کنکور تموم شده، گرد و خاک‌ها خوابیده و حالا یه سوال بزرگ ذهن خیلی از بچه‌هایی که تصمیم گرفتن یک سال دیگه برای هدفشون تلاش کنن رو درگیر کرده: «بالاخره ما پشت کنکوری‌ها از کی باید درس خوندن رو شروع کنیم؟». این سوالیه که جوابش می‌تونه مسیر موفقیت یا خدای نکرده تکرار تجربه قبلی رو رقم بزنه. اگه تو هم پشت کنکوری هستی و دنبال یه جواب دقیق و منطقی برای شروع پشت کنکوری ها می‌گردی، جای درستی اومدی. توی این مقاله از کیمیاگرخونه، قراره به عنوان مشاور کنکورت، صفر تا صد این موضوع رو برات باز کنم و بگم بهترین زمان برای استارت مطالعه مجدد کی هست و چرا. پس با من همراه باش.
چرا شروع پشت کنکوری ها زودتر، بهتر است؟ (مزایای پشت کنکور ماندن)
قبل از اینکه مستقیم بریم سراغ تاریخ دقیق شروع، بیا ببینیم اصلاً پشت کنکور موندن چه مزیت‌هایی داره. اگه این مزیت‌ها رو خوب درک کنیم، جواب سوال «از کی شروع کنم؟» خیلی روشن‌تر می‌شه.
مزیت اصلی پشت کنکوری‌ها: زمان، زمان و باز هم زمان!
بزرگترین برگ برنده شما به عنوان یه پشت کنکوری، «زمان» هست. بیا اینو بازش کنیم:
- مدرسه تعطیل!: شما دیگه درگیر برنامه‌های مدرسه، امتحانات داخلی و رفت‌وآمد روزانه نیستید. این یعنی کلی زمان آزاد که مستقیماً می‌تونه صرف مطالعه عمیق‌تر بشه. بچه‌های دوازدهمی توی تابستون حداقل ۶ تا ۹ هفته درگیر کلاس‌های تابستونی و اردوهای مطالعاتی مدارسشون هستن. شما این زمان رو کامل در اختیار دارید. توی پاییز (مهر، آبان، آذر) هم که دوازدهمی‌ها درگیر درس‌های مدرسه و امتحانات هستن، شما می‌تونید با تمرکز کامل روی مباحث کنکور، ازشون جلو بزنید.
- کلاس‌های کنکور هدفمندتر: شما با تجربه سال قبل، آگاه‌تر شدید. دیگه احتمالاً مثل سال اول، دیمی و کیلویی توی هر کلاسی ثبت‌نام نمی‌کنید. می‌دونید ضعف‌تون کجاست و فقط سراغ کلاس‌هایی می‌رید که واقعاً بهشون نیاز دارید. این یعنی هم هزینه کمتر و هم زمان بیشتر برای مطالعه شخصی. دیگه موسسات نمی‌تونن به راحتی کلاس‌های حجیم و غیرضروری رو بهتون غالب کنن.
تجربه کنکور قبلی: یک سلاح مخفی!
شما یک بار فضای کنکور رو تجربه کردید. می‌دونید شرایط جلسه چطوریه، استرسش چقدره و حتی می‌دونید که خیلی از سوالاتی که سر جلسه نتونستید جواب بدید، لزوماً خیلی سخت نبودن. شاید فقط به خاطر اون وحشت عجیب و غریبی که آزمون‌های آزمایشی بهتون القا کرده بودن، نتونستید خوب عمل کنید. الان می‌دونید که کنکور، با وجود اهمیتش، غول بی‌شاخ‌ودمی نیست که نشه شکستش داد. این تجربه، ترس شما رو کمتر می‌کنه و بهتون دید واقع‌بینانه‌تری می‌ده.
وقتی این مزیت‌ها (زمان بیشتر و تجربه قبلی) رو کنار هم می‌ذاریم، می‌فهمیم که شروع پشت کنکوری ها هرچقدر زودتر باشه، امکان استفاده بهینه از این مزیت‌ها بیشتر می‌شه. شما می‌تونید از این زمان اضافه برای قوی کردن پایه‌ها، مرور چندباره مطالب و رسیدن به تسلط کامل استفاده کنید. این همون کاریه که رتبه‌های برتر پشت کنکوری انجام می‌دن. نمونه‌هاش زیاده؛ امین نادری که رتبه ۴۷ هزارش رو به ۶۰۰ تبدیل کرد. مبینا خدیور که رتبه ۲۰۴ شد، پارسا خوشاکوندی که ۱۹۶ شد و خیلی‌های دیگه که تونستن با استفاده درست از همین زمان، چندین هزار رتبه جابجا کنن.
بهترین زمان شروع پشت کنکوری ها چه موقعی است؟
خب، رسیدیم به سوال اصلی. با توجه به مزیت زمان، جواب خیلی ساده‌ست: هرچه زودتر، بهتر! این دقیقاً مثل اینه که بپرسیم چقدر پول خوبه؟ هرچی بیشتر، بهتر!
