مخاطب این مطلب دانشآموزهای سختکوش المپیادی هستن. قبل از هر چیز باید بگیم که ما برای تمام المپیادیها احترام خیلی خاص و ویژه‌ای قائلیم. این دانش‌آموزها قطعاً بسیار توانمند و سختکوش هستن، چه بامدال و چه بی‌مدال. پس اگه از بچه‌های المپیادی هستی و می‌خوای زیر و بم شرایط کنکور المپیادیها رو بدونی، این مطلب کیمیاگرخونه رو به هیچ وجه از دست نده.
دانشآموزهای المپیادی
ما طی این سال‌ها با المپیادی‌های زیادی سر و کار داشتیم و بر حسب تجربه می‌تونیم بگیم که بعد از المپیاد، دانش‌آموزها به چند دسته زیر تقسیم می‌شن:
- دانش‌آموزهایی که مدال طلا گرفتن: این دانش‌آموزها معمولاً بعد از این موفقیت بزرگ، دچار سؤال بنیادی و فلسفی «خب که چی؟» می‌شن. یعنی با وجود اینکه از بین چندین هزار داوطلب، موفق شدن مدال بگیرن، حس می‌کنن که کار چندان بزرگی هم انجام نداده‌ن و دچار ناامیدی می‌شن.
- دانش‌آموزهایی که مدال غیرطلا گرفتن: این دسته از المپیادیها بیش‌ترین فشار رو متحمل می‌شن و احساس می‌کنن که مدالشون هیچ ارزشی نداره. در واقع، فکر می‌کنن که هرکس دیگه‌ای هم جای اون‌ها بود، می‌تونست نقره یا برنز بگیره! که خب این تصور خیلی احمقانه‌‌ست. قطعاً هر مدالی در المپیاد ارزشمنده.
- دانش‌آموزهایی که مدال نگرفتن: دسته آخر دانش‌آموزهایی هستن که موفق نشدن مدال بگیرن و مُدام احساس می‌کنن که اصلاً اشتباه کردن که وارد وادی المپیاد شدن. خودشون رو سرزنش می‌کنن که وقت و انرژی‌شون رو بیخودی تلف کردن و خلاصه روی دور سرکوفت‌زدن به خودشونن.
اگه ویدیوهای توی سایت رو نمیبینین؛ لطفا وی پی ان تون رو خاموش کنین و مجددا صفحه رو Refresh کنین تا بدون دردسر هزاران ساعت فیلم مشاوره کنکور رو اینجا ببینین!ممنونیم! 🙂
اهداف المپیاد چیه؟
برای اینکه متوجه بشید المپیاد و دانشآموزهای المپیادی، چه بامدال و چه بی‌مدال چقدر ارزشمند هستن، بیاید اهداف المپیاد رو باهم مرور کنیم:
- جوایز دو قرونی!
- شخصیت کیمیاگرانه
- روش مطالعه دروس
جوایز دو قرونی المپیاد!
خب قطعاً المپیاد یه سری جایزه برای برنده‌ها داره که ما بهش می‌گیم جوایز دوقرونی! یعنی سهمیه کنکور، جایزه نقدی و مدال. حالا چرا با وجود اینکه سهمیه المپیاد در کنکور خیلی اثرگذاره، بهش می‌گیم دوقرونی؟ چون آمار سال‌های قبل نشون می‌ده که اکثر بچه‌هایی که مدال‌دار المپیاد هستن، اصلاً از سهمیه‌شون برای کنکور استفاده نمی‌کنن و بدون اثر سهمیه، خودشون رتبه‌های خیلی خوبی توی کنکور کسب می‌کنن. پس سهمیه کنکور براشون جایزه خیلی فوق‌العاده‌ای محسوب نمی‌شه! البته کسب رتبه برتر توی کنکور فقط مختص دانش‌آموزهایی که موفق شدن مدال بگیرن نیست. بلکه خیلی از المپیادی‌هایی که مدال نگرفتن هم جزء رتبه‌های خوب کنکور هستن.
