یکی از مشکلات دانش آموزها اینه که صبحها به سختی از خواب بیدار می‌شن و سحرخیزی براشون عذاب‌آوره! در این مقاله از کیمیاگرخونه، می‌خوایم درباره اهمیت سحرخیزی دانش آموزان صحبت کنیم و بگیم که دانش‌آموزها چطور می‌تونن به‌ویژه در سال کنکور، سحرخیز باشن و از روزشون به‌خوبی استفاده کنن.
چرا سحرخیزی برای درس خوندن مهمه؟
قبل از هر چیز، باید درباره اهمیت سحرخیزی دانش آموزان کنکوری صحبت کنیم تا ترغیب بشید صبح زود به وسوسه پتو غلبه کنید و از جاتون بلند بشید! احتمالاً شما هم تجربه کردید که قدرت یادگیری مغزتون صبحها بیش‌تره. این احساس الکی نیست و کاملاً ثابت‌شده‌ست. دلیلش هم اینه که هم جسم و هم ذهنتون شب رو کامل استراحت کرده و صبح برای یادگیری در آماده‌ترین حالت خودشه.
یکی دیگه از مزایای سحرخیزبودن اینه که احساس خوبی به شما می‌ده. وقتی صبح زود، وقتی که هوا هنوز گرگ و میشه از خواب بیدار می‌شید و روزتون رو شروع می‌کنید، حس می‌کنید از بقیه مردم جلو افتادید، دارید از فرصت‌هاتون به درستی استفاده می‌کنید و این حالتون رو حسابی خوب می‌کنه. علاوه بر این، وقتی صبح زود از خواب بیدار می‌شید و شروع به درس‌خوندن می‌کنید، اعتماد بنفستون هم برای ادامه روز بیش‌تره. چون مثلاً تا ۱۲ ظهر، بخش قابل توجهی از کارهاتون رو انجام دادید و نسبت به کسی که تازه ساعت ۱۰ از خواب بیدار شده، خیلی جلوترید
۱۰ نکته طلایی برای سحرخیزی دانش آموزان
حالا که با اهمیت و مزایای سحرخیزی آشنا شدید، می‌خوایم نکاتی رو بهتون بگیم که اگه رعایتشون کنید، می‌تونید صبحها به راحتی، زود از خواب بیدار بشید.
خواب کافی داشته باشید
شما در شبانه‌‌روز به حداقل ۶ ساعت خواب نیاز دارید. علاوه بر این، خواب شما باید مضربی از ۱.۵ باشه. یعنی اگه قراره بیش‌تر از ۶ ساعت بخوابید، باید مضربی از ۱.۵ساعت بهش اضافه بشه؛ مثلاً بشه ۷.۵ساعت. قاعدتاً اگه شب به اندازه کافی نخوابیده باشید، صبح زود بیدار شدن براتون سخته و احساس کرختگی و خستگی دارید.
قبل از خواب از موبایل استفاده نکنید
به هیچ وجه وقتی خوابتون می‌گیره و می‌خواید برید داخل رخت خواب، دیگه از گوشی‌تون استفاده نکنید. چون صفحه موبایل به دلیل نورآبی‌ای که داره هم باعث میشه خوابتون بپره و هم کیفیت خوابتون رو تحت تأثیر قرار می‌ده.
به موقع شام بخورید
احتمالاً شما هم تجربه کردید که وقتی شام سنگین می‌خورید، شب نمی‌تونید خواب راحتی داشته باشید و خوابتون آشفته میشه. سعی کنید شام خیلی سنگین نخورید و بین زمان شام و خوابتون فاصله کافی وجود داشته باشه تا غذایی که خوردید کمی هضم بشه.
تا آخر شب درس نخونید
سعی کنید تا لحظه آخر قبل از خواب درس نخونید. این کار باعث میشه مغزتون در طول خواب مُدام در حال پردازش اطلاعاتی باشه که واردش شده و نتونه استراحت کنه و به خواب عمیق بره. در نتیجه، کیفیت خوابتون پایین میاد و صبح احساس شادابی ندارید.
