تحلیل و ارزیابی آزمون، یکی از راهکارهای مهم و اثرگذار در پیشرفت تحصیلی شماست. هدف از آزمون دادن فقط این نیست که ببینید چه رتبه و ترازی کسب می‌کنید، بلکه باید تک تک آزمون‌ها رو تحلیل کنید تا بتونید وضعیت خودتون رو در دروس مختلف بسنجید و ایرادات و اشکالاتتون رو شناسایی و رفع کنید. توی این مقاله قراره توضیح بدیم که کارنامه آزمون قلمچی رو چطور باید تحلیل و ارزیابی کنید تا متوجه بشید که نقاط ضعف و نقاط قوتتون کجاست.
اطلاعات کارنامه آزمون قلمچی
در تصویر زیر، یه نمونه از کارنامه آزمون قلمچی رو براتون آوردیم. در ادامه مطلب، اطلاعات مختلفی که در این کارنامه درج‌شده رو مرور می‌کنیم و توضیح می‌دیم.
رتبه‌ها در کارنامه قلمچی
همون‌طور که می‌بینید، اولین اطلاعاتی که در این کارنامه درج‌شده، مربوط به رتبه‌‌هاست:
- رتبه کشوری: ابن رتبه در واقع رتبه داوطلب آزمون رو در بین تمام شرکت‌کننده‌های آزمون، در سراسر کشور مشخص می‌کنه.
- رتبه در منطقه: همون‌طور که می‌دونید، محل سکونت هر داوطلب، در یکی از مناطق سه‌گانه ۱، ۲ و یا ۳ قرار می‌گیره و رتبه در منطقه، تعیین‌کننده رتبه داوطلب در منطقه محل سکونتشه:
- کلانشهرهایی مثل تهران، اصفهان، تبریز، مشهد و…: منطقه ۱
- مراکز استان و شهرهای بزرگ: منطقه ۲
- شهرهای کوچک و کم‌جمعیت: منطقه ۳
- رتبه در شهر: اين رتبه، رتبه داوطلب رو در بين شركت‌كننده‌هاي آزمون كه در شهر خودش هستن مشخص مي‌كنه.
همون‌طور که در تصویر می‌بینید، در کارنامه قلمچی برای هر درس، اطلاعات زیر درج شده:
- درصد
- تراز
- چند تا از ده تا
- تفاوت چند تا از ده تا شما با میانگین بازه
- رتبه
- دهک
- تعداد سؤالات درست، غلط و نزده
درصد در کارنامه قلمچی
درصد هر درس بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌شه:
قطعاً می‌دونید که در تمام آزمون‌های چهارگزینه‌ای، نمره منفی وجود داره. یعنی هر سه تا سؤال غلط، یک سؤال درست رو از بین می‌بره و بی‌اثر می‌کنه. به همین دلیل، باید تمام تلاشتون رو بکنید که در آزمون‌ها، تعداد سؤالات غلط رو به حداقل برسونید. در کیمیاگرخونه، در محتوای جداگانه‌ای به‌صورت مفصل درباره نمره منفی و راهکارهای کاهش غلط زدن در آزمون صحبت کردیم. پیشنهاد می‌کنیم که حتماً به این مقاله سر بزنید تا با این تکنیک‌ها آشنا بشید و درصدتون رو در آزمون‌ها بالاتر ببرید.
تراز کارنامه قلمچی
عدد حداکثرِ تراز در آزمون‌های مختلف متفاوته. مثلاً در آزمون قلمچی، حداقل تراز صفر و حداکثر تراز ۱۰۰۰۰ئه.
- تراز صفر: وقتی تراز شما در درسی صفر می‌شه که درصد شما در اون درس، ۳۳- و درصد تمام داوطلب‌های دیگه در اون درس ۱۰۰ باشه.
- تراز ده‌هزار: تراز شما در یک درس زمانی ده‌هزار می‌شه که اون درس رو ۱۰۰ بزنید، اما درصد تمام داوطلب‌های دیگه در این درس، ۳۳- باشه.
