سلام به همه دهمی‌های پرانرژی و آینده‌ساز! امروز توی کیمیاگرخونه قراره به صورت خیلی خودمونی و راحت درباره یکی از دغدغه‌های اصلی شما یعنی ساعت مطالعه پایه دهم صحبت کنیم. اینکه اصلاً تو سال دهم چقدر درس بخونیم که هم به تفریحمون برسیم، هم پایه‌مون قوی بشه و هم برای کنکور سال‌های بعد یه گام محکم برداشته باشیم؟ اصلا لازمه از پایه دهم برای کنکور بخونیم؟ پس با من همراه باشید تا ریز و درشت این موضوع رو با هم بررسی کنیم.
چرا ساعت مطالعه پایه دهم اینقدر مهمه؟ راهی برای ساختن آینده!
بچه‌ها، شاید فکر کنید هنوز تا کنکور خیلی مونده و از الان دیگه چه نیازی به این همه برنامه ریزی و ساعت مطالعه دقیق هست. اما بذارید یه چیزی رو بهتون بگم: پایه دهم، فونداسیون ساختمون موفقیت شما در کنکوره. هرچقدر این فونداسیون رو محکم‌تر و اصولی‌تر بسازید، تو سال‌های یازدهم و به خصوص دوازدهم، خیالتون راحت‌تره و مسیر هموارتری پیش رو دارید.
فکر کنید می‌خواید یه برج بلند بسازید. اگه پی‌ریزی ضعیف باشه، هرچقدر هم که طبقات بالایی رو با بهترین مصالح بسازید، همیشه خطر ریزش وجود داره. داستان درس خوندن برای کنکور هم همینه. ساعت مطالعه پایه دهم و مهم‌تر از اون، کیفیت این مطالعه، حکم همون پی‌ریزی رو داره.
تعیین ساعت مطالعه پایه دهم: چقدر درس بخونیم خوبه؟
خب، بریم سر اصل مطلب. اینکه تو سال دهم چند ساعت درس بخونیم که خوب باشه و بتونیم نتیجه بگیریم؟ بچه‌ها، دو تا شاخص خیلی مهم رو باید برای این موضوع چک کنیم:
- رشته و دانشگاه هدف شما چیه؟ این نکته فوق‌العاده مهمه. مثلاً فرض کنید دانش‌آموزی میگه:”من فقط دندون پزشکی دانشگاه تهران می‌خوام!” خب، مشخصه که برای چنین هدف بزرگی، باید از همین پایه دهم، پایه درسی‌تون رو خیلی قوی کنید. چون رقابت سنگینه و شما به یه رتبه خاص نیاز دارید. پس بهتره که ساعت مطالعه پایه دهم رو افزایش بدید. چرا؟ چون تو پایه دوازدهم زمان خیلی محدوده. اگه از دهم بتونید پایه دهم و یازدهم رو عالی بخونید، تو دوازدهم مسیر خیلی سخت و نفس‌گیری نخواهید داشت.
اما اگه دانش‌آموزی بگه: “من می‌خوام پرستاری قبول شم.” قاعدتاً برای قبولی تو رشته پرستاری (با احترام به همه رشته‌ها و علاقه‌مندی‌ها)، نیاز نیست که ساعت مطالعه به اندازه کسی باشه که هدفش دندونپزشکی تهرانه. پس هدف شما، اولین تعیین‌کننده میزان تلاشتونه. - پایه درسی فعلی شما چطوره؟ اگه دانش آموزی هستید که تو مقطع متوسطه اول دروس رو خوب یاد گرفتید و پایه قوی دارید، شاید با ساعت مطالعه کمتری هم بتونید به تسلط برسید. اما اگه احساس می‌کنید تو بعضی دروس ضعف دارید، طبیعیه که باید زمان بیشتری رو برای جبران و تقویت اون ضعف‌ها اختصاص بدید.
