببین، تو دیگه اون آپشن “یواش یواش ساعت مطالعه رو زیاد کنم” رو نداری! کسی که از تابستون شروع کرده، شاید با ۸ ساعت شروع کرده و کم‌ کم رسوندتش به ۱۰-۱۲ ساعت. ولی تویی که از مهر میای، باید از همون اول با ساعت مطالعه بالا (مثلاً ۱۰ ساعت به بالا) شروع کنی و این روند رو تا آخر حفظ کنی. شوخی نداریم! اگه واقعاً “آدمش هستی” و می‌تونی این حجم از تلاش رو داشته باشی، بسم‌الله! نتیجه می‌گیری.
2. شانس کمتر برای دانشگاه‌های تاپ تهران: هرچی دیرتر شروع کنی، به همون نسبت شانس قبولیت تو دانشگاه‌های خیلی خفن مثل تهران، شهید بهشتی و ایران کمتر می‌شه. نمی‌گم صفر می‌شه (چون داشتیم کسایی که از مهر شروع کردن و تهران قبول شدن)، ولی خب احتمال اینکه مجبور شی بری شهرستان یا دوره شهریه‌ پرداز، بیشتر می‌شه. باید اینو بدونی و باهاش کنار بیای.

نکته طلایی:

یادت باشه، هر روزی که زودتر شروع کنی، یه قدم جلوتری. ۲۰ شهریور شروع کنی بهتر از ۲۵ شهریوره، ۲۵ شهریور بهتر از اول مهره. و مهم‌تر از همه، اون “چرای بزرگ” که گفتم رو پیدا کن و حلش کن. اگه با همون مشکلات قبلی بخوای ادامه بدی، حتی از مهر هم شروع کنی فایده نداره.

سناریو سوم: شروع از عید نوروز برای قبولی پزشکی!

این دیگه تهِ چالش ماجراست! می‌شه از عید شروع کرد و پزشکی قبول شد؟

• اگه منظورت شروع از صفرِ صفره: یعنی تا الان لای کتاب رو هم باز نکردی و هیچ پایه درسی نداری (و سهمیه خاصی هم نداری). راستش رو بخوای، جواب تقریباً نه ست. رسیدن به رتبه لازم برای پزشکی از نقطه صفر، اونم تو ۳-۴ ماه، کار خیلی خیلی خیلی سختیه و نزدیک به محاله.
• اگه منظورت شروع “جدی” از عیده: یعنی تا قبل عید یه چیزایی خوندی، حالا نصفه‌نیمه، با اشکال، ولی یه آشنایی کلی با درس‌ها داری و یه پایه‌ای داری. اینجا جواب فرق می‌کنه: بله، شدنیه! عید می‌تونه نقطه شروع دوباره و جدی تو باشه. با یه برنامه فشرده و خفن تو عید و ماه‌های آخر، و البته با ساعت مطالعه خیلی بالا، می‌تونی یه جهش عالی داشته باشی و حتی به قبولی پزشکی هم برسی!
• مثال واقعی و جذاب: محمدرضا پناهلو، از بچه‌های خوب زنجان. ایشون قبل عید درس خونده بود، ولی نه خیلی منظم و دقیق. نزدیکای عید بود که با هم استارت جدی و “کیمیاگرانه” رو زدیم. دقیقاً به حرف‌هایی که بهش گفتم گوش کرد و نتیجه‌اش یه پیشرفت فوق‌العاده حدود ۱۸۰۰ تایی تو تراز و قبولی پزشکی دانشگاه شهید بهشتی بود! پس ببین، می‌شه!

نکته مهم برای کنکوری ها

حتی اگه حالت اول برات صادقه و از صفر می‌خوای تو عید شروع کنی و می‌دونی شانس پزشکیت خیلی کمه، حق نداری ناامید بشی و ول کنی! یادت باشه، تا لحظه آخر کنکور، فرصت برای بهتر شدن هست. شاید پزشکی نیاری، ولی می‌تونی یه رتبه خیلی بهتر از اونی که فکر می‌کنی بیاری یا حتی بتونی رشته‌های خوب دیگه قبول شی. حتی ممکنه که پزشکی تعهدی شهرستان‌ها رو بیاری (که باز هم شانسش هست!).

