یکی از تصمیمات مهمی که شما دانش‌آموزها باید بگیرید، انتخاب رشته پایه نهم به دهمه. ما در کیمیاگرخونه، سعی می‌کنیم با معرفی رشتههای مختلف، بهتون اطلاعات و آگاهی لازم رو بدیم تا بتونید بهتر و آگاهانه‌تر تصمیم بگیرید که کدوم رشته براتون مناسب‌تره و می‌تونید در اون موفق‌تر باشید. در این مقاله، راهنمای کاملی درباره انتخاب رشته انسانی نهم ارائه دادیم که می‌تونه اطلاعات خوبی رو در اختیارتون بذاره. پس اگه دانش‌آموز نهمی هستی، حتماً همراهمون باش.
معرفی رشته انسانی برای انتخاب رشته نهم به دهم
درباره رشته انسانی، سه دیدگاه نادرست وجود داره که اینجا می‌خوایم درباره‌شون حرف بزنیم تا اگه شما هم اسیر این تصورات غلط هستید، نگرش درستی نسبت به این رشته پیدا کنید.
رشته انسانی فقط شامل حفظیاته
احتمالاً شما هم این جمله رو شنیدید که می‌گن بچه‌هایی که حفظیاتشون خوبه، باید برن سراغ انسانی. این تصور و استدلال کاملاً نادرسته چون در علوم انسانی هم رشته‌هایی مثل اقتصاد یا حسابداری وجود دارن که هیچ ربطی به حفظیات ندارن! علاوه بر این، خیلی از رشتههای انسانی از جمله روانشناسی، مفاهیمی دارن که باید کاملاً درک بشه، نه این‌که حفظ بشه.
تقریباً ۷۰درصد سؤالات کنکور انسانی تا سال ۱۴۰۰، بر پایه حفظیات بود اما از سال ۱۴۰۰ یه تغییر اساسی در سؤالات این کنکور ایجاد شد. در کنکورهای سال‌های اخیر، سؤالات رشته انسانی اغلب سؤالات مفهومی و ترکیبی-تحلیلی هستن و سؤالات حفظی کم‌تر از ۱۰درصد از سؤالات کنکور رو تشکیل می‌دن. بنابراین، تصور نکنید که در رشته انسانی، با خوندن و حفظ‌کردن متن کتاب می‌تونید درصدهای عالی کسب کنید. بسیاری از دروس انسانی، نیاز به درک عمیق مطالب و قدرت تحلیل دارن و باید روی مفاهیم اون‌ها، کاملاً تسلط پیدا کنید.
قبولی در دانشگاه در رشتههای انسانی راحته
تعداد دانشگاه‌هایی که رشتههای علوم انسانی رو ارائه می‌دن، زیاده. بنابراین، خیلی‌ها تصور می‌کنن که قبولی در انسانی راحت‌تره. اما نکته این‌جاست که در رشته انسانی، شهر و دانشگاهی که در اون قبول می‌شید، به‌شدت روی تضمین آینده شغلی شما تأثیرگذاره. به همین دلیل، ما همیشه تأکید می‌کنیم که تمام تلاشتون رو بکنید تا در دانشگاه‌های شهر تهران قبول بشید. بازار کار بسیار گسترده و متنوعی که در شهر تهران وجود داره، در هیچ شهر دیگه‌ای دیده نمی‌شه. به‌علاوه، در دانشگاه‌های برتر شهر تهران، اساتید مطرح و سطح بالایی تدریس می‌کنن که حضور در کلاس‌هاشون، می‌تونه سطح دانش و سواد شما رو تا حد زیادی ارتقا بده. مزیت دیگه‌ی دانشگاه‌های خوب اینه که می‌تونید با افراد موفق ارتباط بگیرید و کانکشن بسازید تا اگه موقعیت شغلی یا پژوهشی خوبی سراغ داشتن، از توانایی‌ها شما استفاده کنن.
رشته انسانی رشته آسونیه
تصور نادرست دیگه‌ای که از رشته انسانی وجود داره اینه که رشته ساده‌ایه. نکته‌ای که باید بهش دقت کنید اینه که دروس رشته انسانی نسبت به ریاضی و تجربی بیش‌تره. بچه‌های انسانی باید درس‌های متنوعی مثل فلسفه، منطق، جامعه‌شناسی، ریاضی، علوم‌و‌فنون، عربی و… رو بخونن و روی همه‌شون تسلط پیدا کنن. بنابراین، رشته انسانی همچین رشته آسونی هم نیست و سختی‌های خودش رو داره.