ساعت مطالعه پیشنهادی پایه دهم- به تفکیک رشته
حالا بریم سراغ چند تا عدد و رقم پیشنهادی برای ساعت مطالعه پایه دهم:
این اعداد یه پیشنهاد کلی هستن و شما باید با توجه به شرایط و هدف خودتون اون‌ها رو شخصی‌سازی کنید:
| نوع دانش‌آموز | روزهای مدرسه (متوسط) | روزهای تعطیل (متوسط) | توضیحات تکمیلی |
|---|---|---|---|
| تجربی | حدود ۴ ساعت | حدود ۷.۵ تا ۸ ساعت | دانش‌آموزانی که رتبه تک‌رقمی شدن، همین ۴ ساعت رو به ۶ ساعت و ۷.۵ ساعت رو به ۱۰ ساعت هم رسوندن. بستگی به خودتون داره! |
| ریاضی و انسانی | حدود ۳.۵ تا ۴ ساعت | حدود ۶ تا ۷ ساعت | این میزان برای قبولی شما در سه سال آینده (پایه دوازدهم) کاملاً کافی و مناسبه. |
یادتون باشه بچه‌ها، این‌ها فقط یه راهنماست. مهم اینه که شما از زمانتون به بهترین شکل استفاده کنید. شاید یکی با همین ۴ ساعت مدرسه، اونقدر باکیفیت درس بخونه که از کسی که ۶ ساعت بی‌هدف کتاب جلوش بازه، نتیجه بهتری بگیره!
کیفیت، مهم‌تر از کمیت: راز موفقیت در ساعت مطالعه پایه دهم
می‌رسیم به نکات مهم بعدی به نظرم از خودِ ساعت مطالعه پایه دهم هم مهم‌تره: درست درس خوندن! بچه‌ها، تمام دانش‌آموزهایی که رتبه‌های عالی کسب کردن، کسایی بودن که از سال‌های پایه، خوب و درست درس خوندن رو یاد گرفتن.
آقای علیرضا مهندسی، یکی از رتبه‌های برتر کنکور کیمیاگرخونه، دانش آموز المپیادی بودن. ایشون برای کنکور درس نخوندن، بلکه درست درس خوندن رو یاد گرفته بودن. چون این مهارت رو کسب کرده بودن، نتیجه گرفتن براشون پدیده عجیب و غریبی نبود.
درست درس خوندن یعنی چی؟
یعنی اینکه:
- مفهومی یاد بگیرید: به خصوص درس‌هایی مثل ریاضی، فیزیک، شیمی، فلسفه، گسسته، حسابان و… رو باید عمیق و مفهومی بخونید. از حفظ کردن طوطی‌وار مطالب پرهیز کنید.
- تحلیل آزمون دقیق انجام بدید: بعد از هر آزمون (چه آزمون‌های آزمایشی، چه امتحانات مدرسه)، باید بشینید و تک تک سوالات رو بررسی کنید. اشتباهاتتون رو پیدا کنید، دلیلشون رو بفهمید و برای رفعشون برنامه‌ریزی کنید.
- خلاصه نویسی اصولی داشته باشید: خلاصه نویسی به شما کمک می‌کنه مطالب حجیم رو به نکات کلیدی تبدیل کنید و مرور رو براتون راحت‌تر می‌کنه.
- روش مطالعه هر درس رو بلد باشید: هر درسی قلق خاص خودش رو داره. باید یاد بگیرید مثلاً زیست رو چطور بخونید، مسائل فیزیک رو چطور حل کنید.
- به اندازه کافی تست بزنید: تست زنی یکی از ارکان اصلی موفقیت در کنکوره.
- نکات تست‌ها رو یادداشت کنید: تست‌های مهم و نکته‌دار رو علامت بزنید و نکاتشون رو تو یه دفتر جدا یا حاشیه کتابتون بنویسید.
- تست‌های تیپیکال رو دسته‌بندی کنید: سعی کنید الگوهای رایج تو سوالات هر مبحث رو شناسایی کنید.
وقتی شما می‌شینید و این کارها رو انجام می‌دید، این “درست خوندنه” به شدت روی نتیجه‌تون تأثیر می‌ذاره. پس بیشتر از اینکه نگران کمیت ساعت مطالعه پایه دهم باشید، روی کیفیت و درست انجام دادن کار تمرکز کنید.
چگونه از پایه دهم برای کنکور استارت بزنیم؟ دو گام اساسی!