• مثال دیگه: رامتین چراغی. دو ماه مونده به کنکور اومده بود پیش من که براش برنامه سال بعد رو بریزم! گفتم پسر جان، تو که یه پایه‌ای داری (صفر نبودی)، بیا همین امسال تلاشت رو بکن، شاید شد. اولش مسخره‌اش اومد و به خانواده‌اش گفته بود این مشاور کیه میگه تو می‌رسی! ولی شروع کرد به خوندن و تهش عمران شریف قبول شد! می‌بینی؟ حتی تو زمان کم هم می‌شه تغییر بزرگ ایجاد کرد، به شرطی که یه پایه‌ای داشته باشی و واقعاً تلاش کنی.

جدول خلاصه شروع مطالعه و شانس قبولی پزشکی

اگه دیر شروع کردم، برای قبولی پزشکی به چی نیاز دارم؟

خب، اگه جزو دسته‌ای هستی که دیرتر شروع کردی (مهر یا به صورت جدی از عید)، باید چند تا فاکتور مهم رو تو برنامه‌ات لحاظ کنی:

ساعت مطالعه: چقدر بخونم کافیه؟

اگه فرض کنیم ۶ ماه وقت داری، یه پایه معمولی داری و هدفت پزشکیه:

• کفِ کفِ ساعت مطالعه: روزی ۱۰.۵ ساعت (کمتر از این دیگه واقعاً سخته)
• ساعت مطالعه ایده‌آل و مطلوب: روزی ۱۲.۵ تا ۱۳.۵ ساعت

چرا انقدر زیاد؟؟؟

1. وقت کمه: رقیبای تو از خیلی وقت پیش شروع کردن. باید با ساعت مطالعه بیشتر، اون عقب‌ موندگی رو جبران کنی.
2. هدف بزرگه: پزشکی شوخی نیست! پرطرفدارترین رشته‌ست و رقابت سرش وحشتناکه. اگه مثلا پرستاری می‌خواستی، شاید با روزی ۷-۸ ساعت هم می‌شد، ولی برای پزشکی باید تلاشت در حد المپیک باشه!
3. تأثیر مستقیم در ماه‌های آخر: تجربه ثابت کرده تو سه ماه آخر مونده به کنکور، هر یه ساعت که بیشتر درس بخونی (مثلاً به جای ۱۰ ساعت، ۱۱ ساعت بخونی)، مستقیم روی رتبه‌ات تأثیر مثبت می‌ذاره. این یه ساعت‌ها خیلی مهمن!

امتحانات نهایی: برگ برنده یا پاشنه آشیل؟

با توجه به اینکه نمره امتحان نهایی تأثیر مستقیم و قطعی تو رتبه کنکورت داره (الان که دارم اینو می‌نویسم ۶۰% تاثیر داره، ولی همیشه آخرین قوانین سنجش رو چک کنید)، این امتحانا می‌تونن حسابی به دادت برسن، مخصوصاً اگه دیر شروع کردی.

چجوری امتحانات نهایی کمکت می‌کنن؟

فرض کن تو درس ریاضی ضعیفی. هرچی هم تو این چند ماه مونده می‌خونی، حس می‌کنی تو کنکور بیشتر از ۳۵-۴۵ درصد نمی‌تونی بزنی. خب، اینجا امتحان نهایی می‌تونه مثل یه “فرشته نجات” عمل کنه! اگه همت کنی و تو امتحان نهایی ریاضی نمره ۲۰ بگیری، این نمره عالی می‌تونه اون درصد پایین کنکورت رو تا حد زیادی جبران کنه و ترازت رو بکشه بالا.

• مثال واقعی: خانم ریحانه فلاح. تراز کنکورش خیلی برای قبولی دانشگاه‌های تهران عالی نبود. اما امتحانات نهایی‌اش رو انقدر خوب داده بود و نمراتش عالی بود که تراز سوابق تحصیلی‌اش حسابی کمکش کرد و تونست داروسازی شهید بهشتی قبول شه!