شرایط انتخاب رشته انسانی نهم به دهم
همون‌طور که می‌دونید، برای انتخاب رشته نهم به دهم باید فرایند هدایت تحصیلی رو طی کنید. ما در محتوای جداگانه‌ای در کیمیاگرخونه، صفر تا صد هدایت تحصیلی نهم به دهم رو توضیح دادیم. پیشنهاد می‌کنیم که حتماً به این مطلب سر بزنید تا به طور کامل، با این فرایند آشنا بشید.
حداقل معدل و نمرات لازم برای رشته انسانی
برای ورود به رشته انسانی در انتخاب رشته نهم به دهم، اولین شرطی که وجود داره، حد نصاب معدل و نمراته:
- معدل: ۱۴
- میانگین نمرات زبان و ادبیات فارسی: ۱۴
- میانگین نمرات مطالعات اجتماعی: ۱۳
- میانگین نمرات عربی: ۱۲
منظور از میانگین نمرات، میانگین نمره شما در امتحان کتبی هر درس، در پایه‌های هفتم، هشتم و نهمه. ضرایب این نمرات در محاسبه میانگین به صورت زیره:
- ضریب نمرات پایه هفتم: ۱
- ضریب نمرات پایه هشتم: ۱
- ضریب نمرات پایه نهم: ۳
توجه داشته باشید نمراتی که ذکر کردیم، شرط لازم و حداقل نمره موردنیاز برای ورود به این رشته هستن. یعنی اگه نمرات شما کم‌تر از چیزی که گفته شد باشه، اجازه ورود به رشته انسانی رو ندارید. امت منظور این نیست که اگه این نمرات رو کسب کنید، حتماً می‌تونید در رشته انسانی در مدرسه‌ای که دوست دارید ثبت‌نام کنید. مدارس برتر و خاص، متقاضی‌های زیادی برای ثبت‌نام دارن و در عین حال، ظرفیتشون محدوده. بنابراین، برای ورود به این مدارس، باید نمرات بالایی کسب کرده باشید. مثلاً اگه ظرفیت یه مدرسه برای رشته انسانی ۳۰نفر باشه، قاعدتاً از دانش‌آموزهایی که معدل بالاتری دارن گزینش می‌کنه و اون‌ها رو در اولویت قرار می‌ده. به همین دلیل، به هیچ وجه نباید به کسب حداقل نمره رضایت بدید؛ بلکه باید سعی کنید بالاترین نمره ممکن رو بگیرید تا بدون مشکل، بتونید در مدرسه موردنظرتون ثبت‌نام کنید.
بازار کار رشته انسانی و مشاغل مرتبط
بازار کار رو به طور کلی می‌شه به دو دسته تقسیم کرد:
- بازار کار استخدامی
- بازار کار خدماتی
در علوم انسانی، بعضی از رشته‌ها وجود دارن که بازار کارشون بیش‌تر بازار کار استخدامیه. مثل رشتههای مدیریت، حسابداری، اقتصاد. اما بعضی رشته‌ها هم وجود دارن که بازار کار خدماتی دارن. اما برای بررسی دقیق‌تر بازار کار و سطح درآمد رشتههای علوم انسانی، باید سه فاکتور مهم رو مورد توجه قرار بدیم:
- مهارت و توانایی
- نام دانشگاه
- نیاز جامعه
تأثیر مهارت و توانایی در بازار کار رشتههای انسانی
سطح درآمد در مشاغل رشتههای علوم انسانی، تا حد زیادی به کیفیت کار شما، مهارت و توانایی‌تون بستگی داره. مثلاً یه وکیل خبره و کاربلد نسبت به یه وکیل معمولی، قطعاً درآمد بسیار بالاتری داره. بنابراین، برای این‌که بتونید درآمد خوبی در رشتههای علوم انسانی داشته باشید، باید برای ارتقای کیفیت کار و توانایی‌هاتون زمان بذارید و تلاش کنید.