اما اگه بخوایم دقیق‌تر بگیم:
- بهترین زمان: دو هفته بعد از برگزاری کنکور سراسری.
- هر زمان دیگری در تابستان: گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شه، اما ایده‌آل همون دو هفته بعد کنکوره.
- ماکزیمم زمان (دیگه آخر خط!): اول مهر. دیرتر از اول مهر دیگه واقعاً توجیهی نداره و فرصت‌سوزی بزرگیه.
چرا دو هفته استراحت بعد از کنکور حیاتی است؟
شاید بپرسید چرا بلافاصله بعد کنکور نه؟ چرا باید دو هفته صبر کرد؟ دلیلش اینه:
- ریکاوری و بازیابی انرژی: شما یه دوره پرفشار رو پشت سر گذاشتید (چه کم درس خونده باشید چه زیاد). کنکور به خودی خود استرس‌زاست. این دو هفته فرصت خوبیه که یه استراحت کوتاه بکنید، یه سفر کوتاه برید، ذهنتون رو آروم کنید و برای شروع دوباره انرژی بگیرید.
- جلوگیری از باد خوردن پشتتون!: چرا می‌گیم ماکزیمم دو هفته؟ چون اگه استراحت بیشتر از این طول بکشه، عادت‌های بد شکل می‌گیرن. یهو می‌بینی یک ماه گذشته، عادت کردی تا دیروقت بیدار بمونی، صبح دیر پاشی، ساعت‌ها تو اینستاگرام و تلگرام بچرخی و کلاً از فاز درس خوندن خارج شدی. اون موقع برگشتن به ریتم مطالعه خیلی سخت‌تر می‌شه. پس این استراحت باید کوتاه و هدفمند باشه.
- آمادگی برای مطالعه پیوسته: یادت باشه زمان وقتی شروع پشت کنکوری ها رقم می‌خوره (مثلاً از تیرماه)، شما تا حدوداً ۲۷ شهریور دیگه استراحت جدی و طولانی نخواهید داشت. پس این استراحت اولیه کمک می‌کنه با انرژی و بدون حس خستگی مفرط وارد این دوره مطالعه پیوسته بشید.
هضم کنکور قبلی و آمادگی ذهنی برای شروع دوباره
یکی از مهم‌ترین کارکردهای این استراحت کوتاه، «هضم کردن» کنکور قبلیه. یعنی چی؟ یعنی با خودت کنار بیای. بپذیری که سال قبل تمام شده و نتیجه هرچی بوده، گذشته. دیگه نباید توی مهرماه دغدغه اینو داشته باشی که وای چرا موندم پشت کنکور، چرا اونجوری شد.
پشت کنکورموندن به شرطی که هدفمند باشه و براش تلاش کنی، خودش یه جور افتخاره. نشون می‌ده برای هدفت ارزش قائلی و حاضر نیستی به هر قیمتی وارد هر رشته و دانشگاهی بشی. اما باید این تصمیم رو برای خودت درونی کنی و پرونده سال قبل رو ذهنی ببندی. اون سفر کوتاه یا خلوت کردن با خودت تو این دو هفته، دقیقاً برای همینه.
نکته مهم: هیچ‌وقت با خشم و عصبانیت شروع به درس خوندن نکن! اگه با حس اینکه «گند زدن به کنکورم، زندگیم خراب شد» بری سراغ ریاضی و فیزیک، نتیجه نمی‌گیری. کار فکری نیاز به آرامش داره. با خشم می‌شه صندلی جابجا کرد، نمی‌شه مسئله حل کرد! پس اول ذهنت رو آروم کن، کنکور قبل رو هضم کن و بعد با آرامش و برنامه شروع کن. شروع پشت کنکوری ها باید با ذهن باز و آرام باشه.
ساعت مطالعه ایده‌آل برای پشت کنکوری‌ها چقدر است؟
سوال پرتکرار بعدی اینه که روزی چند ساعت باید درس بخونیم؟ جواب کوتاه اینه که: بستگی داره! به چی بستگی داره؟ به رشته و دانشگاهی که می‌خوای قبول بشی.
اما یه اصل کلی وجود داره: هرچقدر بیشتر، بهتر (به شرط کیفیت)!
فرض کن تو روزی ۷ ساعت درس می‌خونی و رقیبت ۱۱ ساعت. یعنی اون روزی ۴ ساعت بیشتر از تو مطالعه می‌کنه. توی این ۴ ساعت، می‌تونه راحت ۱۰۰-۱۲۰ تا تست بیشتر بزنه. توی یه بازه دو هفته‌ای آزمون، این یعنی حدود ۱۴۰۰ تست بیشتر! خب معلومه کسی که ۱۴۰۰ تا تست بیشتر زده، سرعتش بالاتره، درصدهاش بهتره و ترازش بالاتر می‌شه.
