برای افزایش کیفیت مطالعه، باید به ویژگی‌های مختلف محیط مطالعه توجه کنید. یکی از فاکتورهای مهمی که در تمرکز، یادگیری عمیق و جلوگیری از خستگی اهمیت داره، نور مناسبه. به خصوص برای دانش‌آموزهای کنکوری که باید روزانه ساعات طولانی درس بخونن. اگه می‌خواید بدونید که نور مناسب برای مطالعه باید چه رنگ و شدتی داشته باشه، حتماً تا انتهای این مطلب همراهمون باشید.
چه نوری برای مطالعه مناسب است؟
برای مطالعه می‌تونید از دو نوع نور استفاده کنید:
- نور محیطی
- نور چراغ مطالعه
نور محیطی، مثل نور چراغی که در اتاق روشنه یا نور طبیعی خورشید که در طول روز به داخل خونه می‌تابه، کل فضا رو روشن می‌کنه و با چشم شما ارتباط مستقیم نداره. اما چراغ مطالعه فضای محدودی رو روشن می‌کنه و در نتیجه، تمرکزتون رو افزایش می‌ده. چون باعث می‌شه توجه شما بیش‌تر به همون قسمتِ روشن باشه. البته سلیقه‌ی شخصی هم در انتخاب بین نور محیطی یا نور چراغ مطالعه مهمه. مثلاً ممکنه بعضی از افراد با چراغ مطالعه چندان احساس راحتی نداشته باشن.
در حالت کلی، بهترین نور برای مطالعه، نور طبیعی خورشیده. اما برای استفاده از نور طبیعی، دو تا مشکل وجود داره. اول این‌که ممکنه محل مطالعه‌ی شما، مثل اتاق یا سالن مطالعه‌ی کتابخونه، به اندازه‌ی کافی نورگیر نباشه و علاوه بر این، وقتی هوا تاریک می‌شه هم دیگه امکان استفاده از نور طبیعی وجود نداره. بنابراین، اگه در محیطی هستید که نور خورشید به خوبی می‌تابه، حتماً از نور طبیعی استفاده کنید، اما در غیر این صورت، چاره‌ای نیست جز استفاده از نور مصنوعی لامپ.
رنگ نور مناسب برای مطالعه
هیچ کدوم از نورهای سفید و زرد به تنهایی برای مطالعه مناسب نیستن. نور مناسب برای مطالعه، باید ترکیبی از نور سفید و زرد باشه که در بازار، با اسم «لامپ مهتابی رنگ» فروخته می‌شه. لامپ‌های LED بهترین نوع لامپ برای روشنایی محیط مطالعه هستن.
استفاده از رنگ‌های فانتزی برای مطالعه مناسبه؟
نورهایی که رنگ‌های فانتزی دارن به هیچ عنوان برای مطالعه مناسب نیستن. پس در محیط مطالعه، به هیچ وجه نورهای رنگی مثل صورتی، قرمز یا آبی رو به کار نبرید. اگه مکانی که در اون‌جا مطالعه می‌کنید نورگیره، می‌تونید در طول روز از نور طبیعی خورشید استفاده کنید و اگه نور به اندازه‌ی کافی وجود نداره، حتماً از لامپ‌های LED مهتابی برای روشنایی استفاده کنید.
علاوه بر این، یادتون باشه که وقتی متنی رو با خودکارهای رنگی مثل زرد، صورتی یا آبی روشن می‌نویسید، خوندنش سخت‌تره و چشم رو خسته می‌کنه. به همین دلیل، بهتره که جزوه یا خلاصه نویسی‌هاتون رو با خودکارهای تیره‌تر مثل آبی یا مشکی بنویسید و در قسمت‌های لازم، از رنگ قرمز یا ماژیک هایلایتر برای مشخص کردن نکات خاص استفاده کنید.
دمای مناسب لامپ برای مطالعه چقدره؟
لامپ‌های قدیمی پرمصرف میزان گرمای بسیار زیادی تولید می‌کنن و دمای محیط رو افزایش می‌دن. وقتی محیط مطالعه‌ی شما گرم بشه، بیش‌تر احساس خستگی و خواب‌آلودگی می‌کنید. بنابراین، به‌ویژه در تابستون، حتماً از لامپ‌های کم‌‌مصرف استفاده کنید تا محیط مطالعه‌تون گرم نشه.
اهمیت زاویه نور چراغ مطالعه
اگه برای مطالعه از نور محیطی یا همون نور لامپ استفاده می‌کنید، بهتره که میزتون روبه‌روی لامپ باشه تا نور لامپ کاملاً به صفحات کتابتون بتابه، اما طوری نباشه که مستقیم توی چشمتون بزنه. اگه پشتتون به لامپ باشه، سایه‌ی خودتون روی صفحه‌ی کتاب می‌افته و تاریک می‌شه. بنابراین، در محیط کتابخونه میزی رو انتخاب کنید که زاویه‌ی خوبی با پنجره یا لامپ‌های محیط داشته باشه و اگه در اتاق خودتون درس می‌خونید هم جهت میزتون رو متناسب با نوری که وجود داره قرار بدید. در صورتی که از چراغ مطالعه استفاده می‌کنید هم بهترین حالت زمانیه که نور چراغ مطالعه با زاویه‌ی ۳۰درجه یا ۶۰درجه به صفحه‌ی کتاب یا جزوه‌تون بتابه.
