بهترین زمان مرور دروس: مرور بر اساس منحنی فراموشی ابینگهاوس

منحنی فراموشی ابینگهاوس بهترین زمان مرور دروس مرور بر اساس منحنی فراموشی ابینگهاوس

بر اساس منحنی فراموشی ابینگهاوس، با مرور مطالبی که به مرور یاد گرفتید در فواصل زمانی معین، فراموشی به کم‌ترین میزان خودش می‌رسه. در سال کنکور، حجم مطالبی که باید بخونید بسیار زیاده و نیاز دارید که تمام اون‌ها رو در لایه‌های عمیق حافظه تثبیت کنید تا در جلسه کنکور، بهترین عملکرد خودتون رو نشون بدید. در این مقاله از کیمیاگرخونه، می‌خوایم منحنی فراموشی ابینگهاوس رو معرفی کنیم و توضیح بدیم که بر اساس این منحنی، بهترین زمان مرور دروس چه زمانیه. پس بزن بریم.

بهترین فاصله زمانی برای مرور دروس

بر اساس منحنی فراموشی ابینگهاوس، وقتی یک مطلبی رو می‌خونید، برای این‌ که اطلاعات وارد حافظه بلند مدتتون بشه، باید مرورهای زیر رو انجام بدید:

  • مرور اول: تا ۴۸ ساعت بعد از مطالعه مطلب
  • مرور دوم: تا یک‌ هفته بعد از مطالعه مطلب
  • مرور سوم: تا یک ماه بعد از مطالعه مطلب
  • مرور چهارم: تا سه یا چهار ماه بعد از مطالعه مطلب

این تکنیک در نگاه اول ساده به نظر می‌رسه، اما در سال کنکور بسیار چالش‌ برانگیزه. به این دلیل که حجم و تنوع مطالبی که باید در سال کنکور بخونید بسیار زیاده و اگه بخواید خودتون برنامه‌ ریزی کنید که کدوم مبحث رو باید کی مرور کنید، کارتون رو حسابی سخت و پیچیده میکنید. به همین دلیل پیشنهاد ما اینه که همگام با بودجه‌ بندی آزمون‌های آزمایشی، به‌ ویژه قلمچی پیش برید. چون برنامه‌ راهبردی قلم چی بر اساس منحنی ابینگهاوس طراحی شده و اگه مطابق باهاش پیش برید، می‌تونید تمام دروس رو در بهترین زمان ممکن مرور کنید.

بهترین زمان برای مرور دروس در طول روز

بر اساس شواهد علمی، بهترین زمان برای مرور دروس، آخر شبه. البته وقتی که هنوز گیج و خواب‌ آلود نشده باشید! پیشنهاد ما اینه که در طول روز مطالعه کنید و زمان عصر و شب رو به مرور مباحث اختصاص بدید. البته باید این نکته رو هم در نظر بگیریم که در هیچ زمینه‌ای، نمی‌شه یک نسخه واحد رو برای همه پیچید. چون آدم‌ها ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارن. بنابراین اگه براتون راحت‌تره که در طول روز مرور رو انجام بدید، به همون شیوه برنامه‌ ریزی کنید و پیش برید.

معرفی منحنی یادگیری ابینگهاوس

شکل زیر منحنی فراموشی ابینگهاوس رو نشون می‌ده. منحنی فراموشی ابینگهاوس یک مدله که نشون می‌ده اطلاعات جدید در طول زمان چطور فراموش می‌‌شن و مرور تا چه حد و اندازه برای یادگیری یک مطلب مهمه. این مدل توسط یک روانشناس آلمانی به نام هرمان ابینگهاوس در اواخر قرن نوزدهم معرفی شد.

اگه بخواید به زبان ساده توضیح بدیم، این منحنی نشون می‌ده که وقتی ما یک چیز جدید رو یاد می‌گیریم، در ابتدا بخش بزرگی از اون را به خاطر داریم. اما به مرور زمان اگه به اون اطلاعات دسترسی نداشته باشیم یا مرورشون نکنیم، میزان یادآوری ما کاهش پیدا می‌کنه تا جایی که فقط ۲۰ تا ۳۰ درصد ازش در ذهنمون باقی می‌مونه.

منحنی فراموشی ابینگهاوس
منحنی فراموشی ابینگهاوس

ابینگهاوس متوجه شد که فراموشی در ابتدا، سریع‌تر اتفاق می‌افته و با مرور بیش‌تر سرعت فراموشی کاهش ‌پیدا می‌کنه. در واقع بیشترین مقدار فراموشی در روزهای اول بعد از یادگیری رخ می‌ده و سپس این روند کندتر می‌شه. این منحنی به ما نشون می‌ده که برای یادگیری و حفظ بهتر اطلاعات، مرور منظم و تکرا‌ر اون‌ها بسیار مهمه. اگه ما اطلاعات رو در فواصل زمانی مشخص مرور کنیم، می‌تونیم به طور مؤثرتری اون‌‌ها رو در حافظه‌مون نگه داریم.