تأثیر تحصیل در دانشگاه‌های برتر در استخدام
فاکتور دیگه‌ای که در بازار کار و درآمد رشتههای انسانی وجود داره، برندِ دانشگاهه! وقتی شما در دانشگاه‌های برتر مثل تهران، بهشتی یا علامه درس می‌خونید، اسم دانشگاه به دیده‌شدنِ بیش‌ترِ شما کمک می‌کنه. شرکت‌های مختلف وقتی می‌خوان نیرو استخدام کنن، در بررسی رزومه‌های ارسالی، معمولاً به دانشگاهی که در اون درس خوندید توجه ویژه‌ای دارن و افرادی که از دانشگاه‌های خوب فارغ‌التحصیل شدن رو در اولویت قرار می‌دن. این نکته یکی دیگه از دلایلیه که تأکید داریم در رشتههای علوم انسانی، سعی کنید در دانشگاه‌های خوب قبول بشید.
نقش نیاز جامعه در بازار کار رشتههای علوم انسانی
نکته سومی که باید درباره بازار کار و درآمد رشتههای علوم انسانی بهش اشاره کنیم اینه که رشته‌ای که انتخاب کردید چیه. بعضي از رشتههای علوم انسانی رشته‌هایی هستن که جامعه به اون‌ها نیاز زیادی داره؛ مثل اقتصاد، روانشناسی و مشاوره، حسابداری، حقوق، مدیریت و… . چنین رشته‌هایی در کشور بازار کار خوبی دارن و فارغ‌التحصیل‌های این رشته‌ها معمولاً بیکار نمی‌مونن. اما رشته‌هایی هم هستن که جامعه چندان نیازی به اون‌ها نداره؛ مثل ادبیات فارسی، ادبیات عربی، تاریخ، فلسفه، جامعه‌شناسی و… . اگه بخوایم واقع‌بین باشیم، باید بگیم که بازار کار این رشته‌ها در ایران ضعیفه و اگه قراره این رشته‌ها رو انتخاب کنید، باید حتماً این نکته رو مد نظر داشته باشید.
امکان مهاجرت با رشتههای علوم انسانی
رشتههای علوم انسانی عموماً اپلای‌خورشون ملسه! یعنی امکان مهاجرت تحصیلی با این رشته‌ها فراهمه. اما نکته‌ای که باید بدونید اینه که برای مهاجرت با رشتههای علوم انسانی که ارتباط عمیقی با زبان دارن، باید به زبان کشور مقصد کاملاً مسلط باشید. مثلاً اگه روانشناس هستید و می‌خواید مهاجرت کنید و در کشور مقصد هم روانشناسی رو ادامه بدید، باید روی زبان اون کشور تسلط کافی داشته باشید تا کاملاً متوجه بشید فردی که بهتون مراجعه کرده و داره احوالاتش رو توصیف می‌کنه، منظورش چیه و دقیقاً چی می‌گه.
به علاوه، همون‌طور که در مطلب معرفی رشته حقوق توضیح دادیم، با این رشته فقط می‌تونید به کشور فرانسه مهاجرت کنید، چون مبانی حقوقی کشور ما با فرانسه یکسانه اما با کشورهای دیگه متفاوته.
دروس رشته انسانی در مقاطع متوسطه
در جدول زیر، می‌تونید دروس تخصصی رشته انسانی در مقاطع دهم، یازدهم و دوازدهم متوسطه رو ببینید:
| پایه تحصیلی | دروس تخصصی |
| دهم | ریاضی و آمار ۱؛ عربی، زبان قرآن ۱؛ علوم و فنون ادبی ۱؛ منطق؛ جامعه‌شناسی ۱؛ اقتصاد؛ جغرافیای ایران؛ تاریخ ۱. |
| یازدهم | ریاضی و آمار ۲؛ عربی، زبان قرآن ۲؛ علوم و فنون ادبی ۲؛ فلسفه؛ تاریخ ۲؛ جغرافیا ۲؛ جامعه‌شناسی ۲؛ روانشناسی. |
| دوازدهم | ریاضی و آمار ۳؛ عربی، زبان قرآن ۳؛ علوم و فنون ادبی ۳؛ فلسفه ۲؛ تاریخ ۳؛ جغرافیا ۳؛ جامعه‌شناسی ۳. |
نکات مهم درباره دروس تخصصی رشته انسانی
- ریاضی و آمار انسانی، تقریباً مشابه ریاضی و آماریه که دانش‌آموزهای ریاضی و تجربی می‌خونن اما نسبت به اون‌ها ساده‌تره. نکته مهمی که درباره این درس باید بدونید، اهمیت زنجیره دروسه. در ریاضی، ترتیب مباحث بسیار مهمه. بنابراین، باید از همون ابتدا، مفاهیم رو کامل درک کنید تا در فهم مطالب ریاضی و آمار مقاطع یازدهم و دوازدهم دچار مشکل نشید.