قطعاً هیچ‌کدوم از شرایط بالا در واقعیت اتفاق نمی‌افته و بنابراین، تراز ۰ و ۱۰۰۰۰ در آزمون قلمچی، غیرممکنه. تراز داوطلب‌ها معمولاً در بازه ۴۰۰۰ تا بالاتر از ۷۰۰۰ قرار می‌گیره که هر کدوم وضعیت مشخصی رو نشون می‌ده:
- ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰: وضعیت بحرانی
- ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰: متوسط مایل به خوب
- ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰: خیلی خوب
- بالای ۷۰۰۰: عالی
چند تا از ده تا در آزمون قلم چی
یکی دیگه از شاخص‌هایی که قلمچی در کارنامه آزمون برای هر درس مشخص می‌کنه، «چند از ده» هست. یعنی برای هر درس، محاسبه می‌کنه که شما از هر ده سؤال، تقریباً به چند سؤال پاسخ دادید. یکی از کاربردهای این معیار اینه که می‌تونید بر اساس اون هدفگذاری کنید که البته ما در محتوای اختصاصی‌ای که درباره این موضوع منتشر کردیم، گفتیم که همچین کاری رو چندان پیشنهاد نمی‌کنیم. اما بر اساس چیزی که خود قلمچی به داوطلب‌ها توصیه می‌کنه، بعد از هر آزمون، باید با توجه به نمره چند از ده، برای آزمون بعدی هدفگذاری کنید. یعنی باید دو درس رو انتخاب کنید و سعی کنید در آزمون بعدی، نمرات چند از ده خودتون رو در این درس‌ها، یک یا حداکثر دو نمره افزایش بدید.
تفاوت با میانگین بازه در آزمون
این معیار، مشخص‌کننده وضعیت شما نسبت به رقباتون در آزمونه که سه حالت مختلف داره:
- منفی
- مثبت
- مساوی
برای تعیین این معیار، میانگین چند تا از ده تای رقبای شما محاسبه و نمره چند از ده شما با این میانگین مقایسه می‌شه. رقبای شما هم در واقع داوطلب‌هایی هستن که ترازشون در بازه ترازی شما قرار می‌گیره. بازه‌های ترازی در آزمون قلمچی، به‌صورت زیر تعریف می‌‌شن:
- زیر ۴۰۰۰
- ۴۰۰۰ تا ۴۷۵۰
- ۴۷۵۰ تا ۵۵۰۰
- ۵۵۰۰ تا ۶۲۵۰
- ۶۲۵۰ تا ۷۰۰۰
- بالای ۷۰۰۰
علامت مساوی نشون می‌ده که نمره چند از دهِ شما، منطبق با نمره میانگین رقباتونه. مثلاً اگه نمره چند از ده شما در درس ریاضی، ۶ باشه، علامت مساوی نشون می‌ده که میانگین نمره چند از دهِ رقباتون هم ۶ بوده.
در کنار علامت‌های مثبت و منفی، عدد مشخصی درج می‌شه که نشون می‌ده نمره چند از دهِ شما، چقدر از میانگین نمره چند از دهِ رقباتون بیش‌تر یا کم‌تره. مثلاً اگه برای درس فیزیک، در قسمت تفاوت با میانگین بازه، عدد ۳- درج شده باشه، به این معنیه که نمره چند از دهِ شما از میانگین نمره چند از دهِ رقباتون کم‌تره. یعنی شما سه سؤال کم‌تر از اون‌ها پاسخ دادید.
رتبه ی آزمون قلم چی
همون‌طور که می‌بینید، علاوه بر اطلاعات بالا، در کارنامه قلمچی برای هر درس، رتبه‌تون هم مشخص می‌شه. این معیار مشخص می‌کنه که در هر درس، در بین تمام شرکت‌کننده‌های آزمون چه رتبه‌ای کسب کردید و نفر چندم هستید. با استفاده از این مقیاس هم می‌تونید وضعیت خودتون رو نسبت به رقبا بسنجید و ببینید که در چه موقعیتی هستید و چطور می‌تونید رتبه‌تون رو بهتر کنید.