شخصيت كيمياگرانه
از نظر ما، نوشدارو و در واقع اصلی‌ترین هدف المپیاد همینه. المپیاد یه موقعیت چالش‌برانگیزه که شما به هزار و یک دلیل و بهونه، می‌تونستید ازش فرار کنید و خودتون رو درگیرش نکنید. اما تصمیم گرفتید وارد این مسیر بشید و با وجود همه سختی‌ها، تلاش خودتون رو بکنید. در واقع وقتی با این سختی‌ها و چالش‌ها دست و پنجه نرم می‌کنید، شخصیت شما قوام و قدرت پیدا می‌کنه و ساخته می‌شه. این دستاورد خیلی مهمیه که نه‌تنها توی المپیاد و کنکور، بلکه توی بقیه مراحل زندگی هم خیلی بهتون کمک می‌کنه. چون یاد گرفتید که از سختی نترسید و خودتون رو برای مقابله با هر چیزی آماده کنید.
روش مطالعه دروس
یکی دیگه از مزایای المپیاد اینه که روش مطالعه دانش‌آموزها اصلاح می‌شه و همین موضوع، یکی از دلایلیه که المپیادیها در کنکور معمولاً نتیجه خوبی می‌گیرن. در فرایند آماده‌شدن برای المپیاد، مطالعه درس‌ها معمولاً به‌صورت خودخوان انجام می‌شه و بچه‌ها راه و چاه درس خوندن رو خیلی خوب یاد می‌گیرن. علاوه بر این، چون توی درس‌ها عمیق می‌شن و زیر و بم مفاهیم رو درمیارن پس سطح علمی‌شون ارتقا پیدا می‌کنه و میتونن بهتر به سؤالات جواب بدن.
همون‌طور که دیدید، گرفتن مدال، سهمیه کنکور یا جایزه ناچیز نقدی المپیاد نیست که مهمه. دستاورد اصلی برای شما اینه که از بین همه دانش‌آموزهایی که از سر تنبلی، ترس یا بهونه‌های دیگه وارد المپیاد نشدن شما شجاعت و پشتکار به خرج دادید، سختی‌های مسیر رو به جون خریدید، از هزار و یک چالش عبور کردید و روحیه رقابت، سختکوشی و امیدواری رو در خودتون تقویت کردید. پس حالا بعد از پشت سر‌گذاشتن المپیاد کسی نیستید که قبلاً بودید. بلکه خیلی قوی‌تر، مستقل‌تر و محکم‌تر شدید و در مراحل بعدی زندگی چه در تحصیل و چه در کار می‌تونید موفق بشید و رشد کنید. پس چه بامدال و چه بی‌مدال، شما المپیادیها ارزشمند و شایسته احترامید.
چالش کنکور المپیادیها: زمان کم المپیادیها برای کنکور
یکی از مسئله‌های بچه‌های المپیادی، اینه که معتقدن نسبت به بچه‌های دیگه زمان کم‌تری دارن تا برای کنکور آماده بشن. اما این تصور اشتباهیه و اگه بخوایم منطقی و عقلانی نگاه کنیم باید بگیم که شما دانش‌آموز المپیادی چه بامدال و چه بی‌مدال، برای اینکه بتونی در کنکور رتبه خاص بشی به اندازه کافی وقت داری! برای اثبات این حرف، سه تا دلیل داریم که در ادامه توضیحشون می‌دیم.
هم‌پوشانی کنکور و المپیاد
کنکور و المپیاد باهم هم‌پوشانی دارن و در خیلی از درس‌ها، این هم‌پوشانی به ۱۰۰درصد می‌رسه. مثلاً دانش‌آموزی که توی المپیاد شیمی شرکت کرده، تقریباً به تمام مباحث شیمی کنکور مسلطه و لازم نیست زمان زیادی برای مطالعه این درس بذاره. علاوه بر هم‌پوشانی مطالب و مباحث، سرعت یادگیری هم مهمه. یعنی یه دانش‌آموز المپیادی نسبت به یه دانش‌آموز معمولی با سرعت بالاتری مفاهیم اون درس رو یاد می‌گیره.