- در درس علوم و فنون ادبی، شما با آرایه‌های ادبی آشنا می‌شید. آرایه‌های ادبی در علوم و فنون پایه دهم، مباحث ساده‌ای رو شامل می‌شه؛ مثل تشبیه، استعاره، تشخیص و… . اما رفته‌رفته مباحث دشوارتر می‌شه و به وزن، عروض و اختیارات شاعری می‌رسه که معمولاً برای بچه‌ها چالش‌برانگیزه.
- منطق درسیه که ترکیبی از فلسفه و ریاضیه. در این درس، حل تمرین اهمیت خیلی زیادی داره و اگه می‌خواید در امتحان نهایی این درس نمره خوبی بگیرید و در کنکور درصد بالایی بزنید، حتماً باید به اندازه کافی تمرین حل کنید و روی مباحثش مسلط بشید.
- درس اقتصاد در رشته انسانی، حجمش کمه و فقط یه کتاب داره. یعنی شما فقط در پایه دهم این درس رو می‌خونید. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم که حتماً برای این درس زمان بذارید و روی مطالبش تسلط کافی پیدا کنید تا بتونید در کنکور درصد بالایی بزنید.
- روانشناسی، تاریخ و جغرافیا در رشته انسانی، دروسی هستن که ریزه‌کاری و حفظیات زیادی دارن. بنابراین، باید ریزبه‌ریز و بادقت بخونیدشون تا همه مطالب رو کامل حفظ بشید. خلاصه‌نویسی در این درس‌ها بهتون کمک می‌کنه که نکات ریز و جزئی رو راحت‌تر به ذهنتون بسپرید و در مواقع لزوم، به‌سرعت بتونید مرورشون کنید. اگه نمی‌دونید چطور باید خلاصه‌نویسی کنید، حتماً به محتوای خلاصه‌نویسی به سبک رتبه‌های برتر کنکور در کیمیاگرخونه سر بزنید.
سخن پایانی
در این مطلب، صفر تا صد رشته انسانی رو معرفی کردیم تا بهتر بتونید تصمیم بگیرید که این رشته برای شما و اهدافی که دارید مناسبه یا نه. علوم انسانی رشتههای دانشگاهی متعددی داره که برای انتخاب آگاهانه، باید درباره این رشته‌ها تحقیق کنید و اطلاعات لازم رو به دست بیارید. ما در کیمیاگرخونه، در محتواهای جداگانه‌ای، رشتههای مختلف رو به طور کامل معرفی کردیم. در این مطالب، صفر تا صد رشته‌ها، از جمله دروس دانشگاهی، بازار کار، سطح درآمد و امکان مهاجرت رو توضیح دادیم. پیشنهاد می‌کنیم که حتماً رشته موردنظرتون رو در سایت ما جست‌وجو و مطالب مربوط بهشون رو مطالعه کنید.
سوالات متداول
- رشته انسانی برای چه کسانی مناسب است؟
رشته انسانی مناسب افرادی است که علاقه‌مند به مسائل اجتماعی، روانشناسی و علوم انسانی هستند و توانایی تحلیل و تفکر عمیق دارند. - مزایای انتخاب رشته انسانی چیست؟
مزایای انتخاب رشته انسانی شامل تنوع رشته‌ها، بازار کار گسترده و امکان ادامه تحصیل در زمینه‌های مختلف اجتماعی است. - بازار کار رشته انسانی چگونه است؟
بازار کار رشته انسانی به عوامل زیادی مانند شهر و دانشگاه بستگی دارد و برخی رشته‌ها مانند حسابداری و روانشناسی تقاضای بیشتری دارند. - آیا قبولی در رشته انسانی آسان‌تر از سایر رشته‌هاست؟
برخی فکر می‌کنند قبولی در رشته انسانی آسان‌تر است، اما واقعیت این است که کیفیت دانشگاه و شهر تأثیر زیادی دارد. - دروس اصلی در رشته انسانی کدامند؟
دروس اصلی در رشته انسانی شامل روانشناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه و اقتصاد است که نیاز به مطالعه و تسلط عمیق دارند.