دهک در کارنامه قلم چی چیست؟
اگه تعداد شرکت‌کننده‌های یک آزمون کم باشه، ترازهای محاسبه‌شده معمولاً خطای زیادی دارن. به همین دلیل، قلمچی معیار دیگه‌ای رو اضافه کرده به نام دهک که در آزمون‌های آزمایشی با تعداد داوطلب‌های کم، نسبت به تراز معیار قابل‌استنادتریه. برای سنجش وضعیتتون در هر درس بر اساس دهک، باید بدونید که هر چه‌قدر به دهک اول نزدیک‌تر باشید، یعنی در اون درس عملکرد بهتری داشتید.
در آزمون قلمچی، درصد مهم‌تره یا تراز؟
در قسمت قبلی به‌صورت مختصر درباره تراز و درصد توضیح دادیم. اما حالا می‌خوایم به این سؤال پاسخ بدیم که اهمیت کدوم بیش‌تره و در واقع، کدومشون معیار بهتری برای سنجش وضعیت شما در یک درسه.
به‌طور کلی، تراز نسبت به درصد، شاخص دقیق‌تر و تعیین‌کننده‌تریه، چون تراز شما، به عملکرد سایر داوطلب‌ها هم بستگی داره. برای این‌که این موضوع بهتر جا بیفته، براتون یه مثال می‌زنیم.
فرض کنید درصدها و ترازهای درس ریاضی دانش‌آموزی در سه آزمون مختلف به‌صورت زیر باشه:
| شماره آزمون | درصد درس ریاضی | تراز درس ریاضی |
| ۱ | ۴۱درصد | ۶۱۰۰ |
| ۲ | ۴۳درصد | ۶۲۰۰ |
| ۳ | ۸۱درصد | ۶۱۵۰ |
اگه فقط به درصدها نگاه کنید، ممکنه برداشتتون این باشه که سطح ریاضی این دانشآموز در آزمون سوم پیشرفت چشمگیری داشته! اما با بررسی ترازها، می‌بینیم که تغییر محسوسی در وضعیت درس ریاضی دانشآموز ایجاد نشده. در واقع سؤالات درس ریاضی در آزمون سوم، ساده‌تر بوده و دانشآموز تونسته درصد بالاتری کسب کنه. اما داوطلب‌های دیگه هم به‌دلیل ساده‌بودن سؤالات، درصدهای بالاتری داشتن و بنابراین، تراز دانشآموز افزایشی پیدا نکرده. چون تراز به عملکرد سایر داوطلب‌ها هم بستگی داره و در قیاس با اون‌ها سنجیده می‌شه. به همین دلیله که می‌گیم تراز، معیار و شاخص دقیق‌تری برای تعیین وضعیت شما در آزمونه.
اطلاعات پاسخبرگ آزمون قلمچی
برای این‌که بتونید آزمون قلمچی رو به‌خوبی تحلیل کنید، علاوه بر اطلاعات مندرج در کارنامه، باید با اطلاعات پاسخبرگ آزمون هم آشنایی داشته باشید. همون‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، قلمچی برای ساده‌ترشدن کار داوطلب‌ها در تحلیل آزمون، سؤالات رو دسته‌بندی و برای هر کدوم، یک رنگ مشخص کرده.
انواع سؤالات در تحلیل آزمون قلمچی
- سؤالاتی که به اون‌ها پاسخ صحیح دادید
- سؤالاتی که به اون‌ها پاسخ غلط دادید
- سؤالاتی که به اون‌ها به‌صورت تصادفی یا شانسی جواب دادید: سؤالاتی که در اون‌ها، گزینه‌ای رو انتخاب کردید که تعداد خیلی خیلی کمی از شرکت‌کننده‌ها اون گزینه رو انتخاب کرده‌ن و سیستم تصحیح نتیجه می‌گیره که به‌صورت شانسی این گزینه رو زدید!
- سؤالات دام‌دار: سؤالاتی هستن که غالب داوطلب‌های آزمون اشتباه پاسخ داده‌ن و اکثراً هم یک گزینه رو انتخاب کرده‌ن.