بهترین لامپ برای اتاق مطالعه
در جدول زیر، حداقل و حداکثر نور موردنیاز برای فعالیت‌های مختلف نوشته شده. همون‌طور که در این جدول می‌بینید، استاندارد نور موردنیاز برای مطالعه، حداقل ۳۰۰واحد و حداکثر ۵۰۰واحده.
| فعالیت | حداقل و حداکثر نور |
| مطالعه | ۵۰۰-۳۰۰ |
| فعالیت نوشتاری | ۷۵۰-۳۰۰ |
| کار با کامپیوتر | ۵۰۰-۳۰۰ |
| کار دقیق دارای ریزه‌کاری | ۲۰۰۰-۱۵۰۰ |
شدت نور مناسب برای مطالعه
شدت نور مناسب برای مطالعه باید طوری باشه که بتونید به‌راحتی و بدون فشار به چشم، نوشته‌های کتاب یا جزوه‌تون رو بخونید. اما از طرف دیگه، نباید به حدی زیاد باشه که چشمتون درد بگیره. وقتی می‌خواید چراغ مطالعه بخرید، بهتره سراغ چراغ‌هایی برید که امکان تنظیم نور رو دارن و می‌تونید متناسب با نور محیط، شدتش رو کم یا زیاد کنید.
تأثیرات مثبت نور خوب بر مطالعه
وجود نور خوب در محیط مطالعه، تأثیرات مثبتی بر فرایند یادگیری و کیفیت مطالعه داره. از جمله:
- افزایش تمرکز
- کاهش خستگی چشم
- بهبود درک مطلب
- تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن
وقتی نور محیط برای مطالعه مناسب باشه، فرایند یادگیری و درک مطلب تسهیل می‌شه، چون تمرکز بالاتر می‌ره و مغز راحت‌تر می‌تونه اطلاعات رو پردازش کنه. علاوه بر این، در روشنایی کافی، چشم تلاش زیادی برای دیدن جملات کتاب نمی‌کنه و در نتیجه، کم‌تر خسته می‌شه.
عوارض مطالعه با نور کم
همون‌طور که نور مناسب و کافی در محیط، تأثیرات مثبتی بر فرایند مطالعه داره، نور کم و نامناسب هم عوارض و پیامدهای منفی‌ای رو به دنبال میاره:
- کاهش دید
- کاهش تمرکز
- خستگی چشم
- کاهش بازدهی یادگیری
- افزایش احتمال مشکل نزدیک‌بینی
یکی از مهم‌ترین پیامدهای منفی مطالعه در نور کم یا نامناسب، فشار به چشم و افزایش احتمال مشکلاتی مثل نزدیک‌بینیه. بنابراین، برای حفظ سلامت چشمتون هم که شده، حتماً در نور مناسب درس بخونید.
اثرات نور طبیعی بر حفظ سلامت روان
همون‌طور که گفتیم، نور طبیعی بهترین نور برای مطالعه و انجام کاره. نور خورشید باعث شادابی و نشاط می‌شه و از خمودگی و افسردگی جلوگیری می‌کنه. قرارگرفتن در معرض نور خورشید، باعث ترشح هورمون سروتونین می‌شه؛ هورمونی که به بهبود خلق و خو و افزایش شادی کمک می‌کنه. سعی کنید صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شید، حتماً پرده رو کنار بزنید و از نور طبیعی خورشید استفاده کنید. چون ذهنتون رو بیدار می‌کنه، اول صبح باعث سرزندگی‌تون می‌شه و استرس رو هم کاهش می‌ده.
سخن پایانی
همون‌طور که در این مقاله توضیح دادیم، نور کافی و مناسب یکی از ویژگی‌های مهم محیط مطالعه‌ست که باید بهش توجه کنید. درس‌خوندن در ساعات طولانی در محیط تاریک، هم بازدهی و یادگیری‌تون رو کاهش می‌ده و هم باعث آسیب به چشم می‌شه. بنابراین، به هیچ وجه در محیط تاریک و با نورهای فانتزی رنگی که چشم رو اذیت می‌کنن مطالعه نکنید. بهتره تا جایی که ممکنه از نور طبیعی خورشید استفاده کنید واگه امکانش وجود نداره، سراغ لامپ‌های ال‌ای‌دی مهتابی برید که بعد از خورشید، بهترین گزینه برای روشنایی محیط مطالعه هستن. پیشنهاد می‌کنیم که حتماً به محتوای ویژگی‌های محیط مناسب برای مطالعه هم سر بزنید. چون به غیر از نور، عوامل محیطی دیگه‌ای هم در افزایش کیفیت مطالعه تأثیر دارن که در این محتوا درباره‌شون توضیح دادیم.