همون‌طور که می‌دونید، در امتحانات مدرسه و امتحانات نهایی، جواب آخر فقط ۰/۲۵ نمره داره و اون چیزی که مهمه، راه حله. اما در کنکور کاملاً وضعیت برعکسه. یعنی راه حل به هیچ وجه مهم نیست، بلکه مهم اینه که بتونید به جواب آخر برسید و گزینه درست رو انتخاب کنید. بنابراین، یادگیری تکنیک‌هایی که سرعت شما رو بالا می‌بره و کمک می‌کنه با راه حل کوتاه‌تر و در مدت زمان کم‌تر به جواب درست برسید، خیلی مفیده. توی این مقاله، می‌خوایم تکنیک‌های مؤثر برای افزایش سرعت تست زنی رو بهتون یاد بدیم. پس حتماً تا آخر مطلب همراه کیمیاگرخونه باشید، چون قراره با این راهکارهای کاربردی و مؤثر، حسابی از رقبا جلو بیفتید.
چرا سرعت تست‌زنی در کنکور مهمه؟
کنکور آزمونیه که در اون دو عامل مهم تأثیرگذاره: دانش و مهارت. بنابراین، داشتن علم و دانش به تنهایی نمی‌تونه موفقیت شما رو در کنکور تضمین کنه، بلکه مهارت و تکنیک هم مهمه. مثلاً اساتید بزرگ ریاضی که سطح سواد و دانش بالایی دارن، شاید نتونن ریاضی کنکور رو ۱۰۰ درصد بزنن چون سواد، تنها عامل مؤثر در موفقیت کنکور نیست. یکی از فاکتورهای مهمی که در مهارت وجود داره، زمان و اهمیت سرعت بالا در حل سؤالاته. یعنی شما باید بتونید از دانشی که دارید، در مدت زمان کوتاه و محدود استفاده کنید و به سؤال‌ها پاسخ بدید. اگه در کنکور محدودیت زمان وجود نداشت و هرکس می‌تونست هر چه قدر که می‌خواست برای حل سؤال‌ها تایم بذاره، قاعدتاً نتایج و رتبه بندی داوطلب‌ها کاملاً تغییر می‌کرد!
بنابراین، با توجه به محدودیت زمان در آزمون کنکور، علاوه بر این‌که باید خوب درس بخونید تا سطح سواد و دانشتون رو ارتقا بدید، لازمه که تکنیک‌هایی رو یاد بگیرید که بتونید سؤال‌ها رو با سرعت بیش‌تری حل کنید و زمانتون رو بهتر مدیریت کنید.
مراحل افزایش سرعت تست زنی
برای این که بتونید سرعتتون رو در حل تست‌ها بالا ببرید، حتماً باید کارهای زیر رو انجام بدید:
- تسلط کامل به مفاهیم: اولین قدم برای افزایش سرعت تست زنی اینه که روی مفاهیم درسی تسلط کامل پیدا کنید. منظور از تسلط اینه که بتونید به داده‌هایی که توی ذهنتونه، در کم‌ترین زمان ممکن دسترسی پیدا کنید. یعنی وقتی سؤال رو می‌خونید، به سرعت بفهمید که مربوط به چه مبحثیه و از چه راه‌هایی می‌شه به جوابش رسید. پس قبل از هر چیز، باید اصول و مفاهیم اولیه رو خوب بلد باشید تا بدونید چطور باید برای حل سؤال‌ها ازشون استفاده کنید.
- تست زنی تشریحی: در هر درس، بعد از این‌که جزوه یا درسنامه رو خوندید، باید برید سراغ تست زنی تا فرایند یادگیری‌تون تکمیل بشه. در این مرحله، باید یک‌سوم تست‌های کتاب کمک آموزشی‌تون رو حل کنید و حتماً جواب تشریحیش رو کامل از روی پاسخنامه بخونید. دقت کنید که تست تشریحی بخشی از فرایند یادگیری شماست، پس توی این مرحله، اصلاً به درصد و زمان توجهی نکنید و اگه تعداد جواب‌های غلطتون زیاد بود، نگران نشید.