اهمیت منحنی فراموشی

همون‌ طور که بارها تأکید کردیم، برای موفقیت در کنکور، درس‌ خوندن کافی نیست، بلکه باید یاد بگیرید اصولی و مؤثر درس بخونید. در غیر این صورت، فقط زمان و انرژی‌تون رو هدر می‌دید و به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسید. یکی از ارکان مهم مطالعه اصولی، مرور به موقع و صحیحه که در منحنی فراموشی ابینگهاوس، به‌خوبی مد نظر قرار داده شده. درس‌ خوندن بدون مرور کردن دروس مثل خونه‌ ساختن روی آبه! هر چه قدر هم زحمت بکشید، در نهایت اون خونه محکوم به ویرانیه چون پایه محکم و سفتی نداره.

بعضی از دانش‌آموزها تصور می‌کنن که مرور کردن مطالب در سال کنکور، وقت‌ تلف‌ کردنه و زمانشون رو می‌گیره. چنین دیدگاهی کاملاً نادرسته، چون مرور جزئی از فرایند یادگیری و رسیدن به تسلطه و اگه حذفش کنید، یک جای کارتون می‌لنگه. اگه می‌خواید در کنکور موفق بشید، باید مطالب خونده‌ شده رو بارها مرور کنید تا میزان فراموشی رو به حداقل مقدار ممکن برسونید.

اصول کلیدی منحنی فراموشی ابینگهاوس

منحنی فراموشی ابینگهاوس چند اصل مهم داره که بد نیست باهم مرورشون کنیم:

  • هر چه قدر محتوای مورد نظر برای یادگیری بیش‌تر باشه، مدت زمان لازم برای جذب اطلاعات هم بیش‌تره.
  • برای مقابله با منحنی فراموشی اطلاعات باید برای یادگیرنده، مرتبط و معنادار باشه. وقتی شما یک مطلب رو مطالعه می‌کنید، مغزتون اطلاعات جدید رو به اطلاعات و مفاهیم قبلی که در ذهنتون وجود داره پیوند می‌ده و زنجیره‌ای از اطلاعات می‌سازه. بنابراین هر چه مطالبی که می‌خونید به هم مرتبط‌تر باشه و معنادارتر باشه، بیش‌تر در ذهنتون می‌مونه.
  • با هر بار یادگیری مجدد اطلاعات، مدت زمانی که طول می‌کشه تا اون‌ها رو فراموش کنید، افزایش پیدا می‌کنه. همون‌طور که در منحنی ابینگهاوس دیدید، با هر بار مرور، شیب منحنی فراموشی کم‌تر می‌شه و این یعنی مدت زمانی که طول می‌کشه مطلب که خوندید رو فراموش کنید، بیش‌تر می‌شه.
  • هر چه قدر مدت زمان جذب اطلاعات افزایش پیدا کنه، یادگیری هم مؤثرتر می‌شه. پس هر چه قدر برای مطالعه یک مطلب زمان بیش‌تری بذارید، چون فرصت مرور دارید اون مطلب در ذهنتون بیشتر ثبت میکنه و بیشتر یاد میگیرید.

سخن پایانی

همون‌ طور که در این مقاله توضیح دادیم مسیر موفقیت در کنکور، از مرور می‌گذره. بنابراین مرور به هیچ وجه قابل دور‌ زدن و پیچوندن نیست! بهترین زمان مرور دروس، بر اساس منحنی فراموشی ابینگهاوسه که در برنامه راهبردی آزمون‌های آزمایشی مبنا قرار گرفته. به همین دلیل توصیه ما به شما اینه که همگام با بودجه‌ بندی آزمون‌ها پیش برید تا بتونید در بهترین زمان ممکن، تمام دروس رو مرور کنید.