محاسبه زمان موردنیاز مطالعه برا کنکور
برای اینکه ثابت کنیم المپیادیها به اندازه کافی زمان در اختیار دارن تا برای کنکور آماده بشن، زمان مورد نیاز برای مطالعه دروس رشته تجربی رو محاسبه کردیم و توی جدول زیر آوردیم. رشته تجربی رو مثال زدیم، چون نسبت به رشته‌های ریاضی و انسانی وقت‌گیرتره و اگه زمان برای بچه‌های تجربی کافی باشه، قاعدتاً برای ریاضی‌ها و انسانی‌ها هم کافیه. ساعت‌هایی که برای هر درس در نظر گرفتیم، خیلی دست‌ودل‌بازانه بوده. اما اگه باز هم حس می‌کنید که کمه، یه بار هم با تخمین خودتون محاسبه کنید که مطمئن بشید زمان کم نمیارید
| درس /پایه | دهم | یازدهم | دوازدهم |
| زیست | ۱۵۰ | ۲۰۰ | ۲۰۰ |
| شیمی | ۹۰ | ۹۰ | ۱۲۰ |
| فیزیک | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ۱۵۰ |
| ریاضی | ۹۰ | ۹۰ | ۹۰ |
اگه ساعت‌های خونه‌های جدول بالا رو باهم جمع بزنید، حدوداً ۱۴۵۰ساعت می‌شه. با یه تقسیم ساده متوجه می‌شید که اگه قرار باشه روزی ۱۰ ساعت درس بخونید، به‌راحتی می‌تونید در طول ۵ ماه، برای کنکور آماده بشید و وقت هم کم نمیارید.
شاهد داریم: رتبه‌برترهای المپیادی کنکور
دلیل سومی که ثابت می‌کنه زمان المپیادیها برای کنکور کم نیست، دانشآموزهای المپیادی‌ای هستن که قبل از شما تونستن توی کنکور رتبه خوبی رو به دست بیارن. مثل ساره صاین، برنده مدال نقره المپیاد شیمی و رتبه ۳۰ کنکور تجربی ۱۳۹۷ که دانشجوی پزشکی دانشگاه تهرانه؛ علیرضا جلیلی‌نهاد، برنده مدال نقره المپیاد شیمی که ایشون هم دانشجوی پزشکی دانشگاه تهرانه؛ زهرا شناسنده، فربد گیلاندوست؛ و زهرا فلاح.
تفاوت المپیاد و کنکور
شیوه درس‌خوندن برای المپیاد و کنکور و همین‌طور نوع سؤالات یه جاهایی متفاوته و توی این قسمت، می‌خوایم این تفاوت‌ها رو توضیح بدیم.
دانش خاص المپیاد در برابر دانش خرده‌شیشه‌دار کنکور
دانشی که در المپیاد با اون روبه‌رو هستید، دانش خالصه اما در کنکور، دانش خرده‌شیشه‌داره. یعنی سؤالات المپیاد نسبت به سؤالات کنکور علمی‌تره و نکات مهم‌تری رو مد نظر قرار می‌ده. در صورتی که در کنکور ممکنه از موضوعاتی سؤال بیاد که چندان هم از نظر علمی اهمیتی نداشته باشن. علاوه بر این، شما وقتی دارید برای المپیاد آماده می‌شید، خیلی توی عمق مباحث می‌رید و تا ته یه چیزی رو در نیارید، ول‌کن نیستید. اما برای کنکور، نیازی نیست که انقدر در مفاهیم عمیق بشید و براشون وقت بذارید.
اهمیت جزییات در کنکور
خیلی وقت‌ها در کنکور از جزییاتی سؤال طرح می‌شه که در المپیاد اصلاً موضوعیت ندارن. یعنی شما باید عین کلمه‌ای که در متن کتاب درسی اومده رو یادتون باشه که بتونید به اون سؤال جواب بدید.
دام‌های طراح در کنکور
توی سؤالات کنکور، طراح‌ها معمولاً با کلمات بازی می‌کنن و از این طریق، توی سؤال ابهام ایجاد می‌کنن. یا با آوردن چند تا سؤال سخت پشت سر هم، یه بازی روانی راه میندازن. ولی همون‌طور که قبلاً در هنر آزمون‌دادن توضیح دادیم، شما باید حواستون باشه که اسیر این بازی‌ها نشید!
محدودیت زمانی کنکور
توی کنکور، برای جواب‌دادن به هر سؤال حدود ۵۵ثانیه زمان دارید و بنابراین، باید از تکنیک‌هایی که گاهی خیلی هم علمی نیستن استفاده کنید تا بتونید مقداری زمان ذخیره کنید. همون‌طور که بالاتر گفتیم، توی کنکور با علم خالص روبه‌رو نیستید، بلکه ناخالصی‌هایی هم قاطیش هست.