- تست زنی تسلطی و تحلیل تست: بعد از این‌که یک سوم تست‌های کتاب رو حل کردید، نوبت به دو سوم باقی مونده می‌رسه. توی این مرحله، حتماً باید جواب‌ها رو در پاسخ برگ وارد کنید و زمان رو هم مد نظر داشته باشید. اما اگه در حل تست‌ها کند بودید، نترسید و ناامید نشید چون فعلاً فقط قراره دستتون بیاد که سرعتتون چقدره و مطمئن باشید که با تمرین بیش‌تر، حتماً سرعتتون بیش‌تر می‌شه.
- تست زنی تستی و زمان دار: رفته رفته باید سعی کنید تست‌های بیش‌تری بزنید و سرعتتون رو بالاتر ببرید. یادتون باشه که افزایش سرعت تست زنی یک شبه اتفاق نمی‌افته. با تمرین پیوسته، به تدریج و با گذشت ماه‌ها شما به چنان تسلطی روی مباحث و انواع تست‌ها می‌رسید که می‌تونید در زمان استاندارد کنکور، سؤال‌ها رو حل کنید.
انواع تکنیک‌های افزایش سرعت تست زنی
برای افزایش سرعت تست زنی، راهکارهای مختلفی وجود داره که اینجا می‌خوایم چند مورد از مؤثرترین‌ها رو بهتون یاد بدیم. البته لازمه یادآوری کنیم که چهار مرحله‌ای که در قسمت قبلی توضیح دادیم رو حتماً باید انجام بدید وگرنه هیچ کدوم از این تکنیک‌های افزایش سرعت به دردتون نمی‌خوره!
تکنیک ضربدر منها در کنکور
قطعاً هیچ‌کس نمی‌تونه به تمام سؤالات کنکور جواب بده! در تکنیک ضربدر منها که در محتوای جداگانه‌ای در کیمیاگرخونه مفصل درباره‌ش حرف زدیم، گفتیم که شما باید سؤالات آزمون رو دسته بندی کنید و به ترتیب بهشون جواب بدید. برای دسته بندی سؤال‌ها، کنار اون‌هایی که راه حلشون رو بلدید، اما زمان زیادی ازتون می‌گیره، علامت «به‌علاوه»، کنار اون‌هایی مطمئن نیستید بلدید حلشون کنید یا نه، علامت «ضربدر» و کنار اون‌هایی که مطمئنید نمی‌تونید حلشون کنید، علامت «منها» بزنید. اول از همه، باید سؤالاتی رو حل کنید که هم راه حلشون رو بلدید و هم زمان کمی نیاز دارن و اگه زمان اضافی داشتید، به ترتیب سراغ سؤالات به علاوه، ضربدر و منها برید. این تکنیک بهتون کمک می‌کنه که در دام سؤالات وقت گیر نیفتید و بتونید زمانتون رو بهتر مدیریت کنید.
تکنیک زمان‌های نقصانی در آزمون
این تکنیک رو اولین بار آقای کاظم قلمچی معرفی کرد که برای مدیریت زمان در جلسه کنکور، راهکار خوب و کاربردی‌ایه. در این روش، شما باید بخشی از مدت زمان مربوط به هر درس رو ذخیره کنید. یعنی مثلاً اگه برای یه درس به صورت استاندارد، ۱۵ دقیقه زمان دارید، زمانتون رو ۱۰دقیقه در نظر بگیرید و سعی کنید در طی این مدت، به سؤالات پاسخ بدید. این راهکار رو برای تمام درس‌های عمومی و تخصصی به کار بگیرید و در انتها، زمانی که ذخیره کردید رو به مرور و حل سؤالات سختی که ازشون رد شدید اختصاص بدید.
تکنیک رد گزینه در حل تست
این تکنیک گرچه تکنیک علمی‌ای نیست، اما خیلی جاها می‌تونه بهتون برای بالا بردن سرعت تست زنی شما کمک کنه. در بعضی از سؤالات، به ویژه در اون‌هایی که بین گزینه‌ها شک دارید، می‌تونید با حذف گزینه‌هایی که مطمئنید غلط هستن، احتمال رسیدن به جواب درست رو بالاتر ببرید.