حالا که اهمیت پایه دهم و درست درس خوندن رو فهمیدیم، چطور باید از همین الان برای کنکور استارت بزنیم؟ دو تا کار اساسی باید انجام بدید:
یادگیری روش درست درس خوندن
- این بزرگترین خدمتیه که می‌تونید در پایه دهم به خودتون بکنید. آزمون و خطاهاتون رو همین امسال انجام بدید. روش‌های مختلف مطالعه رو امتحان کنید، ببینید کدوم برای شما بهتر جواب می‌د». یاد بگیرید چطور خلاصه‌نویسی کنید، چطور تحلیل آزمون کنید. اینطوری وقتی به پایه دوازدهم می‌رسید، دیگه دغدغه‌ای از این بابت ندارید. ما گاهی دانش‌آموز دوازدهمی داریم که تازه می‌پرسه: “ببخشید، تحلیل آزمونم باید بکنیم؟ خلاصه‌نویسی نیازه؟” خب، چنین دانش‌آموزی وقتی پای صحبتش می‌شینی، می‌بینی اصلاً تو باغ نیست و مسیر سختی پیش رو داره. ما توی کیمیاگرخونه روش مطالعه درست همه دروس رو گذاشتیم، کافیه بهشون سر بزنید.
مطالعه هر پایه در سال خودش
- هر پایه رو توی سال خودش بخونیم یعنی چی؟ یعنی من دهمم رو باید تو همون سال دهم تموم کنم و به تسلط برسم. از هر درس یه جلد کتاب تست مناسب تهیه کنم و بزنم. خلاصه‌نویسی‌هام رو کامل کنم. اگه می‌تونم تو آزمون‌های آزمایشی استاندارد شرکت کنم، آزمون بدم، نکاتش رو در بیارم و یادداشت کنم.
ببینید چه اتفاقی میفته اگه این کار رو نکنید: تو پایه دوازدهم، شما با یه حجم وحشتناک از دروس مواجه می‌شید. باید هم دوازدهم ترم اول و دوم رو بخونید، هم کل دهم رو مرور و جمع بندی کنید، هم کل یازدهم رو! تازه امتحان نهایی هم دارید. خیلی سخت می‌شه، نه؟
حالا تصور کنید من دهمم رو از قبل خوب خوندم و بلدم، فقط یه مرور سریع می‌خواد. یازدهم رو هم همینطور. بخش زیادی از کار رو انجام دادید و فقط می‌مونه دوازدهم. اینطوری مسیر خیلی ساده‌تر و قابل مدیریت‌تر می‌شه. پس بهترین راه حل اینه که دانش‌آموزهای دهمی، هر پایه رو تو سال خودشون بخونن و اجازه ندن مطالب روی هم انباشته بشه و دغدغه‌ای از این بابت داشته باشن.
برنامه‌ریزی برای تابستان: پیش به سوی موفقیت در کنکور با ساعت مطالعه پایه دهم در تابستان
تابستون یه فرصت طلایی برای دانش‌آموزای دهمی‌یه. اما تو تابستون چه چیزایی برای کنکور بخونیم؟ من جواب این سوال رو به دو قسمت تقسیم می‌کنم:
تابستان ورود به دهم (یعنی از نهم به دهم)
- پیشنهاد من: شروع کنید به خوندن درس‌های پایه دهم، فقط دروس اختصاصی رو بخونید.
- چرا؟ چون تو مدارس خاص (و حتی مدارس عادی خوب)، وقتی وارد پایه دهم می‌شید، اگه از قبل یه پیش زمینه‌ای داشته باشید، خیلی روی روحیه‌تون تأثیر مثبت می‌ذاره. وقتی معلم یه مطلبی رو درس می‌ده و شما سریع متوجه می‌شید، می‌تونید تست‌هاش رو حل کنید، با بقیه راجع بهش صحبت کنید، این خودش به شدت اعتماد به نفستون رو بالا می‌بره و کمک می‌کنه تو دروس اختصاصی نتیجه بهتری بگیرید.
- چقدر؟ سعی کنید برای هر درس اختصاصی که می‌خونید، یک جلد کتاب تست هم کار کنید.
تابستان دهم به یازدهم
- اقدام اول: رفع اشکال کامل دهم. بچه‌ها، درس‌ها به هم پیوسته‌ان. اگه من تو ریاضی دهم مثلاً مبحث معادله و نامعادله، توان‌های گویا یا عبارت‌های جبری رو خوب یاد نگیرم، این‌ها زیرساخت تابع و مثلثات من رو تشکیل می‌دن. بعداً همین تابع و مثلثات دهم، روی تابع و مثلثات یازدهم و دوازدهم تأثیر مستقیم می‌ذاره. یعنی اگه یه تیکه رو خوب یاد نگیرم، تو کل زنجیره مشکل خواهم داشت. یا مثلاً اگه تو ریاضی دهم، شمارش بدون شمردن (آنالیز ترکیبی) رو خوب یاد نگیرم، فهم احتمال تو پایه‌های بعدی تقریباً غیرممکن می‌شه.