اولین قلمچی المپیادیها
نکته خیلی خیلی مهم اینه که دانشی که شما المپیادیها دارید، توی کنکور خیلی بهتون کمک می‌کنه، اما این دانش کافی نیست. برای موفق‌شدن توی کنکور، باید چیزهای دیگه‌ای رو هم یاد بگیرید. خیلی از بچه‌های المپیادی، حتی اون‌هایی که مدال هم دارن، وقتی اولین آزمون قلمچی رو بعد از المپیاد می‌دن، درصد بالایی نمی‌زنن. این نشون می‌ده اون علمی که دارید به‌تنهایی برای موفق‌شدن در کنکور کافی نیست. اما اگه در مسیر درست قدم بردارید و تکنیک‌های لازم رو یاد بگیرید، قطعاً می‌تونید توی کنکور کولاک کنید. مثلاً پانته‌آ فرهادی، در اولین آزمون قلمچی، ترازش حدود ۵۰۰۰ بود اما در نهایت رتبه ۱۳۱ کنکور ۱۴۰۱ شد.
المپیادیها چطور باید برای کنکور درس بخونن؟
حالا بریم سراغ توضیح اینکه المپیادیها با چه برنامه‌ای باید برای کنکور درس بخونن.
روش مطالعه برای کنکور المپیادیها: تابستون قبل از کنکور
اگه شما از بچه‌هایی هستید که مدال نگرفتید و می‌خواید از تابستون سال دوازدهم شروع کنید به درس‌خوندن برای کنکور، طبق برنامه زیر پیش برید:
- دروس پایه: بهتره که در گام اول، تمرکزتون رو بذارید روی دروس پایه. یعنی درس‌های اختصاصی دهم و یازدهم در اولویت هستن و باید کامل بخونیدشون.
- کتاب کمک‌آموزشی: برای هر درس، یه جلد کتاب کمک‌آموزشی رو انتخاب کنید و تست‌هاش رو کامل حل کنید. همون‌طور که قبلاً هم توضیح دادیم، یک‌سوم تست‌ها رو به‌صورت تشریحی حل کنید و دوسوم باقی‌مونده رو به‌صورت تستی. حل تشریحی تست یعنی هر سؤالی رو که حل می‌کنید، چه درست زده باشید و چه غلط، به جوابش در پاسخنامه مراجعه کنید و کامل بخونیدش تا روش حل درست رو یاد بگیرید. یادتون نره که در حل تشریحی تست‌ها، زمان و درصد اصلاً اهمیتی نداره. در حل سؤال‌ها به‌صورت تستی، فقط راه‌حل سؤال‌هایی که غلط زدید یا کلاً نزدید رو در پاسخنامه چک کنید. اما یادتون باشه که جواب‌ها رو حتماً در پاسخ‌برگ وارد کنید تا دستتون راه بیفته.
- زنجیره دروس: برای فهم درست مطالب، باید زنجیره دروس رو رعایت کنید. دلیل اینکه بالاتر تأکید کردیم حتماً از درس‌های پایه شروع کنید اینه که دروس پایه پیش‌نیاز فهم و درک مطالب پایه دوازدهم هستن. بنابراین، باید اون‌ها رو به‌خوبی یاد گرفته باشید تا بتونید دروس دوازدهم رو بفهمید و بهشون مسلط بشید.
- از درصد بد نترسید: کاملاً طبیعیه که در ابتدای مسیر، درصدهای بد رو توی کارنامه آزمونتون ببینید. این موضوع برای همه دانش‌آموزها پیش میاد. حتی برای رتبه‌های برتر هم بارها اتفاق افتاده که از عملکردشون در آزمون اصلاً راضی نبودن. پس درصد پایین نباید باعث بشه بترسید یا ناامید بشید. مطمئن باشید که کم‌کم دستتون راه می‌افته و با چم و خم آزمون‌های کنکوری آشنا می‌شید.