تکنیک مهندسی معکوس در تست‌زنی
مهندسی معکوس یعنی از انتها به ابتدای سوال برسیم. همون طور که گفتیم، همیشه موقع حل کردن تست‌ها، حتماً به گزینه‌ها هم نیم نگاهی داشته باشید، چون ممکنه اصلاً نیازی نباشه سؤال رو تا رسیدن به جواب آخر حل کنید و زمانتون رو هدر بدید. در بعضی از سؤالات، می‌تونید با جایگذاری گزینه‌ها به سرعت به جواب برسید؛ مثلاً در سؤالات مربوط به مبحث مثلثات، این تکنیک معمولاً قابل استفاده‌ست. ممکنه یه سؤال صورت خیلی وحشتناک و طولانی‌ای داشته باشه، اما با جایگذاری گزینه‌ها سریع و به راحتی بشه به جوابش رسید.
سایر تکنیک‌های افزایش سرعت تست زنی
تکنیک‌های اصلی و مهم افزایش سرعت تست زنی رو در قسمت قبلی معرفی کردیم. اما نکات دیگه‌ای هم هستن که می‌تونن بهتون کمک کنن سرعتتون رو در حل تست‌ها بالاتر ببرید.
مداوم تست بزنید
شما باید زیاد، پیوسته و مداوم تست بزنید. تست زدن دائمی باعث می‌شه با انواع سؤالات آشنا بشید و وقتی صورت سؤال رو می‌خونید، به سرعت بتونید تشخیص بدید که باید از چه راهی و با استفاده از چه تکنیکی حلش کنید. به علاوه، ذهنتون قوی‌تر می‌شه و سریع‌تر می‌تونید محاسبات رو انجام بدید یا تقریب بزنید. مثلاً کسی که سال‌هاست داره رانندگی می‌کنه، دیگه موقع رانندگی‌کردن فکر نمی‌کنه، بلکه تمام کارها براش تبدیل به عادت شده و ناخودآگاه گاز می‌ده، کلاچ می‌گیره، دنده عوض می‌کنه، راهنما می‌زنه و… . شما هم باید در حل تست‌ها اون قدر حرفه‌ای بشید که بتونید در کوتاه‌ترین زمان ممکن سؤال رو حل کنید، نه این که بشینید چند دقیقه فکر کنید تا بفهمید باید چه کنید و چه نکنید!
از چیزهایی که باعث عدم تمرکز می‌شن، دوری کنید
برای این‌که بتونید سرعت بالایی در تست زنی داشته باشید، به دقت و تمرکز بالا نیاز دارید. پس از هر چیزی که باعث حواس پرتی‌تون می‌شه دوری کنید و تمام تمرکزتون رو به آزمون و سؤالاتی که دارید حل می‌کنید اختصاص بدید.
تیپ سؤالات رو بشناسید
تعداد زیادی از سؤال‌هایی که در کنکور میاد، تیپ‌های مشخص و تکراری دارن. بنابراین، باید اون قدر تست بزنید که با این تیپ‌های رایج کاملاً آشنا بشید و در کنکور، بلافاصله بعد از این که صورت این نوع سؤالات رو خوندید، بدون نیاز به فکرکردن شروع به حلشون کنید.
تست‌های آموزشی رو جدی بگیرید
همون‌طور که گفتیم، حل تست‌های تشریحی بخشی از فرایند یادگیری شما در هر مبحثه. بنابراین، به هیچ وجه از کنار این تست‌ها ساده نگذرید و حتماً براشون وقت بذارید. خوندن درسنامه عملاً کمک چندان زیادی به شما نمی‌کنه، بلکه حل سؤاله که باعث می‌شه مطلب کاملاً براتون جا بیفته و بفهمید از نکات تئوری، چطور باید در تست‌ها استفاده کنید.
از تقریب گزینه‌ها استفاده کنید
در بعضی سؤال‌ها که عددهای عجیب و غریب و اذیت کننده دارن، می‌تونید از تقریب استفاده کنید و به جواب برسید. یعنی لازم نیست تمام رقم‌های اعشار رو محاسبه کنید، بلکه اگه ممکنه، می‌تونید برای ذخیره زمان با تقریب، پاسخ درست رو پیدا کنید. این تکنیک در حل سؤالات دروس محاسباتی مثل فیزیک یا ریاضی بهتون کمک می‌کنه.