محمدحسین جدیدی نژاد متولد 1369 است. وی رتبه 22 کنکور سراسری و 46 کارشناسی ارشد است. مدال نقره المپیاد فیزیک دانشجویی و تندیس طلای جشنواره جوان خوارزمی را دارد. وی از سال 1388 فعالیت های خود را به عنوان مشاور آغاز کرد. از ابتدا توانست در کنار دانش آموزان سمپادی تجربیاتی کسب کند و بعد به دلیل علاقه شخصی خود در استفاده از تکنولوژی های روز دنیا برای دستیابی به فرآیندهای مشاوره ای بهینه تر به بازدید برترین مدارس جهان رفت. وی در کارنامه خود بیش از 350 ساعت برنامه تصویری آموزشی در شبکه های تلویزیونی و اپلیکیشن خویشاوره دارد. از حدود 1391 بنیاد دانش بنیان کیمیاگر را تاسیس کرد. تئوری های آموزشی او در سال 2015 به عنوان برترین مغزافزار هوشمند برای هدایت دانش آموزان نخبه توسط دانشگاه تورنتوِ کانادا مورد ستایش قرار گرفت و لوح افتخار را از آنِ خود کرد. وی از سال 2012 به عنوان نویسنده رسمی و عضو هیئت تحریریه مجله موفقیت دانشگاه سوربن به نام succès Shavaleh شوالیه موفقیت در کنار افرادی مانند مالکوم گلدول، تینا سیلیگ، کارول دوک و… در مقالاتی علمی دستاوردها و تئوری های خود را تحت عنوان نخبه پروری منتشر میکند و همواره مورد استقبال ژورنالیست های موفقیت جهانی بوده است.جدیدی نژاد تمایل به گذراندن دوره های آموزشی تحت نظارت اساتید برتر علاقه بسیار زیادی دارد. وی یکی از سه فارغ التحصیل (از بین 217 نفر شرکت کننده اولیه کارگاه) دوره مشاوره پیشرفته دانشگاه سوربن پاریس است و از دید پروفسور انجل لی –مدرس کارگاه- لوح افتخار به واسطه طراح نظام آموزشی پیشنهادی -پایان نامه ارائه در کارگاه- دریافت نمود.وی افتخار خود را تربیت دانش آموزان نخبه ای می داند که در بدو ورود به بنیاد دانش بنیان کیمیاگر دارای معدل یا تراز خاص نبودند و نظام آموزشی همه جانبه بنیاد کیمیاگر استعداد درونی آنها را شکوفا کرده. وی شعار بنیاد را: «در فرآیند بی رحمانه کنکور درس بخوانید ولی له نشوید» قرار داده و دانش آموزان بنیاد کیمیاگر را مانند خانه خود می دانند.عناوین و افتخارات علمی-پژوهشی:رتبه اول کشوری. جشنواه جوان خوارزمی. یازدهمین دوره. گروه ادبیات و زبان فارسی. مجموعه داستان: «من…تو…او…». 1388.ارائه مقاله: «بررسی شکاف نسلی در نمایشنامه خانه برنارد آلبا اثر فردریکو گارسیا لورکا بر اساس نظریه تضاد نسلی پیر بوردیو». پنجمین کنفرانس بین المللی «SELICUP». اکتبر 2012. اسپانیا[1].دریافت لوح افتخار پژوهشی از وزارت علوم، وزارت آموزش و پرورش . 1388.مدال نقره المپیاد جهانی فیزیک دانشجویی، اتریش، 2009عضویت در بنیاد ملّی نخبگان به دلیل انتشار چندین مقاله پژوهشی بین المللی.دریافت لوح افتخار دانشگاه ملّی تورنتو، جهت: طراحی اولین مغزافزار تحلیل داده های آموزشی[2] دانش آموزان-خویشاوره-،شماره ثبت 517952. 26 سپتامبر 2016.داور جشنواره جوان خوارزمی. (1393). تهران: پژوهشسرای جوان منطقه۲: اردیبهشت ماه.دریافت نشان استاد کارگاه تربیت مربی. (1393). «کارگاهِ راهبردها و ابزارهای تربیت دانش آموز نخبه: کارگاه آموزشِی برای دبیران مدارس نمونه تهران». تهران: با همکاری موسسه تبیان و موسسه تحقیقاتِ تعلیم و تربیت برهان: 17 مهرماه 1393دریافت تقدیرنامه: بنیاد بین المللی نوبل. به عنوان مدیر بنیاد خیریه دانش بنیان تیک. جهت: راه اندازی و استفاده از روش های تحلیل نوین اطلاعات آموزشی مبتنی بر نرم افزارهای هوشمند. شماره ثبت QMS08-2016/00043 . 7 آگوست 2016.طراحی و ساخت نرم افزار تولید فیلم های نسل چهارم آموزشی[3]: تیک بورد[4].موسس و مدیر بنیاد خیریه دانش بنیان تیک. مشاوره تخصصی کنکور دانش آموزان مبتنی بر خویشاوره. 1390 تا کنون[5].