روش مطالعه برای کنکور المپیادیها: مهرماه تا کنکور
در بازه زمانی مهرماه تا کنکور، دو دسته دانش‌آموز داریم. یه دسته دانشآموزهای المپیادی که از تابستون، طبق برنامه‌ای که بالاتر گفتیم شروع به مطالعه کرده بودن و دسته دیگه، دانش‌آموزهایی که مرحله آخر المپیاد رو پشت سر گذاشتن، نتایج مدال‌هاشون مشخص شده و حالا که از المپیاد فارغ شدن، می‌خوان برن سراغ کنکور. شما جزو هر کدوم از دسته‌های بالا که هستید، مهرماه تا تاریخ کنکور رو باید همگام با آزمون‌های قلمچی یا هر آزمون دیگه‌ای که می‌دید، درس بخونید:
- اول مهر تا آخر آذر: مطالعه دهم و ترم یک دوازدهم.
- آخر آذر تا آخر دی: جمعبندی دهم و ترم یک دوازدهم. بچه‌هایی که ساعت مطالعه بیش‌تری دارن، توی این بازه زمانی میتونن دروس اختصاصی ترم دوم دوازدهم رو هم تموم کنن، چون نسبت به ترم یک مطالب ساده‌تری داره.
- آخر دی تا آخر اسفند: مطالعه یازدهم و ترم دو دوازدهم.
- آخر اسفند تا ۲۵ فروردین: توی اردوی عید، پایه‌های دهم، یازدهم و ترم یک دوازدهم رو می‌خونید و اگه ساعت مطالعاتی‌تون بالا باشه، می‌تونید ترم دو دوازدهم رو هم ببندید.
- دوران جمعبندی: بعد از اردوی عید هم نوبت به جمعبندی می‌رسه که در اون، دوباره تمام چیزهایی که خوندید رو مرور می‌کنید.
همون‌طور که دیدید اگه طبق برنامه پیش برید، زمان کافی دارید که دروس همه پایه‌ها رو چند بار مرور کنید. بنابراین، اگه در ابتدا درصدهاتون پایینه، اصلاً جای نگرانی نیست چون در ادامه مسیر قطعاً میزان تسلطتون روی مطالب و تکنیک‌های آزمون‌دادن بالاتر می‌ره و تراز و درصدهاتون هم ارتقا پیدا می‌کنه. فقط کافیه که به خودتون زمان بدید و مطابق برنامه پیش برید.
توصیه کیمیاگر اعظم به المپیادیها: بگذر و رد شو و عبور کن!
توصیه اصلی ما به شما اینه که توی المپیاد گیر نکنید. حالا منظورمون از گیرکردن چیه؟
- گیرکردن در موفقیت: بعضی از بچه‌های المپیادی بعد از اینکه مدال می‌گیرن، اون‌قدر غرق شعف و غرور این موفقیت می‌شن که دیگه یادشون می‌ره برای مراحل بعدی تحصیل و کارشون هم باید تلاش کنن. گیرکردن توی موفقیت باعث می‌شه به خودتون غره بشید و احساس کنید که دیگه نیازی به سختکوشی ندارید. در نتیجه درجا می‌زنید و استعدادتون حروم می‌شه.
- گیرکردن در یأس: بعضی دیگه از المپیادیها هم هستن که توی دور باطل ناامیدی گیر می‌کنن. تا مدت‌ها از خودشون می‌پرسن که «چرا مدال نگرفتم؟»، «چرا طلا نگرفتم؟»، «چه‌قدر حیف شد»، «تا یه قدمی مدال رفتم» و هزار تا افسوس و حسرت دیگه. موندن توی همچین وضعیتی هم اصلاً منطقی و قابل‌قبول نیست. با مدال‌نگرفتن یا طلا‌نگرفتن توی المپیاد دنیا به آخر نمی‌رسه و هنوز هزاران هزار موقعیت دیگه پیش روی شما هست که می‌تونید براشون تلاش کنید و خودتون رو محک بزنید. البته اینو یادتون نره که هدف واقعی در المپیاد، اصلاً مدال نیست، بلکه اون تجربه گرانبهاییه که شخصیت شما رو می‌سازه و شکل می‌ده.
پس چه موفق شدید که مدال بگیرید و چه نه، المپیاد مرحله‌ای در پروسه پیشرفت شما بوده که تموم شده و باید ازش بگذرید.