یکی دیگه از رشته‌های دانشگاهی گروه ریاضی، رشته مهندسی حملونقل ریلیه. این رشته جزو رشته‌های کم‌ترشناخته‌شده بین داوطلب‌هاست و بعضی‌ها ممکنه حتی اسمش رو هم نشنیده باشن. توی این مقاله، می‌خوایم رشته مهندسی حملونقل ریلی رو بهتون معرفی کنیم و بگیم که مزایا و معایبش چیه.
مهندسی حملونقل ریلی چیه؟
این رشته ترکیبی از دانش فنی، مدیریتی و طراحی هست که متخصص‌هایی رو برای کار در زمینه حملونقل ریلی آموزش می‌ده. مهندسی حملونقل ریلی در واقع تمام سیستم‌های حملونقل ریلی، چه در مقیاس بزرگ و چه در مقیاس کوچیک رو طراحی، برنامه‌ریزی، اجرا و مدیریت می‌کنه. این رشته، دروس ریاضی و فیزیک زیادی داره. بنابراین، اگه با این دو درس مشکل دارید و باهاشون حال نمی‌کنید، مهندسی حمل و نقل ریلی انتخاب مناسبی براتون نیست!
مزایا و معایب رشته مهندسی حملونقل ریلی
نکته‌ای که در مورد مزیت این رشته باید بگیم اینه که به رتبه چندان خوبی نیاز نداره. یعنی اگه رتبه کنکورتون خوب نشده، این امکان رو دارید که با انتخاب این رشته، در دانشگاه‌های تاپ تهران مثل شریف، تهران و امیرکبیر درس بخونید. بنابراین، می‌تونید با حضور در دانشگاه‌های خوب، از مزایاشون استفاده کنید و به بازار کار بسیار گسترده و متنوع شهر تهران هم نزدیک باشید. علاوه بر این، امکانش رو دارید که در مقطع کارشناسی ارشد، تغییر رشته بدید و سراغ مهندسی‌های دیگه مثل مکانی یا عمران برید.
اما عیب مهم مهندسی حملونقل ریلی اینه که بازار کار بسیار محدودی داره. البته بازار کار این رشته در کشورهای دیگه نسبت به ایران خیلی بهتره، اما در ایران اصلاً وضعیت مطلوبی نداره که در ادامه، بیش‌تر در موردش توضیح می‌دیم.
بازار کار رشته مهندسی حملونقل ریلی
قبلاً درباره بهترین رشته‌ها از نظر بازار کار صحبت کردیم و گفتیم که یکی از معیارهای مهم اینه که رشته‌ای که انتخاب می‌کنید، بازار کار مستقل داشته باشه. یعنی شما بتونید بدون استخدام‌شدن در سازمان‌ها و شرکت‌ها، به‌صورت مستقل و فریلسنری برای خودتون کار کنید. رشته مهندسی حملونقل ریلی، شبیهِ بعضی مهندسی‌های دیگه مثل مهندسی نفت یا مهندسی هوافضا، بازار کار مستقل نداره. یعنی اشتغال در این زمینه، فقط به‌صورت استخدامیه. حالا نکته این‌جاست که فضای استخدامی هم پررونق نیست. یعنی تعداد سازمان‌هایی که به مهندس حملونقل ریلی نیاز دارن خیلی محدوده و جذب نیرو هم در این سازمان‌ها چندان زیاد نیست.
سازمان‌هایی که مهندس حملونقل ریلی استخدام می‌کنن
- راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران
- شرکت‌های خصوصی حملونقل ریلی
- شرکت‌های مشاور مهندسی و طراحی
- شرکت‌های تولیدی و تعمیر وسایل نقلیه ریلی
- مؤسسات تحقیقاتی و آموزشی
- سازمان‌های بین‌المللی و پروژه‌های مشترک
مدت زمان خدمت مهندس‌های حملونقل ریلی در این سازمان‌ها، ۳۰ساله. علاوه بر این، سازمان‌ها تعداد نیروی چندان زیادی هم نیاز ندارن و به همین دلیل، استخدام در اون‌ها، معمولاً خیلی کم و دیربه‌دیر انجام می‌شه. در شهرستان‌ها وضعیت استخدامی سخت‌تر هم هست، چون تعداد مهندس‌هایی که نیازه، خیلی کم‌تره.
دروس دانشگاهی مهندسی حمل‌وتقل ریلی
برای این‌که بتونید تصمیم بگیرید که این رشته به دردتون می‌خوره یا نه، بهتره با دروس دانشگاه این رشته هم آشنا بشید.