مقالات و مصاحبه های منتشر شده:انتشار مقاله پژوهشی: جدیدی نژاد، محمدحسین و رحیمی، فاطمه. «نکند ویتسک زلزله فرهنگی باشد: پژوهشی تطبیقی پیرامون ترجمه و اجرای ویتسک اثر گئورگ بوشنر». تهران: نشریه علمی-پژوهشی نمایش. شماره165:خردادماه 1392.انتشار مقاله پژوهشی: جدیدی نژاد، محمدحسین. «بررسی جنبه های شخصیتی آژاکس در نمایشنامه ای به همین نام اثر سوفوکلس بر اساس آرای باقی مانده از سوفسطائیان: پروتاگوراس». تهران: نشریه علمی-پژوهشی نمایش. شماره171:تیرماه ماه 1395.عضو هیئت تحریریه: انتشار مقاله آموزشِ دانش آموزان: نگارش مدخل «عالیجناب تفکر» در شماره های 1 تا 8، تهران: مجله رشد جوان آموزش و پرورش. از شماره 321 تا 329. مهرماه 1393 تا خردادماه 1393.سخنرانی: جدیدی نژاد، محمدحسین. (1393). «تحدید: الگوی جهش». تهران: نشست چهارسوق [نشر ایده های تعلیم و تربیت].مصاحبه: جدیدی نژاد، محمدحسین. (1391). «بهمن چگونه شکل می گیرد؟ : مصاحبه با محمدحسین جدیدی نژاد پیرامون وضعیت نظام آموزشی ادبیات در ایران». تهران: دوره جدید: شماره 21: دوشنبه 4 دی ماه 1391: صفحه 37مصاحبه: جدیدی نژاد، محمدحسین. (1393). «دلالی برای فرار مغزها:دلالان هم از اختراعات دانش آموزی سود می­برند و هم زمینه مهاجرت آنها به کشورهای خارجی را فراهم می­کنند». مصاحبه گیرنده: مریم خباز. تهران: روزنامه جام جم. شماره 4058: شنبه 8 شهریور 1393: صفحه ۲۰در دست انتشار: ترجمه کتاب The Elements (خودشکوفایی) از سر کِن رابینسون[6]. نشر نی. در انتظار مجوز ارشاد.انتشار مقاله پژوهشی: جدیدی نژاد، محمدحسین. مطالعه نظریه ترجمه «مبدا-گرایی» آنتوان برمن: نقدی کلی بر ترجمه نمایشنامه ها به زبان فارسی. نشریه علمی-پژوهشی نمایش. شماره 174: تیرماه۱۳۹۴عضو هیئت تحریریه: انتشار مقاله آموزشِ نحوه تفکر خلاق در رتبه های برتر کنکور: نگارش مدخل «فکر فراوانم آرزوست!» در شماره های 1 تا 8، تهران: مجله رشد جوان آموزش و پرورش. از شماره 330 تا 338. مهرماه 139۴ تا خردادماه 139۴.و…عناوین و افتخارات ورزشی:قهرمانی کشور. رتبه اول. مسابقات ملّی دو و میدانی نوجوانان ایران. سنندج: 1385قهرمانی کشور. رتبه اول. مسابقات ملّی دو و میدانی نوجوانان ایران. ساری: 1386سوابق کاری:سمت های کاری:معاونت علمی و توسعه چهارسوق (نشر ایده های تعلیم و تربیت)- www.chaharsoogh.irمشاور و برنامه ­ریزمعلمطراح نظام آموزشیبرگزاری دوره های آموزشی برای معلمان مدارس نمونه تهران تحت عنوان: «دانش افزایی دبیران: آموزش تئوری های مسئله محوری جهت ترکیب هوشمندانه آموزش و پژوهش جهت تحقق تربیت دانش آموزان نخبه»:تزکیه، مجتمع آموزشی دخترانه، منطقه۲ تهران، تیر و مردادماه 1393فرزانگان۱ (سمپاد)، دبیرستان دخترانه(دوره دوم)، منطقه۶ تهران، مهر و آبان­ماه 1393امام صادق(ع)، مجتمع آموزشی دخترانه، منطقه۲ تهران، مهرماه و آبان­ماه 1393فرزانگان۱ (سمپاد)، دبیرستان دخترانه (دوره اول و دوم)، تهران، دی ماه 1393و … [این دوره به صورت کارگاه­هایی تحت عنوان «راهبردها و ابزراهای تربیت دانش آموز نخبه» برای دبیران و مسئولین پژوهشی مدارس نمونه تهران برگزار گردید].برگزاری سمینارهای آموزشی «تربیت نخبگان و رتبه های برتر» برای مدیران و معاونین آموزشی مدارس:پژوهشسرای جوان منطقه2، تهران: 1392پژوهشسرای جوان منطقه۲، تهران: 1393پژوهشسرای آفرینش منطقه۴، تهران: 1393پژوهشسرای دکتر کاظمی آشتیانی منطقه۶، تهران: 1393و…دبیر علمی و برگزار کننده جشنواره:دبیر علمی و توسعه ششمین نشست ملی «نقش بهره گیری از تکنولوژی و فضای مجازی در آموزش جهت تربیت نخبگان درسی»، تهران: دانشگاه فرهنگیان (نسیبه): اسفند 1393.دبیر علمی و موسس «جشنواره ایده های برتر»، تهران: مناطق2و4و6: 1393تا1395