نتیجه‌ گیری مهم: برای شمایی که دیر شروع کردی، شاید بشه گفت امتحانات نهایی حتی از خود کنکور هم مهم‌ترن! پس تمام تلاشت رو بکن که تو همه درس‌ها نمره کامل یا نزدیک به کامل بگیری.

“اگه امسال قبول نشدم چی؟” – چطور با این فکر سمی مقابله کنیم؟

می‌رسیم به یکی دیگه از اون سوال‌های سمی و فلج‌کننده: “اگه این همه تلاش کردم و آخرش نشد چی؟ اگه پزشکی قبول نشدم چی؟”

بیماری “اگه… چی؟”

هر جمله‌ای که با فرمول “اگه [یه اتفاقی] شد/نشد، چی؟” ساخته بشه، یه جمله بیمارگونه‌ست. چرا؟ چون پای شما رو از روی زمین واقعیت بلند می‌کنه و می‌بره تو دنیای خیال و توهم. وقتی می‌گی “اگه نشد چی؟”، دیگه داری به یه چیزی فکر می‌کنی که اصلاً وجود خارجی نداره! مثل اینه که من الان بشینم فکر کنم “اگه الان رفتم بیرون و دو تا کوزه طلای هخامنشی پیدا کردم چی؟ برم ویلا تو اسپانیا بخرم یا ایتالیا؟” می‌بینید؟ مسخره‌ست! چون بر پایه هیچ واقعیتی نیست. ضمنا حتما به سری هم به محتوای اگه قبول نشدم چی؟ بزنید، کمکتون میکنه.

فرمول درست موفقیت

به جای اینکه انرژی و وقتتون رو صرف این توهمات بکنید، بیاید روی فرمول واقعی موفقیت تمرکز کنید:

تلاش زیاد + هوشمندی بالا = بهترین نتیجه ممکن

• تلاش زیاد: یعنی همین ساعت مطالعه بالا، استمرار، جنگیدن با تنبلی و موانع.
• هوشمندی بالا: یعنی انتخاب مسیر درست، استفاده از منابع خوب، داشتن یه مشاور کاربلد که راه رو بهتون نشون بده و اشتباهات رایج رو نکنید، آزمون دادن و تحلیل آزمون و…

و یه باور مهم: یادت باشه، تا لحظه قبل از کنکور، فرصت برای پیشرفت هست!

حتی اگه فکر می‌کنی نمی‌شه، شاید بشه! (و اگه نشه هم…)

ما تو دنیای توهمات خودمون گاهی فکر می‌کنیم “دیگه تمومه، من نمی‌تونم!” در حالی که تو دنیای واقعیت، با تلاش درست، هنوز شانس هست.

• مثال واقعی (بعد از کنکور!): یه دانش‌آموز داشتم به اسم مبینا (فامیلیش رو نمیگم). سال ۹۹ کنکور داده بود (پشت کنکوری بود). رتبه‌اش اومده بود و تو اتاقش داشت گریه می‌کرد و می‌گفت اصلاً انتخاب رشته نمی‌کنم چون قبول نمی‌شم! من از مادرش رتبه‌اش رو پرسیدم و دیدم بابا این بچه با این رتبه، راحت پزشکی شهریه‌ پرداز قبول می‌شه! کلی با خودش و خانواده‌اش صحبت کردیم و سر و کله زدیم تا راضی شد انتخاب رشته کنه. الان داره پزشکی شهریه‌ پرداز همدان می‌خونه! می‌بینید؟ تو توهمات خودش فکر می‌کرد تمومه، ولی تو واقعیت هنوز شانس داشت.

انرژی‌تون رو با این “اگه نشد چی” ها هدر ندید. کار درست رو انجام بدید، شاید نتیجه گرفتید.

سوال آخر: واقعاً اگه از الان شروع کنم، موفق می‌شم؟

برگردیم به سوال اول، اما با یه نگاه دیگه. “آیا اگه من واقعاً از الان شروع کنم، موفق می‌شم؟” جواب نهایی من به شما: بچه‌ها، به جای پرسیدن این سوال، شروع کنید!