پرده اتاق رو کنار بزنید
اگه امکانش هست، قبل از خواب پرده اتاق رو کنار بزنید تا با طلوع خورشید، نور داخل اتاقتون بیاد و بتونید راحت‌تر از خواب بیدار بشید. اگه نمی‌خواید شب پرده اتاقتون کنار باشه یا نور چراغ‌های بیرون اذیتتون می‌کنه، از مادر یا سایر اعضای خانواده‌تون که زودتر از شما بیدار می‌شن، بخواید که صبح پرده اتاقتون رو کنار بزنن.
بعدازظهر نخوابید یا کم بخوابید
در ایده آل‌ترین حالت، یه دانش آموز کنکوری باید صبح زود بیدار بشه و ظهر قبل از ناهار، یه چرت کوتاه بزنه تا انرژی لازم برای ادامه روز رو به دست بیاره. اما یادتون باشه که این چرت باید کوتاه باشه و بیش‌تر از ۴۵ دقیقه طول نکشه.
برنامه روز بعدتون رو مشخص کنید
قبل از خواب، برنامه روز بعدتون رو مشخص کنید و به خودتون قول بدید که حتماً کارهایی که لازمه رو انجام بدید. این باعث میشه که انگیزه داشته باشید و صبح با انرژی بیش‌تری از خواب بیدار بشید.
به محیط اطراف توجه کنید
دما و شرایط اتاق رو طوری تنظیم کنید که صبح بتونید از خواب بیدار بشید. مثلاً اگه محیط اتاقتون سرد باشه، طبیعتاً اصلاً دلتون نمی‌خواد صبح زودِ خروس‌خون از زیر پتوی گرم و نرمتون بیرون بیاید!
همراه پیدا کنید
سعی کنید برای خودتون یک همراه پیدا کنید که باهم صبح زود بیدار بشید. مثلاً با دوستتون هماهنگ کنید که باهم یک ساعت مشخصی بیدار بشید و به هم پیام بدید. این کار باعث میشه صبح زود بیدارشدن براتون راحت‌تر باشه.
مزایای درس خوندن در صبح زود
سحرخیزی و مطالعه دانش آموزان در صبح زود، دو تا مزیت مهم داره:
- حفظ سلامت بدن
- افزایش کیفیت مطالعه
سحرخیزی و حفظ سلامتی دانش آموزان
صبح زود بیدار شدن و درس خوندن به حفظ سلامتی بدن کمک می‌کنه. چون وقتی صبح زود بیدار می‌شید، می‌تونید طرف‌های ظهر یه چرت کوتاه بزنید و دوباره سرحال بشید. اما وقتی ساعت ۱۰ تازه از خواب بیدار بشید، عصر که میشه خسته‌اید و نیاز به یه خواب کوتاه دارید. اما اگه بخوابید، خواب شبتون به هم می‌ریزه و دچار دردسر می‌شید.
سحرخیزی دانش آموزان و افزایش کیفیت مطالعه
همون‌طور که گفتیم، سرخیزی باعث افزایش کیفیت مطالعه‌تون میشه. چون اگه خواب کافی و باکیفیت داشته باشید، در طول شب ذهنتون به اندازه کافی استراحت کرده و صبح، کاملاً آماده یادگیریه. بنابراین، قدرت تمرکزتون در صبح زود بالاست و می‌تونید مطالب درسی رو راحت‌تر یاد بگیرید. منظور ما از صبح زود یک ساعت مشخص و واحد برای همه نیست و بستگی به این داره که خودتون چطور راحت‌ترید و شب‌ها چه ساعتی می‌خوابید. یکی ممکنه ساعت ۴ صبح بیدار بشه، یکی ۶ و یکی ۷.
موانع سحرخیزی رو شناسایی و حذف کنید
برای این‌که بتونید سحرخیز باشید، باید عواملی که باعث کاهش کیفیت خوابتون و مانع از زود بیدارشدن میشه رو شناسایی و حذف کنید. مثلاً اگه عادت دارید شب‌ها قبل از خواب، اینستاگرام رو چک کنید یا با دوستتون چت کنید، باید این عادت رو از بین ببرید و سعی کنید وقتی به رخت خواب می‌رید، به هیچ وجه از گوشی استفاده نکنید. علاوه بر این، اگه دچار استرس و اضطراب هستید هم باید سعی کنید استرستون رو کنترل و مدیریت کنید تا در طول شب، خواب بهتری داشته باشید و بتونید صبح راحت‌تر بیدار بشید.