- اقدام دوم: اگه مطلبی از دهم مونده که نخوندید، حتماً بخونیدش.اقدام سوم: شروع به خوندن دروس اختصاصی یازدهم. هرچقدر که رسیدید و تونستید، پیش‌خوانی کنید. به خصوص که ماهیت بعضی از درس‌های یازدهم با دهم متفاوته. مثلاً ماهیت زیست یازدهم یا فیزیک یازدهم با دهم فرق‌هایی داره. بهتره که این‌ها رو زودتر شروع کنید تا با فضا آشناتر بشید و راحت‌تر بتونید تو طول سال تحصیلی پیش برید.
پس ساعت مطالعه پایه دهم در تابستان هم اهمیت خودش رو داره و می‌تونه سکوی پرتاب شما باشه.
یک برنامه روزانه ایده‌آل برای ساعت مطالعه پایه دهم
خب، حالا که می‌دونیم چقدر و چطور بخونیم، بریم سراغ یه برنامه روزانه پیشنهادی برای شما دهمی‌های عزیز:
- روزهایی که مدرسه دارید:
- از مدرسه که میاید، یه استراحت کوتاه (مثلاً نیم ساعت تا یک ساعت) بکنید.
- اگه مدرسه‌تون مثلاً تا ساعت ۲ بعد از ظهر باشه، شما معمولاً از حدود ساعت ۴ بعد از ظهر تا ۱۱:۳۰ شب (که دیگه ۱۲ شب بخوابید) تایم آزاد دارید.
- اولویت‌بندی دروس:
- اگه امتحان خاصی ندارید: سعی کنید دو تا درس اختصاصی بخونید.
- اگه امتحان از یه درس اختصاصی دارید: تمرکزتون رو بذارید روی همون درس و با تایم بیشتر بخونیدش.
- اگه امتحان از یه درس عمومی دارید: یک درس اختصاصی با تایم بیشتر + همون درس عمومی رو بخونید.
- روزهایی که کلاً آزاد هستید (مثل پنجشنبه و جمعه یا ایام تعطیل):
- شما از صبح (مثلاً ۷ صبح) تا شب تایم آزاد دارید.
- اولین کار: ساعت‌هایی که کلاس فوق برنامه، زبان، ورزش یا هر فعالیت ثابت دیگه‌ای دارید رو از برنامه‌تون خارج کنید. مثلاً اگه پنجشنبه از ساعت ۷ تا ۱۰ شب کلاس دارید، این ۳ ساعت رو کنار بذارید.
- تقسیم‌بندی دروس:
- تلاش کنید دو تا سه درس اختصاصی رو در برنامه‌تون قرار بدید.
- یک درس عمومی هم کنارش بخونید تا تنوع ایجاد بشه و خسته نشید.
این یه کلیت از برنامه روزانه‌ای بود که شما دهمی‌ها می‌تونید داشته باشید. مهم اینه که برنامه‌تون منعطف باشه و بتونید بهش پایبند بمونید. یادتون نره که ساعت مطالعه پایه دهم باید با کیفیت همراه باشه.
عادت‌های طلایی برای کنکوری‌های آینده از پایه دهم
برای موفقت در مسیر کنکور باید از پایه دهم یه سری عادت‌های خوب رو در خودتون پرورش بدید. این عادت‌ها نه تنها روی ساعت مطالعه پایه دهم شما تأثیر مثبت دارن، بلکه کیفیت زندگی رو هم بالا می‌برن:
- مفهومی درس خوندن: همونطور که گفتم، از حفظ کردن صرف ریاضی و فیزیک و شیمی و… بیاید بیرون. یاد بگیرید که چطور باید هر درس رو مطالعه کنید.
- تست زدن، قلب تپنده کنکور: وقتی یکی میاد میگه من می‌خوام کنکور رتبه بشم ولی تست نمی‌زنم، من یاد آدمایی میفتم که می‌خوان شناگر خوبی بشن ولی تو آب نمیرن! زحمتی که می‌کشید باید در راستای هدفتون باشه. تست‌زنی مهارت شما رو در مدیریت زمان و مواجهه با انواع سوالات بالا می‌بره.