بذارید یه جور دیگه به قضیه نگاه کنیم. فرض کنید شما الان شروع می‌کنید و با تمام وجود تلاش می‌کنید. تهش دو حالت داره: یا به اون چیزی که می‌خواید (مثلاً قبولی پزشکی) می‌رسید، یا نمی‌رسید و خدای نکرده باید برای سال بعد برنامه‌ریزی کنید.

حالا بیاید حالت دوم (قبول نشدن) رو در نظر بگیریم. دو تا آدم رو مقایسه کنید:

• آدم الف: با تمام وجودش تو ماه‌های آخر تلاش کرده، ولی قبول نشده و رتبه‌اش شده مثلاً ۸۴۰۰ تجربی.
• آدم ب: بی‌خیال شده، تلاش نکرده و رتبه‌اش شده ۴۰ هزار تجربی.

به نظرتون این دو نفر، وقتی دارن به کنکور سال بعد فکر می‌کنن، حس و حال یکسانی دارن؟ معلومه که نه! اونی که رتبه‌اش ۸۴۰۰ شده، با خودش میگه “خب، من تلاشم رو کردم، خیلی هم بدم نشد. فقط کافیه ۳-۴ هزار تا رتبه‌ام رو بهتر کنم، کار تمومه!”. اعتماد به نفسش بیشتره، راه براش هموارتره. ولی اونی که ۴۰ هزار شده، راه خیلی سخت‌تری در پیش داره (البته که از رتبه ۴۰ هزار هم داشتیم که سال بعد ترکوندن، مثل امین نادری که رتبه‌اش رو کرد ۶۱۰، ولی خب کار سخت‌تره).

می‌خوام بگم:

1. اگه الان شروع کنی و تلاش کنی، واقعاً شانس قبولی داری. امکانش کاملاً هست.
2. حتی اگه تهش به اون رتبه ایده‌آل نرسی و مجبور شی پشت کنکور بمونی، با یه رتبه بهتر پشت کنکور موندن، خیلی بهتر از پشت کنکور موندن با یه رتبه خیلی بده! تلاشت بی‌نتیجه نمی‌مونه.

رابطه تلاش و احتمال موفقیت در قبولی پزشکی

• اگه تلاش نکنی، احتمال موفقیتت (قبولی پزشکی) صفره! (۱۰۰% قبول نمی‌شی!)
• اگه شروع کنی و تلاش کنی، شاید اولش احتمال موفقیت ۵۰-۵۰ باشه.
• هرچقدر مقدار تلاشت بیشتر و هوشمندانه‌تر باشه، اون احتمال ۵۰% عدم موفقیت به سمت صفر میل می‌کنه و احتمال ۱۰۰% موفقیت به سمت ۱۰۰ میل می‌کنه!

یادمه قبل کنکور ۹۸، آرش فلاحی (که رتبه ۲۵۸ تجربی شد) خیلی نگران بود که فردا پزشکی قبول می‌شه یا نه. بهش گفتم: “آرش! مزخرف نگو! آدمی با حجم تلاشی که تو کردی، قبولی پزشکیش ۹۹.۹۹۹۹۹% قطعیه! اون یه صدم درصد هم می‌مونه برای اتفاقات عجیب غریب، مثلاً صبح کنکور کلاغ‌ها سنگ داغ بریزن رو سرت و به جلسه نرسی!” (که احتمالش خیلی کمه!)

حرف آخر

رفقا، انتخاب با شماست. می‌تونید همچنان بشینید و با پرسیدن سوال “اگه از الان شروع کنم می‌رسم؟” وقتتون رو تلف کنید و استرس به خودتون بدید، یا می‌تونید همین الان پاشید، اون موانعی که شناسایی کردید رو سعی کنید برطرف کنید و با تمام وجود شروع کنید به درس خوندن.

باور کنید، لذتی که در تلاش کردن هست، حتی اگه نتیجه اون چیزی نشه که دقیقاً می‌خواید، خیلی بیشتر از لذت (؟) غرق شدن در نگرانی و بی‌عملیه.

پس دیگه نپرس “می‌شه یا نمی‌شه؟”، بپرس “چجوری باید شروع کنم و ادامه بدم که بشه؟” موفق باشید! اگه سوالی هم داشتید حتما حتما توی کامنت ها ازمون بپرسید. کیمیاگرخونه همیشه کنارتونه.