چرخه خواب: خواب سبک و خواب سنگین
همون‌طور که گفتیم، بدن شما در طول شبانه‌‌روز به حداقل ۶ساعت خواب نیاز داره. اما نکته این‌جاست که این خواب باید پیوسته باشه. یعنی اگه خوابتون رو به دو تا ۳ساعت جداگانه بشکنید، فایده نداره. چون چرخه خواب طوریه که برای عمیق‌شدنش، حداقل به ۴ بازه ۱.۵ساعته پیوسته نیازه. بنابراین، اگه این چرخه کامل نشه، به خواب عمیق نمی‌رید و صبح خسته و کسلید. ما در محتوای جداگانه‌ای در کیمیاگرخونه، درباره ویژگی‌های خواب در سال کنکور به صورت مفصل‌تر توضیح دادیم که پیشنهاد می‌کنیم حتماً بهش مراجعه کنید.
خواب بعدازظهر در سال کنکور
همون‌طور که گفتیم، ایده‌آل‌ترین حالت برای یه دانش‌آموز کنکوری اینه که صبح زود از خواب بیدار شه، درس بخونه و حوالی ظهر، قبل از ناهار، یه چرت کوتاه بزنه. این چرت قبل از ظهر یا همون قیلوله، نباید بیش‌تر از ۴۵دقیقه باشه چون وقتی بیدار بشید باز هم احساس خستگی دارید و انگار نه انگار که خوابیدید. اون لحظه‌ای که احساس می‌کنید چشمتون تازه داره گرم میشه، بهترین زمان برای بیدارشدنه! پس وسوسه نشید و خواب رو ادامه ندید، چون نه‌تنها باعث نشاط و رفع خستگی نمی‌شه، بلکه خسته‌ترتون می‌کنه. یادتون باشه که به هیچ وجه بعد از ناهار نخوابید. چون سیستم گوارش شما در اون زمان می‌خواد غذایی که خوردید رو هضم کنه ولی شما می‌خوابید و بدنتون دچار مشکل میشه!
نقش کافئین در تنظیم خواب در سال کنکور
وقتی احساس خستگی می‌کنید و سطح انرژی‌تون پایین میاد، با واردشدن کافئین به بدنتون، سطح انرژی‌تون به‌صورت ناگهانی تا حد زیادی افزایش پیدا می‌کنه و دیگه احساس خواب‌آلودگی یا خستگی ندارید. اما بعد از چند ساعت، انرژی‌تون شدیداً افت می‌کنه و به پایین‌تر از حدی که بود می‌رسه. علاوه بر این، به طور کلی پیشنهاد میشه افراد زیر ۱۸سال از کافئین استفاده نکنن. اما اگه به نوشیدن قهوه عادت دارید و کنارگذاشتنش براتون سخته، سعی کنید در وعده صبحانه قهوه بخورید و بعد از ساعت ۱۵ به هیچ وجه از قهوه و سایر خوراکی‌هایی که کافئین دارن، استفاده نکنید.
اگه با خوردن قهوه دچار تپش قلب می‌شید، یا میزان مصرف کافئینتون زیاده و باید کم‌ترش کنید و یا جزو اون دسته از افرادی هستید که به کافئین حساسیت دارید. پس اگه این مشکل رو دارید، حتماً بررسی کنید تا ببینید علتش چیه و حلش کنید.
سخن پایانی
در این مقاله، درباره اهمیت سحرخیزی دانش آموزان صحبت کردیم و توضیح دادیم که چه مزایا و فوایدی داره. صبح زود بیدارشدن به‌ویژه برای بچه‌های کنکوری خیلی ضروریه، چون باید ساعات طولانی درس بخونن و اگه دیر از خواب بیدار بشن، بخش زیادی از روز رو از دست می‌دن. اما برای این‌که بتونید سحرخیز باشید، باید شب‌ها به موقع بخوابید و خواب باکیفیتی داشته باشید. در غیر این صورت، جسم و ذهنتون به اندازه کافی استراحت نمی‌کنه و در نتیجه، نمی‌تونید صبحِ زود، با نشاط و شادابی از خواب بیدار بشید.