- تنظیم ساعت خواب: نظم در خواب، منجر به حال بهتر در طول روز می‌شه. وقتی حالتون خوب باشه، با انرژی بیشتری درس می‌خونید و تمرکزتون هم بالاتره. سعی کنید شب‌ها زودتر بخوابید و صبح‌ها هم با برنامه بیدار شید.
- تغذیه سالم: همه می‌دونیم که تغذیه سالم به شما کمک می‌کنه توان روحی و جسمی مورد نیاز برای ساعت‌ها درس خوندن رو داشته باشید. از فست‌فود و خوراکی‌های بی‌ارزش دوری کنید.
- ایجاد تعادل بین درس و تفریح: شما ربات نیستید! اگه قرار باشه فقط درس بخونید و به تفریح نرسید، یه جایی می‌بُرید و خسته می‌شید. همه ما آدم‌ها نیاز داریم تفریح کنیم و کارهایی که دوست داریم رو انجام بدیم. برای تفریحات سالم و مفید برنامه‌ریزی کنید. کافیه محتوای بهترین تفریح برای دانش آموز رو ببینید. مفصل راجع بهش حرف زدیم.
- استمرار مطالعاتی (درس خوندن غیرنوسانی): این خیلی مهمه. اینکه من یه ماه با تمام قدرت درس بخونم، بعد دو هفته کلاً ول کنم، دوباره سه ماه بخونم و چهار روز استراحت! این رویه به درد کنکور نمی‌خوره. باید سعی کنید پیوسته و پایدار درس بخونید. حتی اگه کم درس می‌خونید، ولی هر روز بخونید. پیشنهاد میکنیم محتوای نوسانی درس خوندن رو توی سایت کیمیاگرخونه ببینید.
غول مرحله آخر: آیا واقعاً لازمه از دهم برای کنکور بخونیم؟
و اما سوال آخر که شاید ذهن خیلی از شماها رو درگیر کرده باشه: آیا واقعاً ما دهمی‌ها لازمه از الان برای کنکور بخونیم و اینقدر درگیر ساعت مطالعه پایه دهم باشیم؟
- اگر دنبال قبولی در رشته و دانشگاه خاص و تاپی هستید، جواب قاطعانه “بله” است.
- اما نظر شخصی من اینه که بچه‌ها، حتی اگر دنبال رشته خیلی خاصی هم نیستید، دهمتون رو سعی کنید خوب بخونید. چرا؟
- پایه درسی قوی در سال‌های آینده بهتون اعتماد به نفس فوق‌العاده‌ای می‌ده.
- خیالتون از بابت قبولی در روزهای آینده راحت‌تر می‌شه.
- دستتون برای انتخاب‌های بزرگتر باز می‌مونه. اگه شما پایه دهم و یازدهم قوی داشته باشید و برسید به پایه دوازدهم، اونجا دیگه اگه دلتون خواست برید پزشکی بخونید، یا حقوق دانشگاه تهران، یا برق شریف، مشکلی ندارید و راه براتون بازتره. چون زیرساخت لازم رو دارید.
اجازه بدید یه مثال بزنم: خانم نگار پورعبدالله، سال دوازدهمشون، یک ماه و نیم، دو ماه قبل از کنکور، متاسفانه کرونا گرفتن و حدود بیست روز نتونستن درس بخونن. اما با همه این سختی‌ها، رتبه ۶۴۳ کنکور شدن. می‌دونید چرا؟ چون سال‌های پایه (دهم و یازدهم) رو خیلی خوب درس خونده بودن و پایه قوی داشتن.
پس بچه‌ها، هرچقدر سال‌های پایه رو بهتر درس بخونید، خیالتون از بابت موفقیت در کنکور و رسیدن به اهدافتون راحت‌تره.
حرف آخر
دوستای دهمی من، پایه دهم یه فرصت بی‌نظیره. از همین الان با یه برنامه‌ریزی درست برای ساعت مطالعه پایه دهم، یادگیری روش‌های صحیح درس خوندن و ایجاد عادت‌های خوب، قدم‌های محکمی به سمت آینده درخشانتون بردارید. یادتون باشه، مسیر موفقیت از همین قدم‌های کوچیک و پیوسته شروع می‌شه. من ایمان دارم که با تلاش و پشتکار می‌تونید به هر هدفی که دارید برسید. هر سوالی داشتید توی کامنت ها بپرسید. موفق و کیمیاگر باشید!
