بر اساس منحنی فراموشی ابینگهاوس، با مرور مطالبی که به مرور یاد گرفتید در فواصل زمانی معین، فراموشی به کم‌ترین میزان خودش میرسه. در سال کنکور، حجم مطالبی که باید بخونید بسیار زیاده و نیاز دارید که تمام اونها رو در لایه‌های عمیق حافظه تثبیت کنید تا در جلسه کنکور، بهترین عملکرد خودتون رو نشون بدید. در این مقاله از کیمیاگرخونه، می‌خوایم منحنی فراموشی ابینگهاوس رو معرفی کنیم و توضیح بدیم که بر اساس این منحنی، بهترین زمان مرور دروس چه زمانیه. پس بزن بریم.
بهترین فاصله زمانی برای مرور دروس
بر اساس منحنی فراموشی ابینگهاوس، وقتی یک مطلبی رو می‌خونید، برای این که اطلاعات وارد حافظه بلند مدتتون بشه، باید مرورهای زیر رو انجام بدید:
- مرور اول: تا ۴۸ ساعت بعد از مطالعه مطلب
- مرور دوم: تا یک هفته بعد از مطالعه مطلب
- مرور سوم: تا یک ماه بعد از مطالعه مطلب
- مرور چهارم: تا سه یا چهار ماه بعد از مطالعه مطلب
این تکنیک در نگاه اول ساده به نظر میرسه، اما در سال کنکور بسیار چالش برانگیزه. به این دلیل که حجم و تنوع مطالبی که باید در سال کنکور بخونید بسیار زیاده و اگه بخواید خودتون برنامه ریزی کنید که کدوم مبحث رو باید کی مرور کنید، کارتون رو حسابی سخت و پیچیده میکنید. به همین دلیل پیشنهاد ما اینه که همگام با بودجه بندی آزمون‌های آزمایشی، به ویژه قلمچی پیش برید. چون برنامه راهبردی قلم چی بر اساس منحنی ابینگهاوس طراحی شده و اگه مطابق باهاش پیش برید، می‌تونید تمام دروس رو در بهترین زمان ممکن مرور کنید.
بهترین زمان برای مرور دروس در طول روز
بر اساس شواهد علمی، بهترین زمان برای مرور دروس، آخر شبه. البته وقتی که هنوز گیج و خواب آلود نشده باشید! پیشنهاد ما اینه که در طول روز مطالعه کنید و زمان عصر و شب رو به مرور مباحث اختصاص بدید. البته باید این نکته رو هم در نظر بگیریم که در هیچ زمینه‌ای، نمی‌شه یک نسخه واحد رو برای همه پیچید. چون آدم‌ها ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارن. بنابراین اگه براتون راحت‌تره که در طول روز مرور رو انجام بدید، به همون شیوه برنامه ریزی کنید و پیش برید.
معرفی منحنی یادگیری ابینگهاوس
شکل زیر منحنی فراموشی ابینگهاوس رو نشون می‌ده. منحنی فراموشی ابینگهاوس یک مدله که نشون می‌ده اطلاعات جدید در طول زمان چطور فراموش می‌‌شن و مرور تا چه حد و اندازه برای یادگیری یک مطلب مهمه. این مدل توسط یک روانشناس آلمانی به نام هرمان ابینگهاوس در اواخر قرن نوزدهم معرفی شد.
اگه بخواید به زبان ساده توضیح بدیم، این منحنی نشون می‌ده که وقتی ما یک چیز جدید رو یاد می‌گیریم، در ابتدا بخش بزرگی از اون را به خاطر داریم. اما به مرور زمان اگه به اون اطلاعات دسترسی نداشته باشیم یا مرورشون نکنیم، میزان یادآوری ما کاهش پیدا میکنه تا جایی که فقط ۲۰ تا ۳۰ درصد ازش در ذهنمون باقی می‌مونه.