پس باید سعی کنی ساعت مطالعه‌ات رو به حد مطلوب برسونی. پیشنهادی که ما تو کیمیاگرخونه داریم اینه:
| رشته تحصیلی | ساعت مطالعه روزانه پیشنهادی (در تابستان و طول سال) |
|---|---|
| تجربی | ۹.۵ تا ۱۱.۵ ساعت |
| ریاضی | ۷.۵ تا ۹.۵ ساعت |
| انسانی | ۷.۵ تا ۹.۵ ساعت |
قبولی حقوق شهید بهشتی با ساعت مطالعه بالا در پشت کنکور
یه مثال واقعی: خانم مهسا فرامرزی، پشت کنکوری انسانی بود که از رشته تجربی تغییر رشته داده بود. یعنی با اکثر درس‌های انسانی آشنایی نداشت (فقط ریاضی رو بلد بود). ایشون چون ساعت مطالعه بالایی داشت (نزدیک ۱۱ ساعت)، تونست حجم تست بالا بزنه و پتانسیلش رو شکوفا کنه. نتیجه‌اش چی شد؟ رتبه ۶۰۴ کنکور انسانی و قبولی در رشته حقوق دانشگاه شهید بهشتی! این یعنی قدرت ساعت مطالعه بالا و شروع پشت کنکوری ها در زمان مناسب.
چگونه بدون خستگی، ساعت مطالعه بالا داشته باشیم؟
شاید بگی ۱۱ ساعت درس بخونم که می‌میرم! واقعیت اینه که نه! روز ۲۴ ساعته. اگه ۱۰-۱۱ ساعت درس بخونی، ۷-۸ ساعت بخوابی، هنوز ۵-۶ ساعت دیگه وقت برای استراحت، غذا خوردن و کارهای دیگه داری.
نکته کلیدی اینجاست: خیلی وقت‌ها خستگی ما ناشی از ساعت مطالعه بالا نیست، بلکه ناشی از استراحت بی‌کیفیته!
اگه تایم استراحتت اینه که از پشت میز بلند شی بری رو مبل بشینی و گوشی دستت بگیری، این استراحت نیست، فقط جابجاییه! اگه موقع استراحت، یکی مدام رو مخت راه بره و استرس بهت بده (حالا چه حضوری چه تلفنی!)، اون استراحت، استراحت نیست.
باید یاد بگیری «با کیفیت» استراحت کنی. یه پیاده‌روی کوتاه، گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش، صحبت کوتاه با یه دوست پرانرژی، یا حتی ۱۰ دقیقه چرت کوتاه می‌تونه خیلی موثرتر از یک ساعت غلت زدن روی مبل باشه. (برای تکنیک‌های افزایش ساعت مطالعه و استراحت باکیفیت، حتماً محتواهای دیگه ما رو هم ببین).
دیدگاه دانشجوی پزشکی راجع به پشت کنکور موندن
توی این ویدیو عماد جمالزهی که از پشت کنکوری های خفن کیمیاگرخونه بود و الان دانشجوی پزشکیه میخواد از تجربه شخصی خودش راجع به این موضوع صحبت کنه. صحبت های عماد رو از دست ندید:
جمع‌بندی: نقشه راه شروع پشت کنکوری ها
پس بیا یه جمع بندی سریع بکنیم:
- مزیتت رو بشناس: بزرگترین مزیت تو به عنوان پشت کنکوری، «زمان» بیشتره.
- زود شروع کن: بهترین زمان شروع پشت کنکوری ها دو هفته بعد کنکوره. دیرترین زمان ممکن هم اول مهره. هرچی زودتر، بهتر.
- استراحت اولیه واجبه: اون دو هفته اول رو استراحت کن، ریکاوری کن و کنکور قبل رو ذهنی هضم کن. اما بیشتر از دو هفته نشه!
- با آرامش شروع کن: با خشم و حس منفی درس خوندن فایده نداره.
- ساعت مطالعه بالا، اما باکیفیت: متناسب با هدفت، ساعت مطالعه‌ات رو تنظیم کن (تجربی ۹.۵-۱۱.۵، ریاضی و انسانی ۷.۵-۹.۵) و حواست به استراحت‌های باکیفیت باشه.
- پشتکار داشته باش: مسیر پشت کنکوری بودن، مسیر تلاش و استمراره. از تجربه‌ات استفاده کن و با قدرت ادامه بده.
یادت باشه، تصمیم برای پشت کنکور موندن و تلاش دوباره برای رسیدن به هدف، خودش قدم بزرگیه. حالا وقتشه با یه شروع پشت کنکوری ها قوی و هوشمندانه، این مسیر رو به بهترین شکل ممکن طی کنی و سال دیگه، نتیجه‌ای که لایقش هستی رو بگیری. ما در کیمیاگرخونه کنارت هستیم تا این مسیر رو با هم بسازیم. موفق باشی!