دروس پایه مهندسی حملونقل ریلی
| ریاضی | فیزیک |
| استاتیک | شیمی عمومی |
| معادلات دیفرانسیل | محاسبات عددی |
| ریاضیات مهندسی | برنامه‌سازی کامپیوتر |
دروس تخصصی مهندسی حملونقل ریلی
| مبانی مهندسی برق | مبانی ارتباطات و علائم الکتریکی |
| استاتیک و مقاومت مصالح | اصول مدیریت و تئوری سازمان |
| مبانی زیرسازی و روسازی راه‌آهن | طرح هندسی خط |
| اصول حسابداری و هزینه‌یابی | اصول شبیه‌سازی |
| نقشه‌کشی صنعتی | تئوری احتمالات و کاربرد آن |
| تحلیل سیستم‌ها | آمار مهندسی |
| تحقیق در عملیات | ارزیابی کار و زمان |
| مهندسی فاکتورهای انسانی | مقررات عمومی حرکت |
| طرح سیستم‌های اطلاعاتی و کنترل مدیریت | اقتصاد عمومی |
| اقتصاد مهندسی | برنامه‌ریزی حملونقل |
| تئوری رفتاری لکوموتیو و واگن | تئورب حرکت قطارها |
| تعرفه و بازرگانی راه‌آهن | سیستم‌های تخلیه و بارگیری |
| روش‌های برنامه‌ریزی حرکت قطارها | طراحی ایستگاه‌ها و خطوط صنعتی |
| بررسی فنی و اقتصادی انتخاب مسیر | – |
کدوم دانشگاه‌ها رشته مهندسی حمل‌ونقل‌ریلی دارن؟
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه تهران
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه علم‌وصنعت
همون‌طور که گفتیم، قبولی در این رشته به رتبه چندان خوبی نیاز نداره و این امکان رو به شما می‌ده که در دانشگاه‌های تاپ کشور درس بخونید. البته در نهایت باید ببینید که هدف و خواسته خودتون چیه و اولویت براتون رشته‌ست یا دانشگاه.
علاوه بر این ۴ دانشگاه، دانشگاه‌های خواجه نصیر و تربیت مدرس هم بعضی سال‌ها در این رشته دانشجو پذیرش می‌کنن. برای این‌که بدونید امسال، کدوم دانشگاه‌ها و با چه ظرفیتی در رشته مهندسی حملونقل ریلی دانشجو می‌گیرن، حتماً به دفترچه انتخاب رشته کنکور ریاضی ۱۴۰۳ که توسط سازمان سنجش منتشر می‌شه، مراجعه کنید.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی حملونقل ریلی
امکان ادامه تحصیل مهندسی حملونقل ریلی در مقاطع بالاتر، در دانشگاه‌های ایران وجود داره. اما به دلیل بازار کار ضعیف و بسیار محدود این رشته که بالاتر راجع بهش صحبت کردیم، اغلب دانشجوها در مقطع ارشد، تغییر رشته می‌دن و رشته‌های مهندسی دیگه مثل مکانیک، برق و عمران رو انتخاب می‌کنن.
امکان مهاجرت با مهندسی حملونقل ریلی
امکان مهاجرت به کشورهای دیگه با مهندسی حمل و نقل ریلی تقریباً خوبه. چون هم در دانشگاه‌های زیادی ارائه می‌شه و هم می‌تونید برای سایر رشته‌های مهندسی درخواست بدید. یعنی همون‌طور که در ایران می‌تونید در مقطع ارشد رشته‌تون رو عوض کنید، برای مهاجرت هم می‌تونید تغییر رشته بدید و مهندسی‌های دیگه رو انتخاب کنید. بازار کار رشته مهندسی حملونقل ریلی در کشورهای خارجی خیلی خیلی بهتر از ایرانه و اگه می‌خواید همین رشته رو ادامه بدید، امکان کارکردن هم براتون وجود داره.
جمع‌بندی
توی این مقاله، مهندسی حملونقل ریلی رو معرفی کردیم و از بازار کار، مزایا و معایب، دروس دانشگاهی و امکان مهاجرت این رشته حرف زدیم. همون‌طور که گفتیم، مهندسی حمل و نقل ریلی در واقع ترکیبی از دانش فنی، مدیریت، طراحی و برنامه‌ریزیه و در دروس دانشگاهیش، دروس تخصصی رشته‌های دیگه هم وجود داره. اگه می‌خواید در رشته مهندسی حملونقل ریلی موفق باشید، میونه‌تون باید با ریاضی و فیزیک خوب باشه و به کارکردن با نرم‌افزارهای مهندسی هم علاقمند باشید.
مثل همیشه، اگه سؤالی درباره این رشته دارید، می‌تونید برامون بنویسید تا در اسرع وقت، به کامنت‌هاتون جواب بدیم. اگه هنوز سردرگم هستید و نمی‌دونید باید چه رشته‌ای رو انتخاب کنید یا اگه در فرایند انتخاب رشته، به کمک و راهنمایی نیاز دارید، پیشنهاد می‌کنیم از خدمات مرکز مشاوره جدیدی‌نژاد استفاده کنید تا یه انتخاب رشته اصولی، آگاهانه و موفق داشته باشید.