جواب‌ها رو در پاسخ برگ وارد کنید
همون طور که قبل‌تر هم گفتیم، هر موقع تست می‌زنید، باید جواب‌ها رو در پاسخ برگ وارد کنید. چون باید قبل از کنکور، کاملاً دستتون به پرکردن پاسخ برگ و وارد کردن جواب‌ها عادت کرده باشه. در غیر این صورت، سر کنکور گیج می‌شید و احتمال این که گزینه‌ها رو اشتباه وارد کنید، وجود داره.
صورت سؤال رو دقیق بخونید
همه معلم‌ها سر جلسات امتحان بارها تأکید می‌کنن که صورت سؤال رو دقیق و درست بخونید. برای خیلی‌هاتون پیش اومده که وقتی از جلسه امتحان میاید بیرون، می‌فهمید که یه سؤال رو کلاً اشتباه جواب دادید چون صورت سؤال رو درست نخونده بودید. کنکور دیگه جای این خطاها و اشتباه‌ها نیست، پس سعی کنید بدون عجله و با آرامش صورت هر سؤال رو دقیق و کامل بخونید و به تک تک کلمات و داده‌های اون توجه کنید و دور کلمات یا فعل‌های مهم خط بکشید که در تله سؤال‌های دام دار نیفتید.
از ماشین حساب استفاده نکنید
همون طور که می‌دونید، در جلسه کنکور اجازه استفاده از ماشین حساب رو ندارید. پس وقتی که دارید تست می‌زنید هم به هیچ وجه نباید از ماشین حساب استفاده کنید. تمام محاسبات لازم رو خودتون انجام بدید که ذهنتون قوی بشه، دستتون راه بیفته و سرعتتون در انجام این محاسبات بالا بره.
نکته دیگه‌ای که باید بهش توجه کنید اینه که وقتی دارید تست حل می‌کنید، حتماً باید به جواب آخر برسید. خیلی از بچه‌ها توی تمرین‌هاشون وقتی به یه کسر بزرگ می‌رسن، سؤال رو رها می‌کنن و تصور می‌کنن چون تمرینه، جواب آخر مهم نیست. این تفکر کاملاً غلطه و شما فقط وقتی که به جواب آخر رسیده باشید می‌تونید بگید که اون تست رو حل کردید. پس تنبلی رو کنار بذارید و تا گزینه درست رو پیدا نکردید، دست از محاسبه نکشید.
سؤالات سخت رو رها کنید
بالاتر گفتیم که قرار نیست به همه سؤال‌های کنکور جواب بدید؛ بعضی از سؤال‌ها طراحی شدن برای این‌که هیچ‌کس بهشون جواب نده! پس بیخودی با تست‌های سخت سرشاخ نشید و اعصاب و روان خودتون رو به هم نریزید. با استفاده از تکنیک ضربدر منها که توضیح دادیم، از این تست‌ها فرار کنید و آخر سر، اگه وقت اضافی داشتید، یه سر بهشون بزنید.
در سطوح مختلف تست بزنید
کنکور ترکیبی از سؤالات سخت و آسونه. بنابراین، برای این‌که در این آزمون موفق بشید، باید سؤالات سطوح مختلف رو تمرین کرده باشید. اگه فقط تست‌های ساده بزنید، نمی‌تونید سؤال‌های سخت کنکور رو حل کنید و اگه فقط تست‌های سخت حل کرده باشید، سؤال‌های ساده کنکور حسابی گیجتون می‌کنه و ممکنه بی‌دقتی به خرج بدید. پس اگه می‌خواید رتبه برتر بشید، حتماً باید در حل سؤالات ساده، متوسط و سخت مهارت پیدا کنید.