ابینگهاوس متوجه شد که فراموشی در ابتدا، سریع‌تر اتفاق می‌افته و با مرور بیشتر سرعت فراموشی کاهش پیدا میکنه. در واقع بیشترین مقدار فراموشی در روزهای اول بعد از یادگیری رخ می‌ده و سپس این روند کندتر می‌شه. این منحنی به ما نشون می‌ده که برای یادگیری و حفظ بهتر اطلاعات، مرور منظم و تکرا‌ر اونها بسیار مهمه. اگه ما اطلاعات رو در فواصل زمانی مشخص مرور کنیم، می‌تونیم به طور مؤثرتری اونها رو در حافظه‌مون نگه داریم.
اهمیت منحنی فراموشی
همون طور که بارها تأکید کردیم، برای موفقیت در کنکور، درس خوندن کافی نیست، بلکه باید یاد بگیرید اصولی و مؤثر درس بخونید. در غیر این صورت، فقط زمان و انرژی‌تون رو هدر می‌دید و به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسید. یکی از ارکان مهم مطالعه اصولی، مرور به موقع و صحیحه که در منحنی فراموشی ابینگهاوس، به‌خوبی مد نظر قرار داده شده. درس خوندن بدون مرور کردن دروس مثل خونه ساختن روی آبه! هر چه قدر هم زحمت بکشید، در نهایت اون خونه محکوم به ویرانیه چون پایه محکم و سفتی نداره.
بعضی از دانش‌آموزها تصور می‌کنن که مرور کردن مطالب در سال کنکور، وقت تلف کردنه و زمانشون رو می‌گیره. چنین دیدگاهی کاملاً نادرسته، چون مرور جزئی از فرایند یادگیری و رسیدن به تسلطه و اگه حذفش کنید، یک جای کارتون می‌لنگه. اگه می‌خواید در کنکور موفق بشید، باید مطالب خونده شده رو بارها مرور کنید تا میزان فراموشی رو به حداقل مقدار ممکن برسونید.
اصول کلیدی منحنی فراموشی ابینگهاوس
منحنی فراموشی ابینگهاوس چند اصل مهم داره که بد نیست باهم مرورشون کنیم:
- هر چه قدر محتوای مورد نظر برای یادگیری بیشتر باشه، مدت زمان لازم برای جذب اطلاعات هم بیش‌تره.
- برای مقابله با منحنی فراموشی اطلاعات باید برای یادگیرنده، مرتبط و معنادار باشه. وقتی شما یک مطلب رو مطالعه میکنید، مغزتون اطلاعات جدید رو به اطلاعات و مفاهیم قبلی که در ذهنتون وجود داره پیوند می‌ده و زنجیره‌ای از اطلاعات می‌سازه. بنابراین هر چه مطالبی که می‌خونید به هم مرتبط‌تر باشه و معنادارتر باشه، بیشتر در ذهنتون می‌مونه.
- با هر بار یادگیری مجدد اطلاعات، مدت زمانی که طول می‌کشه تا اونها رو فراموش کنید، افزایش پیدا میکنه. همون‌طور که در منحنی ابینگهاوس دیدید، با هر بار مرور، شیب منحنی فراموشی کم‌تر می‌شه و این یعنی مدت زمانی که طول می‌کشه مطلب که خوندید رو فراموش کنید، بیشتر می‌شه.
- هر چه قدر مدت زمان جذب اطلاعات افزایش پیدا کنه، یادگیری هم مؤثرتر می‌شه. پس هر چه قدر برای مطالعه یک مطلب زمان بیش‌تری بذارید، چون فرصت مرور دارید اون مطلب در ذهنتون بیشتر ثبت میکنه و بیشتر یاد میگیرید.
سخن پایانی
همون طور که در این مقاله توضیح دادیم مسیر موفقیت در کنکور، از مرور می‌گذره. بنابراین مرور به هیچ وجه قابل دور زدن و پیچوندن نیست! بهترین زمان مرور دروس، بر اساس منحنی فراموشی ابینگهاوسه که در برنامه راهبردی آزمون‌های آزمایشی مبنا قرار گرفته. به همین دلیل توصیه ما به شما اینه که همگام با بودجه بندی آزمون‌ها پیش برید تا بتونید در بهترین زمان ممکن، تمام دروس رو مرور کنید.