- سؤالات ساده: سؤالاتی هستن که اکثر شرکت‌کننده‌های آزمون، به‌درستی پاسخ داده‌ن.
- سؤالات دشوار: سؤالاتی هستن که تعداد کمی از شرکت‌کننده‌ها (۱۰-۵درصد) بهشون پاسخ صحیح داده‌ن.
نکات مهم در تحلیل آزمون قلمچی
به طور کلی در تحلیل آزمون، سؤالاتی که به‌درستی بهشون پاسخ دادید، نیاز به بررسی ندارن.
در مورد سؤالات نزده باید بگیم که اگه مبحثی رو نخوندید و سؤال مربوط بهش رو در آزمون نزدید، که هیچ! اما اگه اون مبحث رو خوندید و نتونستید به سؤالی که ازش در آزمون اومده جواب بدید، باید اون رو بررسی و تحلیل و ایرادتون رو پیدا کنید.
اما کار اصلی شما در تحلیل آزمون، بررسی سؤالاتیه که بهشون جواب غلط دادید. سؤالات غلط رو باید دونه‌دونه تحلیل و بررسی و علت اشتباهتون رو پیدا کنید. یکی از نکات مهم در اینجا، سؤالات ساده‌ای هستن که بهشون اشتباه جواب دادید. سؤالاتی که در پاسخبرگ قلمچی با رنگ آبی مشخص شده‌ن، سؤالات ساده‌ای هستن که معمولاً اکثر داوطلب‌ها به‌درستی پاسخ داده‌ن. پس اگه این سؤالات رو غلط زدید، حتماً باید بررسی‌شون کنید تا ببینید علت چی بوده.
یکی دیگه از سؤالات مهمی که در تحلیل آزمون قلمچی اهمیت دارن، سؤالات دام‌دار هستن. سؤالات دام‌داری که بهشون پاسخ غلط دادید رو حتماً به‌دقت بررسی و کنید و نکته مربوط بهش رو در جزوه اون درس وارد کنید. حتماً در زمان‌های مرور، این نکات رو دوره کنید تا در آزمون‌های بعدی، در دام مشابه نیفتید!
کلاسور ارزیابی قلمچی در تحلیل آزمون
یکی از ابزارهای بسیار مفید قلمچی برای تحلیل آزمون، سرویس کلاسور ارزیابیه. همون‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، در این سرویس، شما می‌تونید در هر یک از آزمون‌هایی که دادید، درصد هر درس و تعداد سؤالات درست، نزده، غلط، شانسی و دام‌دار رو ببینید. یکی از مزایای این ابزار اینه که با کلیک روی هر درس، می‌تونید مباحث مختلفی که ازشون در آزمون سؤال اومده رو هم ببینید و بررسی کنید که در کدوم مبحث قوی هستید و کدوم مبحث باید بیش‌تر تلاش کنید. کلاسور ارزیابی عملکرد شما در هر یک از دروس رو به تفکیک و با جزییات نشون می‌ده و تحلیل آزمون رو بسیار راحت‌تر و سریع‌تر می‌کنه.
جمع‌بندی
در این مقاله، نکات مهم تحلیل کارنامه آزمون قلمچی رو توضیج دادیم. یادتون باشه که آزمون‌های آزمایشی، محل آزمون و خطای شماست. پس بابت اشتباهات و درصدهای پایینتون ناامید نشید و اعتمادبه‌نفستون رو از دست ندید. اما یادتون باشه که یکی از مراحل اصلی آزمون، تحلیل و بررسی اونه. با تحلیل هر آزمون، رفته‌رفته اشکالاتتون رو شناسایی می‌کنید و می‌تونید یادگیری‌تون رو تکمیل کنید. پس بعد از هر آزمون، به‌صورت اصولی و بر اساس نکاتی که در این مقاله گفتیم، عملکردتون رو تحلیل کنید و سعی کنید در آزمون‌های بعدی، اشتباهات مشابه رو تکرار نکنید.