تمرین تست زنی با کرنومتر
استفاده از کرنومتر برای مدیریت زمان در تست زنی در سال کنکور، گرچه تکنیک خوبیه اما دو تا نکته مهم درباره‌ش وجود داره که حتماً باید بدونید. عیب کرنومتر اینه که باعث حواس پرتی می‌شه. یعنی شما موقع حل تست‌ها، به جای این‌که شش دنگ حواستون به سؤال باشه، مُدام به کرنومتر نگاه می‌کنید و دچار اضطراب می‌شید که زمان داره می‌گذره و هنوز نتونستید به جواب برسید. پس اگه قراره از کرنومتر استفاده کنید، نباید طوری باشه که حواستون رو پرت کنه و همه‌ش چشمتون بهش باشه.
دومین نکته درباره استفاده از کرنومتر برای افزایش سرعت تست زنی اینه که نباید ملاک لحظه‌ای شما باشه. یعنی مثلاً اگه نشستید پای تست‌های درس شیمی و دارید کند پیش می‌رید، نباید ناامید بشید و بترسید. چون همون‌طور که قبل‌تر هم گفتیم، افزایش سرعت تست زنی قرار نیست یک‌شبه اتفاق بیفته، بلکه مدت‌ها طول می‌کشه تا بتونید خودتون رو به سرعت و زمان استاندارد کنکور برسونید. بنابراین آهسته و پیوسته و بدون نگرانی، تست بزنید و بابت سرعت پایینتون اصلاً نترسید.
پس اگه قراره برای تست زنی از کرنومتر استفاده کنید، حتماً حواستون به این دو نکته باشه. علاوه بر این‌ها، یادتون باشه که هدف از تایم گرفتن فقط این نیست که ببینید چقدر طول می‌کشه تا سؤال‌ها رو حل کنید. بلکه باید وضعیتتون رو تحلیل هم کنید. یعنی اگه در حل تست‌ها زمان کم میارید، بررسی کنید که بفهمید مشکل از کجاست که باعث کمبود وقت می‌شه و سعی کنید رفته رفته اون مشکل رو حل کنید.
جمع‌بندی: راه‌های افزایش سرعت تست زنی در آزمون
توی این مقاله، تکنیک‌های مؤثر در افزایش سرعت تست زنی در کنکور رو معرفی کردیم. یادتون باشه که حتماً باید چهار مرحله‌ای که در ابتدای بحث توضیح دادیم، یعنی تسلط کامل روی مفاهیم، تست زنی تشریحی، تست زنی تسلطی و تحلیل تست و تست زنی تستی و زمان دار رو انجام بدید. در غیر این صورت، هیچ تکنیک و راهکاری نمی‌تونه بهتون کمک کنه.
تکنیک‌ها و نکاتی که گفتیم گرچه ساده هستن، اما برای این‌که بتونید در آزمون ازشون استفاده کنید، باید بارها اون‌ها رو تمرین کرده باشید. فرض کنید رفتید شنا یاد بگیرید و مربی‌تون بهتون می‌گه چطوری باید شیرجه بزنید. بعد از توضیحات مربی، شما به‌صورت تئوری می‌دونید که شیرجه‌زدن چطوریه و باید چی کار کنید، اما مهم اینه که در عمل می‌تونید دقیقاً اون نکات رو پیاده کنید یا نه. در مورد تست‌زدن هم دقیقاً همین وضعیت وجود داره. یعنی شما کارهایی که باید انجام بدید رو می‌دونید، اما باید اون‌قدر تمرین کنید که بتونید در جلسه کنکور، بدون هیچ مشکل و چالشی ازشون استفاده کنید و بهترین نتیجه رو بگیرید. پس چه موقع تست‌زدن در خونه و چه در آزمون‌های آزمایشی، این تکنیک‌ها رو به کار ببرید تا بهشون مسلط بشید.
نکته آخری که که در این مبحث باید یادآوری کنیم اینه که بعضی از بچه‌ها توی خونه خیلی خوب تست می‌زنن ولی سر جلسه آزمون، تمام ذهنشون به هم می‌ریزه و نمی‌تونن عملکرد خوبی داشته باشن. برای این‌که بتونید در آزمون‌ها سریع‌تر تست بزنید، باید وضعیت روانی‌تون در جلسه آزمون مثل وقتی باشه که توی خونه دارید سؤال حل می‌کنید. استرس و اضطراب رو از خودتون دور و وضعیت روانی‌تون رو کنترل کنید تا بتونید در آزمون، بهترینِ خودتون باشید.