تاریخ درسیه که سؤالاتش در کنکور معمولاً ترکیبی، مفهومی و کمی پیچیده‌ست. از اون‌جایی که امتحانات نهایی روند مفهومی‌شدن رو در پیش گرفته‌ن، احتمالاً در امتحان نهایی تاریخ هم سؤالات به سمت ترکیبی و مفهومی شدن پیش می‌رن. در این مطلب، برای تیپ‌های مختلف سؤالات که درجه سختی متفاوتی دارن، مثال‌هایی از درس تاریخ می‌زنیم تا با سبک جدید سؤالات نهایی آشنا بشید.
انواع سؤالات امتحان نهایی تاریخ
قبلاً در مطلب مربوط به مفهومی‌شدن امتحانات نهایی، کامل شرح دادیم که بخشنامه جدید آموزش‌و‌پرورش چیه. در این قسمت، توضیح می‌دیم که سؤالات امتحان نهایی تاریخ، مطابق با این بخشنامه جدید چطور طرح می‌شن.
نوع اول سؤالات امتحان نهایی تاریخ: سؤالات ساده
همون‌طور که قبلاً هم گفتیم، سطح اول سؤالات، سه نوع رو شامل می‌شه که در مجموع، ۱۶ نمره از امتحان رو به خودشون اختصاص می‌دن. این سؤالات، مشابه سؤالت امتحانات نهایی سال‌های گذشته و ساده هستن و به‌راحتی می‌شه ازشون نمره گرفت. پس بابت این ۱۶ نمره، نگرانی چندانی برای دانش‌آموزها وجود نداره. این سه نوع سؤال موارد زیر هستن که برای هر کدوم، مثال آوردیم:
- به‌یادآوردن: ساده‌ترین سطح سؤال که برای جواب‌دادن بهش، فقط باید متن کتاب رو خونده باشید و به یادش بیارید. مثال: علم تاریخ را تعریف کنید.
- فهمیدن: سؤالاتی که یه پله سخت‌تر می‌شن و باید مفهوم مطلب رو درک کرده باشید تا بتونید بهشون جواب بدید. مثال: مهم‌ترین پیامدهای ابداع کشاورزی را بنویسید.
- به‌کاربستن: این سؤالات طوری طرح می‌شن که باید از مفاهیمی که خوندید استفاده کنید و به جواب برسید. مثال: سنجش اعتبار و نقد راوی چگونه صورت می‌گیرد؟
نوع دوم سؤالات امتحان نهایی تاریخ: سؤالات مفهومی و دشوار‌تر
حالا نوبت به سطح دوم سؤالات می‌رسه که سخت‌تر و مفهومی‌ترن و مجموعاً ۴ نمره از امتحان نهایی رو تشکیل می‌دن. این سؤالات درواقع در ساختار جدید امتحانات اضافه شدن و با سؤالات سال‌های پیش متفاوتن. در این سطح هم سه نوع سؤال وجود داره که به‌ترتیب از ساده‌تر به سخت‌تر، موارد زیر هستن:
- تحلیل‌کردن: در این نوع سؤالات، باید بتونید موضوعات رو از جنبه‌های مختلف بررسی و تحلیل و یا باهم مقایسه کنید. مثال: وضعیت کشاورزان ایران را در دوره نامسلمانی و مسلمانی مغولان با یک‌دیگر مقایسه کنید.
- ارزشیابی‌کردن: همون‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم، در ارزشیابی‌کردن، شما باید بتونید درست و غلط یه چیزی رو از هم تشخیص بدید یا بین موارد مختلف قضاوت کنید و اونی که بهتر هست رو انتخاب کنید. البته یادتون باشه که مبنای این ارزشیابی نظر شخصی‌تون نیست، بلکه اطلاعاتیه که در متن کتاب به شما داده شده و با یادگیری اون‌ها، می‌تونید به نگرشی نسبت به یه موضوع برسید. مثال: به نظر شما، آیا تأسیس مدرسه دارالفنون توانست به توسعه ایران کمک کند؟
- آفریدن: نکته مهم در مورد این سؤالات اینه که ممکنه در سؤال، چیزی از شما خواسته بشه که به‌صورت مستقیم در کتاب نیومده باشه، اما شما باید بتونید بر اساس چیزهایی که خوندید و اطلاعاتی که دارید، موضوع رو تحلیل کنید و به جواب برسید. مثال: چرا ایران در دوره جنگ جهانی دوم نسبت به جنگ جهانی اول، آسیب کم‌تری دید؟
یادتون باشه تاریخ درسیه که پتانسیل این رو داره که به هر ۶ مدل، ازش سؤال طرح بشه. پس حتماً زمان بذارید و کتاب رو خوب و دقیق بخونید تا هیچ نکته‌ای از زیر دستتون در نره! راستی حتماً محتوای روش مطالعه تاریخ برای امتحان نهایی رو هم ببینید، چون اون‌جا هر نکته‌ای که برای گرفتن نمره خیلی خوب در تاریخ بهش نیاز دارید رو براتون توضیح دادیم.